Hoorcollege 7: Partnergeweld Flashcards
Partnergeweld
Agressie onder partners
Veel voorkomende ideeën
- Mannen zijn vaker pleger van partnergeweld dan vrouwen = fout; gender-paradox,
vrouwen en mannen even vaak dader en dus slachtoffer. Mannen stappen minder vaak naar de politie. - Partnergeweld komt meer voor bij laagopgeleiden = fout; 50/50
- Een derde van het aantal slachtoffers van moord en doodslag komt door huiselijk geweld
= klopt - Jonge mannen (< 22 jaar) zijn vaker agressief richting hun partners dan jonge vrouwen =
fout; het is juist omgekeerd, jonge mannen in de dating fase gaan naar hun partner niet zo vaak agressief zijn, omdat ze veel te verliezen hebben (reputatie/nieuwe partner vinden moeilijk/meisje kwijtraken). Jonge meisjes gaan agressiever zijn, ze voelen dat het mogelijk is, geen reputatievrees en relatie kunnen stopzetten. Bij echte getrouwde samples verandert het.
Huiselijk geweld
Geweld tussen gezins- of familieleden (hoeft niet binnen het huis)
- (ex)partner-geweld; isolement –> eerste tekenen (misbruik kindertijd) –> ontkenning / gevaar is een reden om niet weg te gaan.
- Kindermishandeling en verwaarlozing
- Ouderenmishandeling
Etiologie (waarom doet zo iemand zoiets) van intiem partnergeweld
- Geweldadige cultuur waarin je opgroeit (cycle of violence; geweld bij conflicten (borden gooien), als kind getuige zijn geweest / betrokken bij huiselijk geweld.
- Mannelijke superioriteit: verschillende geslachtsrollen per cultuur (manier waarop naar vrouwen gekeken wordt). Vooral vanuit feministisch perspectief bekeken
Etiologie (gewelddadige cultuur)
- Getuige zijn van geweld tussen ouders ; exposure vs. experience / gerelateerd aan angst, depressie, agressie, boosheid, PTSD
- Overgevoeligheid voor geweld en conflict ontwikkeld
- Risicofactoren: leeftijd –> jonge kinderen meer kwetsbaar dan oudere kinderen (kunnen zelf weg uit de situatie), zijn er ook gevoeliger voor.
- Intergenerationele overdacht = cycle of violence; zelf mishandeld/exposure –> later ook mishandelen (over generatie heendragen).
- Aangeleerde hulpeloosheid= vroeger zelf slachtoffer, later idee van aangeleerde hulpeloosheid ontwikkelen en onbewust dat soort relaties opzoeken waarin ze opnieuw slachtoffer worden.
- Politiestatistieken: veel meer incidenten dan aangiften en aanhoudingen; vooral vrouwen het slachtoffer tussen 20-40 jaar
- Andere cijfers: 60% van de gewelddadige relaties bidirectioneel (zowel man als vrouw dader); 40% unidirectioneel (man of vrouw dader) –> vooral de vrouw de dader! = gender paradox; politiestatistieken kloppen dus niet helemaal
Standpunten gender paradox
- Feministisch standpunt (mannelijke superioriteit en politie statistieken)
- Wederzijdse agressie en geweld standpunt (zelfrapportage, conflict tactics scale)
Gender paradox: Feministisch standpunt
Mannelijke superioriteit en politiestatistieken
- Patriarchaal idee: mishandelen en misbruiken van vrouwen = geaccepteerd en wordt aangemoedigd vanuit patriarchale normen en waarden.
- Evolutionaire verklaring: mannelijke dominantie –> controle over de reproductie van de vrouw
Mannen en vrouwen even vaak partnergeweld pleger (beginnen even vaak):
- ‘vrouwen zijn fysiek agressiever’: feministisch standpunt: ze moeten zichzelf verdedigen, maar het beginnen/starten partnergeweld is dus gelijk tussen mannen en vrouwen, maar mannen verwonden hun partner vaker –> politiestatistieken.
Gender paradox: Wederzijdse agressie en geweld standpunt
Zelfrapportage / conflict tactics scale
- Meer moderne waarden / liberale waarden: contexten waar vrouwen meer onafhakelijk zijn en uit de relatie kunnen stappen –> daardoor ook sneller agressief zelf, minder vrees voor reputatie en juridische gevolgen, ze zijn wel minder sterk.
- Gemeten via conflict tactics scale: nadeel = geen rekening gehouden met consequenties van de ernst van de verwondingen –> herziene versie; onderhandeling , psychologisch, fysiek en seksueel geweld.
Mannen en vrouwen even vaak partnergeweld pleger (beginnen even vaak):
- ‘vrouwen zijn fysiek agressiever’: feministisch standpunt: ze moeten zichzelf verdedigen, maar het beginnen/starten partnergeweld is dus gelijk tussen mannen en vrouwen, maar mannen verwonden hun partner vaker –> politiestatistieken.
Johnson typologie
Common couple violence = er wordt ooit een klap uitgeeeld, gebeurt in veel relaties (wederzijdse agressie en geweld standpunt)
Intimate (patriarchal) terrorism = structureel veel geweld, contrle, manipulatie (feministisch standpunt)
Dating vs. Getrouwde samples
- Verschillen in aandeel mannen en vrouwen (vooral vrouwen,adolescent bij dating / bij getrouwde samples aandeel meer gelijk)
- Dating jonger / getrouwd ouder; leeftijd
- Verschillen motivatie in dating relatie: mannen laten meer inhibitie zien m.b.t. geweld (reputatie/juridische gevolgen), vanaf dat ze getrouwd zijn denkt de man er anders over en stijgt de agressie.
Bedenkingen
- Onderrapportage, voornamelijk bij mannen (en psychologisch geweld)
- Vrouwen voornamelijk verwondingen, maar substantieel deel ook bij mannen (35-38%)
- Moord/sterfte als gevolg van partnergeweld; bij mannen –> moord plegen als vrouw dreigt weg te gaan of als ze al weg is (niks meer te verliezen), of als de man achter bedrog is gekomen. Bij vrouwen –> als gevolg van jarenlange lijdensweg/terrorisatie en dan plots loopt de emmer over en plegen ze moord/ soms uit zelfverdediging.
- Onduidelijk hoe deze cijfers en mechanismen in andere culturen zijn…
Partnergeweld en persoonlijkheidsstoornissen; gevolg of correlatie?
Als je een persoonlijkheidsstoornis hebt, kans op partnergeweld 6x hoger = dus een gevolg
Holtzworth Munroe typologie over gewelddadige mannen
Drie dimensies; ernst en frequentie / specificiteit / psychopathologie
1. Uitsluitend familie (family only) = eenmalig feit of komt weinig voor (common couple violence)
- Ernst en frequentie : laag
- Specificiteit: hoog (alleen familie)
- Psychopathologie: laag
- Laagste risicofactoren
-
Disforische borderline groep
- Ernst en frequentie: gemiddeld
- Specificiteit: gemiddeld (binnen maar ook buiten gezin)
- Psychopathologie: hoog (borderline)
- vooral verwaarlozing/misbruik in de kindertijd, impulsiviteit, negatief idee over vrouwen -
Gewelddadig/antisociale (generally violent-antisocial)
- Ernst en frequentie: hoog
- Specificiteit: laag (over het algemeen antisociaal)
- Psychopathologie: heel hoog (ASPS)
- Heel gewelddadig en impulsief, in de kindertijd veel te maken met geweld, nu meer antisociale peers - Laag-antisociale groep (tussen 1 en 3)
Ontwikkeling persoonlijkheidsstoornis en partnergeweld
Huiselijk geweld –> ontwikkeling persoonlijkheidsstoornis (cluster A / B / C) –> partnergeweld (dader)
Cluster C: veel aangeleerde hulpeloosheid, sneller slachtoffer, beschermende factor voor het worden van dader, niet slachtoffer.
Waarom is Borderline zo belangrij in het verklaren van partnergeweld?
Borderline persoonlijkheidsstoornis:
- Heel instabiel in alles
- Emotiedisregulatie (slaan om emoties onder controle te krijgen)
- Verlatingsangst
- Intense woede
- Instabiliteit in persoonlijke relaties
Reactief partnergeweld = vooral bij borderline
* Provocatie en woede (emotiedisregulatie)
* Hoge arousal (hoge hartslag)
* Gepreoccupeerde hechtingsstijl
* Emotionele uitlaatklep
Kan losstaan van proactief
