H: Farmacokinetiek

Question 1

Welke processen behoren tot de farmacokinetiek?

Answer 1

Absorptie (biologische beschikbaarheid, firstpass effect), distributie (verdelingsvolume), eliminatie, metabolisatie
(wat het lichaam doet met de stof)

Question 2

Wat geeft de therapeutische breedte aan?

Answer 2

Grootte van het verschil tussen (on)werkzame doseringen en toxische doseringen
- Geneesmiddel kan ook bijwerkingen geven bij een lagere dan toxische bloedspiegel (bijv. allergie)

Question 3

Wat wordt er bedoeld met de biologische beschikbaarheid (F)?

Answer 3

De fractie van de toegediende dosis die onveranderd de algemene circulatie bereikt
- Bij IV toediening 100%

Question 4

Wat wordt er bedoelt met het first-pass effect?

Answer 4

Middel wordt ingenomen maag-darmkanaal > via v. porta komt middel in lever > in lever metallisatie via cytochroom P45-/leverenzymen
- Soms is een middel pas actief na omzetting in de lever, het ingenomen middel is een prodrug

Zowel metabolisatie in darm als in lever

Question 5

In welke situaties is het verdelingsvolume groter/kleiner?

Answer 5

Kleiner: relatief groot gedeelte bevindt zich in het plasma (tgv sterke binding aan plasma-eiwitten)
Groter: sterk lipofiele eigenschappen

Question 6

Hydrolyse, oxidatie en reductie zijn voorbeelden van type I/ type II reacties

Answer 6

Type I reacties.

Question 7

Acetylering, gluconidering en sulfatering zijn voorbeelden van type I/type II reacties

Answer 7

Type II reacties. Cojugering.

Question 8

Type I en type II reacties zorgen in het algemeen voor een slechtere/betere wateroplosbaarheid.

Answer 8

Betere

Question 9

Voor biotransformatie is het CYP450-enzymsysteem belangrijk, wat is hierin het belangrijkste enzym?

Answer 9

CYP3A4

Question 10

Welke middelen behoren tot enzyminhibitors (x4)?
- Verlagen de activiteit van CYP3A4

Answer 10

• Azolen (ketoconazol, itraconazol, miconazol)
• macroliden (claritromycine, erytromycine)
• Verapamil
• Grapefruitsap

Question 11

Inhibitie van CYP3A4 zorgt voor hogere/lagere spiegels. Dit effect treedt uitgesteld/direct op.

Answer 11

Hogere. Direct.

Question 12

Welke middelen behoren tot enzyminducers (x3)?

Answer 12

• Rifampicine
• Anti-epileptica (carbamazepine, fenytoïne)
• Sint Jans kruid

Question 13

Inductie van CYP3A4 zegt voor hogere/lagere spiegels. Dit effect treedt uitgesteld/meteen op.

Answer 13

Lagere. Uitgesteld (treedt na dagen-weken op)
- Medicatie moet hoger worden gedoseerd > dosering moet weer worden aangepast wanneer het inducerende middel wordt gestopt)

Question 14

Wat zijn de twee belangrijkste wegen waarlangs het lichaam een stof kan elimineren?

Answer 14

• Nieren (wateroplosbare stoffen door filtratie of actieve tubulaire secretie)
• Lever (minder hydrofiele stoffen, worden in de lever omgezet in hydrofiele stoffen via type I/II reacties en verlaten het lichaam via gal/feces)

Question 15

Wat is de definitie van klaring?

Answer 15

Het volume plasma dat per tijdseenheid volledig wordt geklaard van het geneesmiddel (volume/tijd).

Question 16

Van welke factoren is de onderhoudsdosis afhankelijk?

Answer 16

Klaring

Question 17

Hoe kan een sneller effect worden bereikt bij een lange T1/2?

Answer 17

Oplaaddosis. De oplaaddosis is onafhankelijk van de klaring.

Question 18

Juist of onjuist: Het verdelingsvolume bepaalt hoeveel er gegeven moet worden om een bepaalde concentratie te halen.

Answer 18

Juist

Question 19

Juist of onjuist: De klaring bepaalt hoeveel er gegeven moet worden om een bepaalde concentratie te behouden.

Answer 19

Juist

Question 20

Van welke factoren is de steady state afhankelijk?

Answer 20

T1/2
- 5x de T1/2 (en geneesmiddel is na stoppen in steady state na 4-5x halfwaardetijd verdwenen)

Question 21

Wat zijn oorzaken voor een lange halfwaardetijd (x2)?

Answer 21

Geringe klaring, groot verdelingsvolume