Hoofdstuk 2 Flashcards
twee grootste onderdelen van de cel
cytoplasma en de celkern
de celkern is gescheiden van cytoplasma door
het nucleaire membraan
cytoplasma is gescheiden van de omgeving door
het celmembraan, ook wel plasma membraan genoemd
wat is het protoplasma
Alles waaruit een cel bestaat Bestaat uit vijf bestanden; water, electrolyten, eiwitten, lipiden en koolhydraten
cellen bestaan voor …% uit water
70 tot 85% uit water (op vetcellen na!!)
cellulaire chemicalieen zijn aanwezig in de cel als ….
opgelost in water of aanwezig als vaste deeltjes
chemische reacties in de cel vinden plaats bij de
opgeloste deeltjes of op het oppervlakte van de vaste deeltjes of het membraan
meest belangrijke ionen in de cel
natrium, magnesium, fosfaat, sulfaat en bicarbonaat. Ook natrium, chloride en calcium maar in mindere mate
Eiwitten zijn ongeveer ..% van de cel massa
10-20%
types eiwitten
structurele en functionele eiwtten
structurele eiwitten
zijn aanwezig in de cel in de vorm van lange filamenten (polymeren); bijv. microtubules.Fibrilaire eiwitten zijn buiten de cel te vinden, en zijn onderdeel van o.a. collageen, pezen en bloedvaten
functionele eiwtten
Aanwezig in een buisvormig-bolvormig vorm. Dit zijn de enzymen en bewegen continue in hun omgeving.Zijn belangrijke catalysten.
lipids zijn de structuren die …
oplosbaar zijn in vet
Meest belangrijke lipides, en % hiervan van de totale celmassa
fosfaatlipiden en cholesterol; nodig voor celmembraan en membraanbarrieres in de cel
2% van de totale celmassa
welk celtype bevat veel triglyceriden
vetcellen (adipocyten). 95% van hun celmassa
vetcellen zijn voornamelijk de
energie-opslag van het lichaam
Hebben cellen veel koolhydraten?
Nee, lage concentraties
% koolhydraten in cellen
1%
% koolhydraten in spiercellen
3%
% koolhydraten in levercellen
6%
Waar zijn koolhydraten vooral aanwezig?
In de omgeving, in de vorm van opgelost glucose
Opgeslagen koolhydraat in cellen heet
glycogen. Kan gedepolymiseerd worden om er koolhydraat van te maken
intracellulaire organellen
de organellen aanwezig in de cel
wat gebeurt er zonder mitochondrion?
95% van de energievoorziening zal verdwijnen uit de cel
membranen aanwezig in de cel
celmembraan, nucleair membraan, membraan van ER, membraan van mitochondrion, lysosoom en Golgi apparatus
functie van lipiden in membranen
om te voorkomen dat water en water-oplosbare substanties door het membraan kunnen.Eiwitten kunnen er wel doorheen
2 soorten eiwitten in het membraan
eiwitten die porien vormen & eiwitten die als enzym werken
dikte van plasmamembraan
7.5 tot 10 nanometer
plasmamembraan bestaat uit…
55% eiwitten, 25% fosfolipiden, 13% cholesterol, 3% koolhydraten en 4% andere lipiden
het plasmamembraan is een ….
dubbele lipide laag; koppen naar buiten en staarten naar binnen; elke laag is één molecuul dik
Waar zitten de koolhydraten in het plasmamembraan?
Deze zitten vast aan de eiwitten in het membraan (binnen of buiten de cel); ze zitten dus niet echt in de lipide laag
drie types lipiden in het plasmamembraan
fosfolipiden, sfingolipiden en cholesterol
structuur fosfolipide
een hydrofiele kop (fosfaatgroep) en een hydrofobe staart bestaande uit vetzuren
wat kan wel zelfstandig door de middelste lipide laag (hydrofoob) van celmembraan
zuurstof, CO2, alcohol
wat kan niet door de middenste lipidelaag van celmembraan
urea, ionen en glucose
is de structuur van sfingolipiden anders dan die van fosfolipiden?
Nee, zelfde structuur
sfingolipiden voornamelijk aanwezig in
het celmembraan van zenuwcellen; belangrijk voor signaaltransductie en bescherming
welk onderdeel van cholesterol is vet-oplosbaar?
steroide kern
voornaamste functie cholesterol in celmembraan
bepalen van de doorlaatbaarheid van het celmembraan en de vloeibaarheid
twee soorten celmembraaneiwitten
integrale eiwitten (zitten helemaal door het membraan heen) &perifere eiwitten (zijn alleen verbonden aan één kant van het membraan)
functies van integrale eiwitten in het celmembraan
- porien om o.a. ionen door te laten (water en water-oplosbare structuren) 2. drager eiwitten die substanties naar de andere kant brengen 3. enzymen 4. receptoren voor grote structuren zoals hormonen.Via ligand binding en second-messengers laat deze receptor weten dat deze structuur naar binnen wil
actief transport
verplaatsing van een stof door een biologisch membraan tegen het concentratieverval of tegen een elektrochemische gradiënt in, door middel van energietoevoer en speciale transporteiwitten
perifere eiwitten functie celmembraan
zitten bijna altijd vast aan integrale eiwitten
fungeren vaak als enzymen of als controle mechanisme voor poriën.
glycocalyx
losse koolhydraatlaag om het celmembraan heen (buitenkant) gebonden aan eiwitten en lipides
meeste koolhydraten zijn aanwezig in het celmembraan als…
glyco-eiwitten en glyco-lipides (binding van de twee)Koolhydraat gedeelte is altijd aan de buitenkant van de cel
integrale eiwitten zijn bijna altijd
glyco-eiwitten; er zit dus een koolhydraat groep aan vastgebonden
% celmembraan dat glyco-lipides zijn
1/10 (10%)
proteoglycanen
eiwit-koolhydraat combinaties met gespecialiseerde polysacharideketens (steken naar buiten)
functies van koolhydraten in het celmembraan
- zijn negatief geladen, geven de cel een negatieve lading2. deze laag bindt met de andere glycocalyx van andere cellen 3. receptor voor hormonen, wat de gebonden integrale eiwitten activeert4. activeren van immuunsysteem
cytosol
inhoud van cytoplasma
waaruit bestaat het endoplasmatisch reticulum
cisternae (de buisjes) en platte vesciulaire structuren (ribosomen). Ze zijn beide met elkaar verbonden. Je hebt een ruw en glad gedeelte.
Membraan van ER lijkt op
het plasmamembraan
functie ER
Maken en transport van moleculen naar de cel of golgiapparaat
oppervlakte ER
30 tot 40 keer die van het celmembraan zelf
vloeistof in de ER
heet endoplasmatische matrix; is anders dan het cytosol
ER is verbonden met …
De kern. De binnenkant van het ER is verbonden met de ruimte tussen de twee membranen van de kern
ribosomen bestaan uit
DNA en eiwitten
functie ribosomen
eiwitsynthese
functie van glad ER
lipide synthese en andere processen
uiterlijk Golgi apparatus
zelfde als het ER; 4 of meer lagen van een bilayer met een matrix erin. één zijde ligt dicht bij de celkern
Golgi apparatus veel aanwezig in
secretoire cellen; hier is het gelokaliseerd aan de kant waar de stoffen worden uitgescheiden
Golgi werkt samen met …
het ER
functie Golgi
Krijgt blaasjes van het ER, en de eiwitten of lipides hier worden afgemaakt om lysosomen, blaasjes en andere componenten te maken
lysosomen worden gemaakt in
Het Golgi apparatus
lysosomen uiterlijk
lange buizen met een lipide bilaag, is gevuld met granules
functies van lysosomen
- cellulaire structuren verteren
- voedseldeeltjes verteren
- ongewenste deeltjes zoals een bacterie verteren
diameter van lysosomen
250 tot 750 nanometer
diameter lysosoom granule
5 tot 8 nanometer
wat zit er in een lysosoom granule
tot wel 40 soorten hydrolase enzymen
hydrolase enzymen functie
splijt een molecuul in twee door waterstof van een watermolecuul met één gedeelte te laten binden en het andere gedeelte te laten binden met een hydroxylgroep
eiwitten worden gehydrolyseerd tot
aminozuren
glycogeen wordt gehydrolyseerd tot
glucose
lipiden worden gehydrolyseerd tot
vetzuren en glycerol
functie van het membraan van de lysosomen
om ervoor te zorgen dat de hydrolase enzymen niet in het cytosol komen en vanalles verteren
verschil peroxisomen en lysosomen
peroxisomen worden niet gevormd door Golgi maar worden afgesplits van ER of repliceren zichzelf
peroxisomen bevatten oxidases
functie peroxisomen
de oxidases combineren zuurstof met waterstofionen om waterstofperoxide te vormen; dit oxideert substanties in combinatie met catalase, die normaal schadelijk zijn voor de cel (bijv alcohol). Voornamelijk lange-keten vetzuren
Hoe wordt alcohol gemetaboliseerd?
Via catalase en oxidase in de lever wordt het omgezet tot acetaldehyde
wat doen secretoire granules/blaasjes
ze komen van Golgi apparatus, en het zijn opslag blaasjes
wat bevat pancreas acinaire cellen?
proenzymen (zijn nog niet geactiveerd); worden losgelaten in de leverbuis naar de deodenum
waar zijn de mitochondria aanwezig
IN het cytoplasma waar vooral veel metabolisme voorkomt
hoeveel mitochondria per cel
verschilt per celtype; 100 tot duizenden (cardiomycoten hebben er meer dan vetcellen bijv)
lengte van mitocondria
1 tot 7 micrometers
structuur mitochondrion
dubbellaags, waarbij de binnenstelaag golven vormt genaamd cristae (meer oppervlakte). Deze instulpingen hebben oxidatieve enzymen gebonden. De inhoud van de binnenste laag is gevuld met matrix.
inhoud van matrix van mitochondrion
bestaat uit opgeloste enzumen nodig om energie te maken, werken samen met de oxidatieve enzymen in de cristae om voedsel te oxideren en hierbij CO2, water en ATP te vormen
ATP
adenosine tri fosfaat
Hoe worden mitochondria gemaakt
ze repliceren zichzelf wanneer er meer energie nodig is
heeft mitochondrion DNA?
Ja, zelfde als dat in de kern
cytoskelet
een netwerk van vezellige eiwitten in de cel; geeft vorm en langs cytoskelet worden stoffen en organellen vervoerd
waar worden de eiwitten voor cytoskelet gemaakt
door ribosomen in het cytoplasma