Hoofdstuk 3 Flashcards
Prenatale ontwikkeling
bestaan uit drie fases, niet te verwarren met de trimesters. (het 1ste trimester omvat alle drie de fasen van prenatale ontwikkeling, 2e en 3e alleen foetale fasen)
1. Germinale fase
2. Embryonale fase
3. Foetale fase
Geminale fase
week 0-2.
Eicel raakt bevrucht en gaat zich delen = de mitose
Er komen steeds meer cellen en deze gaan zich bewegen via de eileider naar de baarmoeder (de zygote). Er wordt een holte gevormd in het klompje cellen en dit noemen we de blastocyste. Deze gaat zich nestelen in de baarmoederwand.
(60% van de zwangerschappen zijn van korte duur en eindigen in een miskraam zonder dat we weten dat we zwanger zijn) (aan het einde zijn er ongeveer 250 cellen)
Embryonale fase
week 3-8.
Hart ontwikkeld zich als eerste, zorgt voor de bloedsomloop. Hierna volgt het ruggenmerg en de ogen. Vanaf week 7 volgen ook de armen en de benen.
Drie lagen van blastocyten
- Het endoderm = de binnenste laag (wordt het spijsverteringssysteem
- Het mesoderm = de middelste laag (wordt het spier- en skeletsysteem
- Het ectoderm = de buitenste laag (wordt de huid en het zenuwstelsel
Drie principes van prenatale ontwikkeling
- proximodistale volgorde (binnen naar buiten) armen -> vingers
- Cefalocaudale volgorde (van boven naar beneden) Hoofd -> benen
- Orthogenetische volgorde (van massa naar specifiek) eenvoudig -> verfijnd
Foetale fase
In deze fase zullen de hersenen toenemen in omvang en zal de neurale buis veranderen in 100 miljard neuronen. De vorming van hersenplooien gaat door tot een volwassen brein.
Stappen ontwikkeling neurale netwerken
- Neurulatie; vorming van de neurale buis
- Neuronale profileratie; snelle vorming van neuronen
- Neurale migratie; de beweging van neuronen naar het einddoel de hersenen
Sensorische ontwikkeling foetus; Gehoor
De binnenoorstructuren vormen zich rond week 16. Rond week 22-24 zijn het
slakkenhuis, trommelvlies, gehoorbeentjes en andere cruciale oorstructuren volledig gevormd. Een foetus vanaf week 22-24 hoort; de hartslag van de moeder, eten, ademen, lopen, praten, bewegen, voeren en geborrel in de maag.
Sensomotorische ontwikkeling foetus; Zicht
Er zijn weinig externe visuele prikkels, maar na de geboorte is er scherp zicht op 19-21 cm. De rest is vaag.
Sensomotorische ontwikkeling foetus; Smaak en reuk
Na 24 weken is er al een primair smaakvermogen, maar na de geboorte is er pas een ontwikkelde smaak en reuk.
Sensomotorische ontwikkeling foetus; Tast
Vanaf 8 weken is er al reactie op aanraking.
Sensomotorische ontwikkeling foetus; Pijn
Pijn kan worden geobserveerd bij premature baby’s van 24-26 weken. De neurale banen
voor pijnperceptie vormen zich rond de 26 weken. Het is wel erg lastig om pijn bij een foetus
vast te stellen.
Teratogenen
schadelijke invloeden in de omgeving op het ongeboren kind. Deze stoffen zijn het meest schadelijk tijdens de embryonale fase.
Tijdens het 2e en 3e trimester zijnd deze teratogeen vooral van negatieve invloed op de hersenen.
Het effect hang af van de hoeveelheid en individuele verschillen.
Het effect van roken
Tijdens zwangerschap; minder zuurstof en voedingstoffen door vernauwing.
Mogelijk bij de geboorte; verhoogd risico op een miskraam of tevoren geboren kindje.
Latere potentiële gevolgen;
Astma, cognitieve problemen, gedragsregulatie problemen, antisociaal gedrag
Foetaal Alcohol Syndroom (FAS)
verschillende dingen kunnen optreden;
gezichtsafwijking, een groeiachterstand, een laag gewicht, beschadigde hersenen
Synaptische plasticiteit
neuronen die herhaaldelijk worden gebruikt om bepaalde functies uit te voeren, gaan samenhangen en faciliteren.
“Neurons that fire together wire together”
Use it or lose it
eerder gevormde synaptische verbindingen worden weer ongedaan gemaakt. Dit gebeurt als de synapsen niet meer samen gebruikt worden (synaptic pruning.
Synaptogenese
synapsformatie, connecties worden steeds sterker doordat de synapsen steeds meer gebruikt worden
Myelinisatie
isolatie van neuronen. Zorgt voor het versnellen van de transmissie.
- Gebeurt ook nog na de geboorte. Visuele cortex tot de leeftijd van 1 jaar.
Myelinisatie bij Peuter
Peuters krijgen een vocabulaire spurt na de myelinisatie van de hersengebieden die
belangrijk zijn voor taalontwikkeling.
Myelinisatie adolescentie
Myelinisatie van de prefrontale cortex zorgt voor het abstract denken bij adolescentie.
Apoptose
Geprogrammeerde celdood
Synaptische pruning
Verbindingen worden verbroken. Dit is dus het ongedaan maken van
onnodige synapsen. Dit helpt de hersenen ‘specialiseren’, want zo blijven de hersenen plastisch.