Hoorcollege 3 Flashcards
psychofysiologisch
de studie van de interacties tussen lichaam en geest, bestudeer je voornamelijk door menselijke proefpersonen met behulp van niet-invasieve moleculaire fysiologische reacties
Manieren van biologische assement
- stresshormone
- cardiovasculaire activiteit
- huidgeleiding
tijdlijn van stress
- rust baseline: normaal meting in rust weet wat een normale respons van een individu is, zo kan verandering gemeten worden
- stressful event
- herstel: sneller herstel beter voor je gezondheid
SAM respons
alweer maar net iets anders
stressor –> prefrontale corext beslist: bedreiging? –> hypothalamus activeert autonome zenuwstelsel –> sympathische zenuwstelsel gaat aan –> signaal bijnieren –> bijnieren maken (nor)adrenaline aan –> fight-flight respons
- toename: hartslag, bloeddruk, ademhaling, zweetproductie
- afname: veteringsstelsel, speekselproductie, groote van bloedvaten
HPA-as
alweer maar dan ook net wat anders
stressor vind plaats (de respons duurt ongeveer 20 min) –> prefrontale cortex beslist –> bedreiging? –> hypothalamus geactiveerd –> productie CRF –> signaal naar hypofyse –> ACTH –> activatie bijnieren –> cortisol afgave aan bloed –> onderdrukking imuunsysteem
Heftige respons stress
- te grote: cardiovasculaire ziektes
- te lage reactie: chronishce vermoeidheid, verslavingen
Cortisol meten (enige indicatie over de HPA-as)
plasma
Plus en min punten
+ kan door middel van bloedsampel
- je weet niet of de persoon stress heeft van de naald of iets anders
Cortisol meten (enige indicatie over de HPA-as)
Urine
Plus en min punten
+ vergelijking binnen hetzelfde individu kan longitudinale data geven
+ je meet gemiddeld levels gedurende de dag
- het is niet bruikbaar acute metingen
- traag niet precies
Cortisol meten (enige indicatie over de HPA-as)
Speeksel
Plus en min punten
+ goedkoper
+ geen stressvolle en invasie procedures
+ geen medisch personeel nodig voor data verzamling
+ meer acute en tijd gedefineerde meting
- stress zorgt voor afname in speekselproductie
Cortisol meten (enige indicatie over de HPA-as)
Haar en nagels
Plus en min punten
+ lange termijn impact van stress: 1 maand is 1 cm
- geen acute meting
Voordelen onderzoeken van cortisol stressonderzoek
+ enige manier om HPA as activatie te onderzoeken
+ geeft info over stress en imuunsusteem
+ makkelijk vanuit huis te onderzoeken
nadelen onderzoeken van corisol in stressonderzoek
- niet iedereen verhoogd cortisol na stress
- kleinere verandering in hpa-as activatie op stress dan SAM-systeem
- sterke beinvloed slaap (30 minuten wakker worden cortisol het hoogst), voedseliname en mestruatie
- min 20 wachten
- mannen vaak hogere cortisol
ECG meting
- Hartslag (HR)
- Hartslagvaribiliteit (HRV)
- P
- PR
- QRS
- T
ECG
P
eerste gedeelte van de startslag, de atria trekt samen om bloed naar de ventrikels te struren
ECG
PR
Hart in rusttoestand
ECG
QRS
Ventrikels trekken samen en pompen bloed uit het hart
ECG
T
ontspannen vetrikels
Hartslag
de samenwerking tussen parasympathisch en sympathsice zenuwstelsel, belangrijk om te kijken naar de Interbeat interval (IBI/ R-R interval)
Hartslag omhoog
sympathisch dominatie
> 100 bpm : tachycardia
IBI gaat omlaag bij stress
Hartslag omlaag
parasympathisch dominatie
60 bpm: hartslag in rust
< 60 bpm: bradycardia
3 dingen die kunnen gebeuren tijdens stress
PNS / SNS
- PNS trekt zich terug SNS blijft gelijk
- PNS blijft net zo actief SNS stijgt
- PNS trekt zich terug SNS stijgt