Hoorcollege 7 Flashcards
Levensstressoren
Onadaptieve activatie van stressrespons wat resulteerd in verschillende gezondheidsveranderingen
effecten van levenstressoren
situationele sterotype
mate waarin verschillende situaties verschillende patronen van biologische responses oproepen
de situatie die de respons optoept
effecten van levenstressoren
Response stereotype
individuele stressrespons op dezelfde situatie
de persoon die de respons ervaart
dit weet je wel dommie
Top 5 levensstressoren
- dood van geliefde (boe boe) :(
- scheiding (ha!)
- verhuizing (inpakken is een bitch)
- ernstige ziekte
- verlies van baan (kapitalisme pakt ons SO naar marx)
Grote levenstressoren en hartziekte
geassorieerd met het krijgen van hartstilstand tot 6 maanden na incident
PTSD en sterfte in ICD patienten
hoe hoger scoorede PTSD hoe hogere kans op hartziekte
verklaart wrs PTSD geassocieerd is met hoge moraliteit
Werkegerelateerd stress
reactie die mensen kunnen hebben wanneers ze tegenover werkeisen en druk staan die niet overeen komen met hun kennis en vermogen
erger bij weinig steun, controle
verwarring druk of uitdaging
uitdaging
wanneer jou iets meer wordt gevraagd dan je kunt en je kunt er van leren is dat een uitdaging
verwarring druk of uitdaging
Druk
wanneer jou veel meer wordt gevrdaag dan je kunt, komt vaak door slecht managment
aspecten van werkgerelateerde stress
fysieke factoren
geluid,
hitte, trillingen
lichaam wordt uitgedaagd
aspecten van werkgerelateerde stress
pyschologische en sociale factoren
blootstelling aan menselijk lijden
kan politie, leger etc. zijn maar ook ziekenhuis
aspecten van werkgerelateerde stress
managment factoren
onduidelijke rollen, slechte communicatie
Demand control support model
Karasek 1979
inzicht te geven van het onstaan van werkgerelateerde stress door de volgende aspecten
* beroepsmatige eisen
* beslissingsvrijheid, controle over je werkleven
* sociale steun
demand-control-support model
Lage controle + lage eisen
passief werk, niet gemotiveerd en het is saai
demand-control-support model
Hoge controle + hoge eisen
Actieve houding rondom het werk, kan als uitdagend ervaren worden
demand-control-support model
hoge eisen + lage controle + lage steun
sociale steun wordt toegeveogd
gevaarlijk werk voor de gezondheid door hoge mate stress
demand-control-support model
Hoge control + lage/ hoge eisen + hoge steun
Sociale steun wordt teogevoegd
Gezondwerk
demand-control-support model
Hoge eisen + lage control
High job strain
demand-control-support model
Lage eisen + hoge controle
Low job Strain
Extra stressoren op werk
- persons-omgevings misfit
- shift work
- verandering werkzaamheden
- effort-rewared disrepantie
- onduidelijk/ conflicternde rollen
- onzekerheid over de toekomst
denk aan control, voorspelbaarheid en situatie verslechtering
Manifestatie van werkgerelateerde stress
Emotionel manifesatatie
ik moet zeggen dat ik dacht dat manifisteren meer de wereld in helpen is
maar het is dus kenbaar maken openbaar vertonen
- angst
- depressie
- gevoel van hopeloosheid
Manifestatie van werkgerelateerde stress
cognitieve manifestatie
- concetratieproblemen
- moeite met leren van nieuwe dingen
- moeite met beslissingen maken
- moeite met creatief zijn
deze factoren kun je beinvloeden
Manifestatie van werkgerelateerde stress
Gedragsmanifestaties
- alcholmisbruik
- te veel eten
- drugsgebruik
Manifestatie van werkgerelateerde stress
fysiologische manifestaties
- hoge bloeddruk
- toename van hartritme
werkgerelateerde stress en gezondheid
hartziekte
werkdruk verhoogt de kans van het cardiovasculaire ziektecijfer en sterfte. mensen die conflict oo werkvloer hebben gehad hebben 2,9% meer kans op hartziektes
bij hoge eisen, lage control, lage sociale steun en weinig beloning
reward effert disbalans draagt bij aan stress en hartziekte
werkgerelateerde stress en gezondheid
Mechanismes link hartziekte en werkstress
- gedragsfactoren –> meer eten –> overgewciht –> hartziekte
- geactiveerde stressrespons –> verhoogd cortisol
- gebruik van alchol en druk
ik heb letterlijk nog 0 keer alcohol goed gescherven tot dit moment
werkgerelateerde stress en gezondheid
Kanker
veroorzaakt kanker niet direct maar wel bijdrag aan stress geralteerd gedrag zoals roken en drinken wat dan weer geasocieerd is met kanker een psuedoverband
kanker word geinduceerd door werkgerealteerde stress
werkgerelateerde stress en gezondheid
Burn-out
uitputting als resultaat van excessieve eisen van werk, fysieke symptomen zoals hoofdpijn en slapeloosheid
andere definitie
fysieke of mentale instoring door overwerken of stress
hoeft niet werkgerelateerd te zijn
Burn out
Cijfer trimbos
- 2,3% erstige klachten: verlies in werkdagen niet meer in staat om te komen
- 15% milde: lagere kwalitiet en kwantiteit van werk
Burnout prevalentie cijfers
- vaak in onderwijs
- 25-35 jaar en 55-65 jaar hoogste prevalentie
- jongere moeten zich bewijsen
- oudere kans op baanverlies
- arts en piloot meest stressvolle banen
die ene piloot die ze vliegtuig naar de gadver vloog door stress
risicogroepen voor werkgerelateerde stress
- jongeren
- alleenstaande ouders
- oudere werknemer
- invalide mensen
- hoge blootstelling aan omgevinsstress
mensen die zich net iets meer moeten aanpassen of bewijzen
Voorkomen werkgerelateerde stress
- andere werkdruk en werkplaats (in deze economie pff)
- andere werkschema
- betere en duidelijker baan toekomst
- betere sociale omgeving (partner helpt jammer dat ik die niet heb)
- duidelijk aangeven wat de baan/rol van een werknemer is
Promotie van gezondheidsgedrag op werk
- fysieke activatie
- empathie ervaren en geven
- luisteren naar muziek (rip als je doof bent)
- meer slapen (goed voor je concetratie slaapdeprevatie word wild met glucocortiocide)
- niet multitasken (vrouwen hou je dus in, zal dat de reden zijn dat mannen hogere banen hebben)
Ongelukken en zelfmoord
karoshi
gezegde in japan, mensen overlijden aan hartaanvallen of beroertes door te lange werkdagen
bevat tegenwoordig oom zelfmoord
sociale stressoren
- verlies van een geliefde
- scheidingen
- familie aangelenheden
- discriminatie
- sociale isolatie
sociale stressoren
verlies van een geliefde
gezondheidsproblemen bij partner die achterblijft, 30 dagen na overlijden gebeurde:
* myocardinfart
* acuur kransslagader syndroom
* longembolie
* beroert
hoe meer vervelde situaties je hebt meegemaakt hoe kleiner effect velies van geliefde
seksuele minderheid en het eravren van stress
Studie mereish
wat werd er gemeten
- distale minderheisstressoren: discriminatie
- proximale minderheidsstressoren: psychosociaal functioneren als gevolg van discriminatie
- eenzaamheid
- psychologisch stress
- verhoogd risico op suicidaliteit
seksuele minderheid en het eravren van stress
Studie mereish
resulatten
distale en proximale stressoren zorgen ervoor dat men zich eenzamer gaat voelen, meer isoleren, meer psychologische stress, meer angst depressie en suicidaliteit
gevoel van eenzaamheid groot effect op mentale problemen
prevalentie cijfers sociale isolatie
gevoel alleen te zijn
- oudere mensen, minderheden, mensen met een handicap en jonge mensen verhoogde kans
- 1/3 US burgers woort allen
- mensen met affectieve stoornissen, angst of depressie sneller gevoel van alleen
- lagere opleiding
- vergroot risico op stefte met 30%
