Hoorcollege 11: Risicotaxatie

Question 1

Meest gebruikte risicotaxatie instrumenten in NL

Answer 1

HKTR: Historische Klinische Toekomstige Revisie
HCR-20: Historical Clinical Risk

Question 1

Risicotaxatie
Waar wordt het voor gebruikt?

Answer 1

Kans inschatten op recidivisme = het opnieuw plegen van delict.
Belangrijk:
- Eerdere delicten
- PCL-R soms als risicotaxatie (maar niet zo slim)

Waar wordt het voor gebruikt:
- inschatten recidiverisico
- plaatsing in forensische psychiatrische instelling
- maatregel TBS beëindigen
- Duur straf of maatregel
- Volgen van behandeling
- Monitoring - behandelvoortgang
Wie en hoe? –> rechter op advies van gedragsdeskundigen; psycholoog en/of psychiater

Question 2

Link stoornis en delict?

Answer 2

o Stoornis zorgt voor nieuwe delicten
o Verdachte komt door stoornis in soortgelijke situaties
o Stoornis zorgt voor contact met slachtoffers en/of mededaders

Question 3

Types risicotaxatie

Answer 3

Subjectief klinisch oordeel (lang geleden):
* Expertise, ervaring, kennis v patiënt
* Net zo effectief als toeval

Actuarieel oordeel (veel statistiek):
* Lijst van risicofactoren
* Statisch vs. dynamisch
* Protectieve factoren
* Opgetelde score = eindoordeel
* ‘probabilistisch’

Gestructureerd klinisch oordeel (beroepen op klinisch oordeel maar ook gebruik maken van wat we weten uit de empirie):
* Scoren van items
* Additionele info
* Inschatting recidive
* ‘klinisch’ / ‘relatief’
* Zo veel mogelijk op basis van dossier (want sociale wenselijkheid vanuit patiënt)

Question 4

Base rate

Answer 4

statistische prevalentie van bepaald gedrag in een bepaalde groep over een bepaalde tijd; extreem erge delicten (lage base rate / prevalentie) op groepsniveau.
Base rate institutioneel lager dan in de maatschappij.
Van groeps –> individualiseren middels in kaart brengen risicofactoren: pas op voor schijnsamenhang.

Question 5

Individualiseren van risicofactoren

Answer 5

1. Historische factoren; statisch
2. Dispositionele factoren = jouw kenmerken/trekken (hoge impulsiviteit / geen inhibitie)
3. Contextuele factoren = is er in de context iets gebeurd waardoor je getriggerd wordt? Boos worden
4. Klinische factoren = voldoende motivatie voor behandeling
   Zo min mogelijk afhankelijk zijn van de patiënt –> zouden het wel eens kunnen verbloemen.

Question 6

Interbeoordelaarsbetrouwbaarheid

Answer 6

12 instrumenten bekeken/gebruikt door experts, de meeste instrumenten door verschillende beoordelaars vertonen een goede samenhang.
Betekent niet dat de predictieve validiteit goed is (meten we wat we willen meten).

Question 7

Predictieve validiteit

Answer 7

Meten we wat we willen meten?
- prospectieve validiteit = mag een patiënt naar buiten –> gaat hij daar de fout in ? (inschatting maken en vrijlaten)
- Retrospectieve validiteit = opnieuw risicotaxatie doen en terugkijken, hoe komt het dat hij de fout in is gegaan (Terugkijken)

Vals positieve inschatting = je schat het risico hoog in, maar hij blijkt het niet te doen
Vals negatieve inschatting = je schat het risico laag in; maar blijkt het toch te doen (ten alle tijden voorkomen!!).

Question 8

Area Under the Curve

Answer 8

AUC; voorspellen van recidivisme
Receiver Operating Curves (aanval voorspellen).
Voorspellende waarde (opnieuw de fout in gaan);
- Base rate
- Selectie ratio = proportie mensen die voorspeld wordt te recidiveren
- Hoe te meten?  ROCs (Area Under the Curve), gebied onder de curve is belangrijk.
- Sensitiviteit = en 1 – specificiteit (AUC) = een kans
- P = kans
- H = hitrate (true-positive rate); de kans dat je voorspelt dat iemand de fout in gaat en dat doet die ook.
- PFA; vals alarm; vals positief  je schat in dat iemand recidiveert, maar doet het niet.
- AUC: .76 = kans dat een willekeurig geselecteerde recidivist op jouw instrument een hogere score haalt dan een willekeurige niet recidivist
Bij welke score zijn we 100% zeker dat er nooit meer een delict wordt gepleegd? (enkel helemaal links in de -scores bij de niet-recidivisten; kleiner dan -20).
Lage base-rate –> 10% base-rate, 80% accuraat, niet bruikbaar want 90% is meer die het niet doet.
40% base-rate, 80% accuraat, wel bruikbaar want 80>60% die het niet gaat doen.

Question 9

Beslissingen nemen

Answer 9

• Afhankelijk van kosten vals-positieven en vals-negatieven
• Optimale beslissing wel afhankelijk van de base rate
  o Bijv. recidive na 6 mnd (hogere kans) of na 10 jaar
  o Bijv. type recidive: algemene vs. gewelddadige
  o Base rate = statistisch bepaald
  o Kosten = maatschappelijke belang of door rechter bepaald

Question 10

Interpretatie AUC waarden

Answer 10

• .50 = toeval
• 1.0 = perfecte voorspelling
• Rest verschilt per studie / tabel, gebruik dus altijd nog je klinische verstand.

Question 11

Conclusies meta-analyse

Answer 11

Meta analyse: heterogeniteit in voorspellende waarden (heel moeilijk om het te vergelijken want je hebt te maken met veel verschillende instrumenten).
- Onderscheid hoog/laag risico lukt om in te schatten; redelijk geschikt
- Alles wat er tussen in ; middelmatige / voor straffen / verlof / vrijlating; instrumenten beperkt geschikt
- Negatieve predictieve validiteit was hoog (= de proportie van mensen waarvan je dacht dat ze niet opnieuw in de fout gingen, en het ook niet opnieuw doen). –> dat kunnen we dus goed.

Question 12

Kritische reflectie

Answer 12

• Beperkte voorspellende (predictieve) validiteit
• Vrije wil en veranderbaarheid van de mens
• Uitspraken zijn op groepsniveau vertalen naar individueel niveau… gecompliceerd
• Hoe goed voorspellen (huidige) instrumenten dat iemand niet zal recidiveren
• waarde van risicotaxatie; niet super slecht, maar ook niet geweldig
• heeft verregaande consequenties voor mensen (ten onrechte vrijlaten)
• gebruik waar mogelijk meerdere statistieken/informatie!!