E: Antidepressiva Flashcards
SSRI’s zijn wel/niet geïndiceerd bij lichte-matig ernstige depressie
NIET. SSRI’s zijn geindiceerd bij matig-ernstige depressies en angststoornissen, OCD
Het effect van SSRI’s is merkbaar na … weken. Bijwerkingen zijn wel/niet na dezelfde tijdsperiode merkbaar
Antidepressief effect na 3 weken merkbaar. Bijwerkingen meteen merkbaar.
Voorschrijven van TCA’s voor neuropathische pijn is: op indicatie OF off-label
Off-label
Noem de meest voorkomende anticholinerge bijwerkingen bij TCA gebruik (x4)?
Seksuele bijwerkingen? Oogafwijkingen?
Droge mond, obstipatie, verwardheid, urineretentie
- Berust op onbedoelde blokkade van muscarine (Ach) receptoren
- Tevens: seksuele dysfunctie, virusstoornissen (verergering bestaand glaucoom, accomodatiestoornissen)
Waarop berust de werking van TCA’s?
Remt heropname van serotonine en noradrenaline
Welke TCA heeft de voorkeur bij oudere patiënten?
Nortryptyline (vanwege minder Ach bijwerkingen)
Noem de meest voorkomende anti-noradrenerge bijwerkingen bij TCA gebruik? (x3)
Orthostatische hypotensie, duizeligheid en valneiging
(verhoogde kans bij koorts, braken, diarree)
Wat is het gevaar van een TCA overdosering?
Geleidingsstoornissen (kinidine achtige werking/ verminderde prikkelbaarheid hart). Hierdoor gecontra-indiceerd na MI.
Wat zijn de anti-histaminerge bijwerkingen bij TCA gebruik? (x1)
Sufheid (innemen voor slapen gaan)
Noem de meest voorkomende bijwerkingen bij SSRI gebruik (x5)?
maag-darmklachten, hoofdpijn, anorexie/gewichtstoename, slapeloosheid, agitatie
- tgv versterking 5-HT
- tevens: trombocytopathie, seksuele dysfunctie
SSRI icm (middel) geeft een verhoogde kans op hyponatriëmie tgv SIADH
Thiazidediuretica.
- Bijwerking SIADH bij SSRI gebruik treedt na ongeveer 1 week op, sufheid, verwardheid en misselijkheid. Andere risicofactoren hyponatriemie: infectie, oude leeftijd, weinig intake, zoutverlies, veel drinken
Bij welke twee SSRI’s is een verhoogde bloedingsneiging gemeld?
Fluoxetine en paroxetine
Wat zijn de drie kenmerkende symptomen van het serotoninesyndroom?
- Neuromusculaire overactiviteit (hyperreflexie)
- Veranderde mentale status (agitatie)
- Autonome disregulatie (zweten, tachycardie, myadriasis)
SSRI icm (middel) geeft ene verhoogde kans op ontwikkelen serotonine syndroom?
Tramadol (versterkt de afgifte van serotonine en verminderd de heropname van noradrenaline)
- Tevens: lithium, triptanen, tryptofaan, sint janskruid)
Hoe behandel je serotonerg syndroom?
Diazepam + koelen (indien er sprake is van hyperthermie)
Bij gebruik TCA icm (middel x2) is er een verhoogde kans op orthostatische hypotensie
diuretica en antihypertensiva
SSRI icm (middel) geeft een verhoogde kans op gastro-intestinale bloedingen
NSAID > zinvol om dosering NSAID te verlagen, maagzuur remmende medicatie te starten of NSAID te vervangen door selectieve COX-2 remmer
Na hoe lang moet het gebruik van antidepressiva opnieuw worden geëvalueerd?
6 maanden.
Succesvolle behandeling? na herstel behandeling met AD nog 6 maanden continueren, daarna dosering langzaam afbouwen.
Lithium heet stemmingsstabiliserend (antimanisch en antidepressief) effect zowel bij acute behandeling en profylactisch. Welke andere middelen kennen ook een stemmingsstabiliserend effect (x2)?
Anticonvulsiva en antipsychotica
Lithium wordt met name door de nieren uitgescheiden en heeft een smalle/brede therapeutische breedte.
Smalle (0.4-1.2mmol/l)
Indicaties lithium? (x2)
- Behandeling bipolaire stoornis
- Additiethrape bij therapieresistente unipolaire depressieve stoornis
Lithium icm (middel x3) zorgen voor een verhoogde bloedspiegel van lithium
NSAIDs, diuretica en RAS remmers
Wat zijn de meest voorkomende bijwerkingen van lithium (x4)?
hypothyreoïdie, misselijkheid, braken, diarree.
- Op den duur: diabetes insupidussyndroom
Welke instructies moeten worden gegeven bij lithiumgebruik (x3)?
Voldoende water (2-3L/dag)
2-4x/jaar bloedspiegel lithium
2-4x/jaar nierfunctie
Welke symptomen horen bij lithumintoxicatie (x5)?
misselijkheid, diarree, tremoren, myoclonus, soms epileptische insulten
Juist of onjuist: amitryptiline is een metaboliet van nortryptiline
Onjuist. Nortryptiline is een metaboliet van amitryptiline.
TCA’s kunnen bijwerkingen veroorzaken van anticholinerge, antihistaminerge en anti-noradrenerge aard. Dehydratie verhoogt de kans op bijwerkingen van …
anti noradrenerge bijwerkingen
*note: Orthostatische hypotensie, duizeligheid en valneiging zijn het gevolg van de anti-noradrenerge werking. Het risico hierop is verhoogd bij patiënten met dehydratie door bijvoorbeeld diarree, koorts of brake
Juist of onjuist: CYP-enzym inductie heeft invloed op de plasma spiegel van lithium
Onjuist. CYP enzym inductie heeft geen invloed op de plasma spiegel van lithium omdat lithium niet door het cytochroom P450 systeem wordt gemetaboliseerd.
Juist of onjuist: citalopram gebruik leidt vaak tot gewichtstoename
onjuist. gewichtsafname is een veelvoorkomende bijwerking van citalopram.
Voor welke indicatie is een TCA altijd tweede keuze?
angststoornis (voorkeur voor SSRI door makkelijker doseerschema en gunstiger bijwerkingenprofiel)
