Hoofdstuk 35 Flashcards
immuniteit
Het feit dat het lichaam zichzelf kan beschermen tegen bijna alle organismes
soorten immuniteit
aangeboren (innate) en verworven (acquired)
verworven immuniteit
Het grootste gedeelte van immunitiet, dat zich pas ontwikkelt op het moment dat het lichaam wordt aangevallen door bijv. een virus
aangeboren immuniteit
Immuniteit dat aangewezig is sinds geboorte;
- Phagocytose door WBCs
- Vernietigen van organismes door verteerenzymen
- resistentie van de huid tegen invasie
- Stoffen aanwezig in het bloed dat lichaamvreemde stoffen aanvalt
Voorbeelden van specifieke onderdelen van aangeboren immuniteit
1) lysozym, een mucolytisch polysacharide dat bacteriën aanvalt en ervoor zorgt dat ze oplossen; (2) basische polypeptiden, die reageren met bepaalde soorten gram-positieve bacteriën en deze inactiveren; (3) het complementcomplex, dat later wordt beschreven, een systeem van ongeveer 20 eiwitten die op verschillende manieren kunnen worden geactiveerd om bacteriën te vernietigen; en (4) natuurlijke killer-lymfocyten die vreemde cellen, tumorcellen en zelfs sommige geïnfecteerde cellen kunnen herkennen en vernietigen.
verworven immuniteit ook wel
adaptief immuniteit genoemd
welk deel van het immuunsysteem maakt antilichamen en activeert o.a. lymfocyten?
verworven/adaptief immuniteit
Met immuniteit zijn we beschermd tegen botulinum ….x de lethale waarde
100,000x de lethale waarde zonder immuniteit
twee types verworven immuniteit
humorale immuniteit: dit maakt antilichamen geproduceerd door B lymfocyten
cel-gemedieerde immuniteit: T-lymfocyten activatie
antilichamen zijn … moleculen
globuline moleculen
waar worden T lymfocyten gemaakt
in de lymfeklieren
Waar worden antilichamen gemaakt
in de lymfeklieren
antigen staat voor
anti(lichaam)gen(eratie)
Hoe wordt het verworven immuniteit geactiveerd
Door antigenen
Antigenen zijn
eiwitten of grote polysaccharides van de ziekteverwekkers
2 eisen voor iets om een antigen te zijn
- moleculair gewicht >8000
2. bevat epitopes (grotere eiwitten hebben dit)
verworven immuniteit is het product van ….
lymfocyten
Wanneer iemands lichaam geen lymfocyten kan aanmaken
Heeft diegene geen verworven immuniteit. Dagen na geboorte overlijd iemand hieraan door bacteriele infecties
Waarom heeft men zoveel lymfeklieren
Zodat er altijd lymfocyten in de buurt van infectie zijn
In de meeste gevallen komt het binnendringende middel eerst in de weefselvloeistoffen en wordt vervolgens door lymfevaten naar de lymfeklier of ander lymfoïde weefsel vervoerd; voorbeelden
het lymfoïde weefsel van de gastro-intestinale wanden wordt onmiddellijk blootgesteld aan antigenen die vanuit de darm binnendringen. Het lymfoïde weefsel van de keel en farynx (inclusief de amandelen en adenoïden) is goed gelokaliseerd om antigenen te onderscheppen die via de bovenste luchtwegen binnenkomen. Het lymfoïde weefsel in de lymfeklieren wordt blootgesteld aan antigenen die de perifere weefsels van het lichaam binnendringen, en het lymfoïde weefsel van de milt, thymus en beenmerg speelt de specifieke rol van het onderscheppen van antigene middelen die erin zijn geslaagd het circulerende bloed te bereiken.
Twee grootste populaties van lymfocyten
B en T lymfocyten
T lymfocyten maken
formatie van geactiveerde lymfocyten die cel-gemedieerde immuniteit sturen
B lymfocyten maken
antilichamen die humorale immuniteit maken
Waarom heten ze T lymfocyten?
Omdat ze meestal in de Thymus zitten
Van welke stamcel komen B en T lymfocyten?
van multipotente hematopoëtische stamcellen die gemeenschappelijke lymfoïde voorlopercellen vormen als een van hun belangrijkste nakomelingen als ze differentiëren
Gaan alle lymfocyten naar de thymus om daar specifieke functie te krijgen?
Nee, alleen de T-lymfocyten. De B-lymfocyten gaan door naar de lever in midden-feutale leven en het beenmerg tijdens eind-feutale leven en na geboorte.
Bursa van FAbricus
De bursa van Fabricius of bursa Fabricii is een orgaan dat in vogels belangrijk is voor de aanmaak van B-lymfocyten. Komt alleen bij vogels voor, niet zoogdieren!!
De B van B-lymfocyten staat voor
Bursale
Hoe T-lymfocyten in de Thymus gemaakt worden
De lymfocyten in de Thymus delen zich vele malen; elke lymfocyte wordt reactief voor een ander uniek antigen.
De Thymus controleert deze cellen en zorgt ervoor dat ze niet reageren op lichaamseigen onderdelen. Dit doen ze door ze bloot te stellen aan zelf-antigenen
% van lymfocyten dat het door de thymus haalt
10%, de overige 90% reageert op zelf-antigenen en worden gefagocyteert
Wanneer gebeurt de T-lymfocyt formatie
Vlak voor en na geboorte; hierna niet meer
Verwijderen van de thymus paar maand na geborote
vermindert de immuniteit maar verwijdert het nie
Verwijderen van thymus voor geboorte
Er is geen cel-gemedieerde immuniteit, waardoor er ook geen transplanttatie rejectie is
Verschil B en T lymfocyten
- B lymfocyten hebben alleen de uitgescheiden antilichamen die reactief zijn, terwijl de gehele T lymfocyten reactief worden
- B lymfocyten zijn diverser qua aantal antilihcamen maken; miljoenen types
geactiveerde T cellen komen van
T lymfocyten die geactiveerd worden heten zo
Specificiteit van verworven immuniteit
Elk van deze voorgevormde lymfocyten is in staat om slechts één type antilichaam of één type T-cel te vormen met een enkel type specificiteit, en alleen het specifieke type antigeen kan het activeren. Zodra de specifieke lymfocyt is geactiveerd door zijn antigeen, reproduceert hij wild en vormt enorme aantallen dubbele lymfocyten
Als het een B-lymfocyt is, zal zijn nageslacht uiteindelijk het specifieke type antilichaam afscheiden dat vervolgens door het lichaam circuleert. Als het een T-lymfocyt is, zijn zijn nakomelingen specifiek gesensibiliseerde T-cellen die worden afgegeven aan de lymfe, naar het bloed worden vervoerd en vervolgens door alle weefselvloeistoffen worden gecirculeerd.
klonen van lymfocyten
Dat wil zeggen, de lymfocyten in elke kloon zijn gelijk, oorspronkelijk afgeleid van een of enkele vroege lymfocyten van zijn specifieke type.
Hoe kunnen zoveel soorten B en T lymfocyten onstaan als we relatief weinig genen ervoor hebben (paar honderd)?
Het hele gen voor het vormen van elk type T-cel of B-cel is nooit aanwezig in de oorspronkelijke stamcellen waaruit de functionele immuuncellen worden gevormd. In plaats daarvan zijn er alleen gensegmenten - eigenlijk honderden van dergelijke segmenten - maar geen hele genen. Tijdens de voorbewerking van de respectieve T- en B-cellymfocyten, worden deze gensegmenten in willekeurige combinaties met elkaar vermengd en vormen uiteindelijk hele genen. Dit kan op miljoenen manieren waardoor er miljoenen mogelijke combinaties mogelijk zijn
Waarom zijn T en B lymfocyten reactief voor één soort antigen
De reden hiervoor is de volgende. In het geval van de B-lymfocyten heeft elk van deze op zijn celoppervlakmembraan ongeveer 100.000 antilichaammoleculen die zeer specifiek zullen reageren met slechts één type antigeen. Daarom, wanneer het juiste antigeen langskomt, hecht het zich onmiddellijk aan het antilichaam in het celmembraan; dit leidt tot het activeringsproces
Bij T-lymfocyten zijn er oppervlakte receptor eiwitten (T-cel receptoren) die zeer specifiek voor een antigen zijn
Rol van macrofagen bij verworven immuniteit
ziekteverwekkers worden eerst verteerd door macrofagen; zo worden de antigenen vrijgegeven. De macrofagen gaan rond bij lymfocyten om een match te vinden. Ook geven de IL-1 af, wat een rol speelt bij reproductie en groei van de specifieke lymfocyten
T-helper cellen komen van
T-lymfocyten die geactiveerd zijn
T-helper cellen functie
scheiden lymfokines uit, die de B lymfocyten activeren (degene die nog niet geactiveerd worden, ze worden ook al door antigenen geactiveerd). Zonder de T-helper cellen is het aantal geactiveerde B-lymfocyten sterk verminderd
Wat gebeurt er als B lymfocyten geactiveerd worden
Ze worden groter en gaan lijken op lymfoblasten, en een deel van deze cellen gaan differentieren tot plasmablasten, de voorzetter van plasma cellen.
Plasmablast naar plasmacel
In de plasmablasten zet het cytoplasma uit en het ruwe endoplasmatisch reticulum prolifereert enorm. De plasmablasten beginnen zich vervolgens te delen met een snelheid van ongeveer eens per 10 uur gedurende ongeveer negen delingen, wat een totale populatie oplevert van ongeveer 500 cellen voor elke oorspronkelijke plasmablast in 4 dagen. De rijpe plasmacel produceert vervolgens in een extreem hoge snelheid gammaglobuline-antilichamen - ongeveer 2000 moleculen per seconde voor elke plasmacel. Op hun beurt worden de antilichamen uitgescheiden in de lymfe en naar het circulerende bloed vervoerd. Dit proces gaat enkele dagen of weken door totdat uiteindelijk uitputting en dood van de plasmacellen optreedt.
geheugen cellen komen van
geactiveerde B-lymfocyten. Ze worden in grote hoeveelheden gemaakt, en gaan in meerder lymfeklieren zitten. Ze blijven inactief totdat hetzelfde antigen weer het lichaam betreedt. Hierdoor is een afweerreactie op dit antigen vele male sneller dit keer
Wanneer je kijkt naar een reactie grafiek, is de grafiek van de secundaire antigen response
veel sneller en sterker
kort- en langlevende plasma cellen verschillen
kort-levende plasma cellen zorgen voor snelle protectie maar gaan na een paar dagen dood
lang-levende plasma cellen kunnen veel langer antilichamen aanmaken, zoals voor pokken of de griep
H1N1
influenza virus van 1918