Hoorcollege 7: Emoties en persoonlijkheid Flashcards
Wat is het doel van persoonlijkheidspsychologie?
Om unieke eigenschappen van een persoon te beschrijven en te verklaren.
Waarom staat gedrag centraal in persoonlijkheidspsychologie?
Omdat a.d.h.v. gedrag er wordt gekeken naar welke persoonlijke kenmerken iemand heeft die dat gedrag kunnen verklaren.
Wat zijn persoonlijkheidstrekken?
Persoonlijkheidstrekken zijn stabile gedragsdisposities en vormen samen de persoonlijkheid.
Wat is altijd de eerste stap in persoonlijkheidspsychologie?
Het observeren van gedrag en het daarbij opmerken van individuele verschillen en gelijkenissen.
Kan je persoonlijkheidstrekken direct observeren?
Nee. Dit moet je afleiden uit gedrag. Als iemand bijvoorbeeld altijd gespannen is tijdens toetsmomenten, kan je deze spanning toewijzen aan een gedragstrek. Maar je kan niet door eenmalig te observeren deze conclusie trekken.
Hebben persoonlijkheidstrekken altijd een biologische basis?
Nee, dit verschilt per persoon en per persoonlijkheidstrek.
Wat wordt er bedoeld met ‘hoe specifieker de persoonlijkheidstrek, hoe meer het lijkt op gedrag’?
Dat als iemand specifiek angst heeft tijdens sportwedstrijden, dit dus ook om specifiek gedrag gaat dat komt kijken bij het spelen van wedstrijden. Terwijl als iemand over het algemeen angstig is voor prestaties, je ook spreekt van ‘breder’ gedrag zoals plankenkoorts.
Het Big Five Personality Factor-model beschrijft het bestaan van 5 dimensies van persoonlijkheid die ook wel de ‘Big 5’ worden genoemd. De dimensies zijn: openness: conscientiousness, extraversion, agreeableness en neuroticism. Leg uit wat deze dimenties inhouden.
De Big 5 zijn:
* Openness: het openstaan voor nieuwe ervaringen (origineel vs. conventioneel, creatief vs. niet-creatief, vernieuwend vs. behoudend).
* Conscientiousness: consciëntieus/zorgvuldig (voorzichtig vs. roekeloos, nauwgezet vs. slordig, plichtbesef vs. gemakzuchtig).
* Extraversion: de mate en manier waarop een persoon zich richt op de buitenwereld (extravert vs. introvert, sociaal vs. teruggetrokken, stimulatie vs. rustige omgeving, actie vs. rustig).
* Agreeableness: de mate van meegaandheid (goed overweg kunnen en willen met anderen vs. weinig betrokkenheid bij anderen, geloof in goedheid van anderen vs. achterdochtigheid, onbaatzuchtig vs. zelfzuchtig).
* Neuroticism: de emotionele stabiliteit (stressgevoelig vs. stressbestendig, zorgelijk vs. kalm, kwetsbaar vs. gehard).
Noem nadelen van het gebruik van het Big Five Personality Factor-model.
- Globale beschrijving
- De uitkomst kan afhankelijk zijn van de situatie. Als je in een bepaalde situatie hoog scoort op neuroticisme, wilt dat niet zeggen dat je ook op het gebied van sport per se hoog scoort op neuroticisme.
- Weinig tot geen correlatie tussen persoonlijkheidstrekken en het niveau van sport.
Persoonlijkheidstrekken kunnen op verschillende manieren variëren. Benoem op welke aspecten persoonlijkheidstrekken kunnen verschillen.
- Verklaringen/oorzaken van de persoonlijkheidstrek zoals of dit komt door biologische factoren, of het aangeleerd is of wordt beïnvloedt door de manier waarop iemand informatie verwerkt.
- Het aantal situaties waarin de persoonlijkheidstrek tot uiting komt (veel of weinig situaties)
- Of de persoonlijkheidstrek specifiekere of meerdere gedragingen beschrijft (een persoonlijkheidstrek zoals extravert zijn heeft invloed op vele gedragingen terwijl assertiviteit in een minder aantal gedragingen terug te zien is.
Wat is een persoonlijkheidstrek die vaak voorkomt in de sport?
Perfectionisme (het stellen van extreem hoge doelen en streven naar perfectie)
Ondanks dat perfectionisme bijna een voorwaarde is voor topsport, wat is de kanttekening van deze persoonlijkheidstrek?
Dat perfectionisme ook kan leiden tot overdreven kritisch zijn tegenover je eigen gedrag en je negatief reageert op fouten.
Perfectionisme als persoonlijkheidstrek kan nog beschreven worden in 5 dimensies. Hiervan is de eerste dimensie positief om te hebben, terwijl de anderen 4 dimensies dat niet zijn.
Benoem en beschrijf deze dimensies.
- Persoonlijke standaarden: het stellen van extreem hoge doelen en hieraan willen voldoen.
- Zich zorgen maken over fouten: (over)bezorgdheid over mogelijke fouten en negatief reageren op gemaakte fouten.
- Verwachtingen van ouders: (over)gevoeligheid voor de (veronderstelde) eisen van anderen.
- Kritiek van ouders: (over)gevoeligheid voor oordelen van anderen.
- Twijfel over eigen acties: twijfelen over de kwaliteit van eigen prestatie in combinatie met het onbestemde gevoel dat de prestatie nooit af is.
- Wat gebeurd er als je hoog scoort op neurotisch perfectionisme?
- Wat gebeurd er als je hoog scoort op normaal perfectionisme?
- Als je hoog scoort op neurotisch perfectionisme heb je meer kans op een burn-out, meer angst tijdens sportwedstrijden, negatieve reacties op fouten, negatieve gevoelsreacties, kwaadheid als er fouten worden gemaakt op belangrijke momenten tijdens de wedstrijd, slechte (leer)prestaties.
- Als je hoog scoort op normaal perfectionisme heb je meer zelfvertrouwen, een kleinere kans op een burn-out en betere (leer)prestaties.
Gevoelens kunnen gedefinieerd worden als een subjectieve ervaring die op twee dimensies kunnen variëren. Zo kan de hedonistische toon en intensiteit van de emotie verschillen. Wat wordt hiermee bedoeld?
Dat elke emotie (bijv. boos, blij, verdrietig of tevreden) ingedeeld kan worden op basis van deze twee dimensies:
* Hedonistische toon: of je iets prettig of onprettig vindt.
* Intensiteit: of je er opgewonden of kalm van wordt.
