Hoofdstuk 2: Geschiedenis Van De Vertaalwetenschap Na 1930

Question 1

Vanaf begin 20e eeuw tot aan de Tweede Wereldoorlog werd taal gezien als…?

Answer 1

Vormend element van de werkelijkheid, en dus niet als middel waarmee de werkelijkheid gecommuniceerd kan worden.
Een vertaling is slechts een interpretatie en de vertaler staat eigenlijk voor een onmogelijke taak.

Question 2

Wie was Walter Benjamin?

Answer 2

Een Duits-joodse cultuurfilosoof (1892-1940) die ook vertaalde.

Question 3

Wat waren Walter Benjamin’s ideeën?

Answer 3

Een kunstwerk is er niet voor de ontvanger, maar om kunst te zijn. Rekening houden met de ontvanger leidt alleen maar af.
Zo ook met vertalen, dat ook een kunstvorm is.

Question 4

Wat bedoelde Walter Benjamin met de ‘zuivere taal’ waarnaar gestreefd moet worden?

Answer 4

Het overbrengen van de intentie.

Question 5

Wie was José Ortega y Gasset?

Answer 5

Een Spaanse filosoof en essayist (1884-1955) die nadacht over de functie van taal en overtaalbaarheid.

Question 6

Wat waren Gasset’s ideeën?

Answer 6

Vertalen, lezen, spreken en schrijven zijn absoluut. De menselijke realiteit is afhankelijk van perspectief en daardoor beperkt. Omdat een mens nooit alles zal weten is vertalen een utopie.
Een vertaling is echter wel een pad naar het origineel.

Question 7

Wie was Ezra Pound?

Answer 7

Een Amerikaanse dichter en criticus (1885-1972) die grotendeels in Europa woonde. Hij vertaalde ook poëzie.

Question 8

Welke 2 vormen kan een vertaling aannemen volgens Ezra Pound?

Answer 8

1. Interpreteren of begeleiden (naast het origineel).
2. Herschrijven van het gedicht en daarmee eigenlijk een nieuw gedicht in doeltaal schrijven.

Question 9

Waar waren de jaren 1940-1950 vooral op gericht?

Answer 9

Vertaalbaarheid en het overbruggen van verschillen tussen talen/culturen.

Question 10

Wie was Roman Jakobson?

Answer 10

Een Russische taalkundige (1896-1982) die wordt gezien als grondlegger van de moderne taalwetenschap.

Question 11

Waar staat Roman Jakobson om bekend?

Answer 11

Zijn classificaties van de functies van taal en zijn communicatiemodel.

Question 12

Wat waren Roman Jakobsons ideeën?

Answer 12

Betekenis moet toegekend worden aan het signum en niet aan het signatum.
Vertalen is een proces van hercodering en is altijd mogelijk.

Question 13

Welke 3 soorten vertaling onderscheidde Jakobson?

Answer 13

1. Intralinguale vertaling, of herformulering (binnen dezelfde taal).
2. Interlinguale vertaling, of het eigenlijke vertalen (naar een andere taal).
3. Intersemiotische vertaling, of transmutatie (naar b.v. niet-verbale communicatie).

Question 14

Welk artikel is de overgang van de filosofische benadering van vertalen naar een meer praktische aanpak?

Answer 14

‘A methodology for translation’ van Jean-Paul Vinay en Jean Darbelnet.

Question 15

Welke 7 vertaaloplossingen onderscheidden Vinay & Darbelnet?

Answer 15

1. Leenwoorden.
2. Calque (neologisme op basis van de structuur van de brontaal).
3. Letterlijke vertaling.
4. Transpositie (verandering van woordsoort).
5. Modulatie (ander perspectief).
6. Equivalentie (zelfde boodschap maar aander idioom etc.).
7. Adaptatie (vervanging door element uit de doeltaal).

Question 16

Waar gaat het in de jaren 1960-1970 vooral over in het vakgebied?

Answer 16

Equivalentie. Wat is het en hoe ziet het vakgebied van vertalen eruit?

Question 17

Tussen welke 2 soorten equivalentie maakte Eugene Nida onderscheid?

Answer 17

1. Formele equivalentie.
2. Dynamische equivalentie.

Question 18

Wat bedoelde Nida met formele equivalentie?

Answer 18

Zoveel mogelijk gelijk aan brontekst qua vorm & inhoud.

Question 19

Wat bedoelde Nida met dynamische equivalentie?

Answer 19

Zoveel mogelijk hetzelfde effect op de lezer als het origineel.

Question 20

Wat waren Jiri Levys ideeën?

Answer 20

Vertalen is een vorm van communicatie waarbij de boodschap van het origineel moet worden overgebracht.

Question 21

Welk hulpmiddel schreef Levy?

Answer 21

‘Vertalen als besluitvormingsproces’ waarin hij een serie beslissingen beschrijft waar de vertaler steeds uit moet kiezen.

Question 22

Wat waren Katharina Reiss haar ideeën?

Answer 22

Een vertaling moet functioneel equivalent zijn voor de lezer. De vertaling moet uitgaan van een gedetailleerde analyse van de brontekst.

Question 23

Wie was James S. Holmes?

Answer 23

Een Amerikaans-Nederlanse onderzoeker en vertaler. Later werd hij hoofdmedewerker van de nieuwe vertaalafdeling van de Universiteit van Amsterdam.

Question 24

Welk artikel van James S. Holmes gaf het vakgebied zijn naam en legde grondslag het onderzoeksgebied?

Answer 24

‘The name and nature of translation studies’.

Question 25

Welk dubbel doel heeft de vertaalwetenschap volgens Holmes?

Answer 25

1. De verschijnselen vertaling en vertalen te beschrijven zoals die zich in onze ervaringswereld voordoen, en;
2. Algemeen geldige principes te vinden met behulp waarvan deze verschijnselen kunnen worden verklaard en voorspeld.

Question 26

Welke 2 takken van de vertaalwetenschap onderscheidde Holmes?

Answer 26

1. Descriptieve vertaalwetenschap.
2. Theoretische vertaalwetenschap.

Question 27

Wie was Gideon Toury?

Answer 27

Een Israëlische vertaalwetenschapper (1942-2016) die onderzoek deed naar hoe het onderzoek in de vertaalwetenschap tot nu toe was gedaan.

Question 28

Welke 2 takken vertaalwetenschappen onderscheidde Toury, en bij wiens ideeën sloot dit aan?

Answer 28

1. Prescriptieve (beschrijft wat er gebeurt tijdens het vertaalproces), en;
2. Descriptieve (schrijft voor hoe een vertaling moet worden aangepakt).
   Dit sluit aan bij James S. Holmes idee.

Question 29

Wie gebruikte als eerste het begrip ‘translation norms’ en wat werd hiermee bedoeld?

Answer 29

Gideon Toury gebruikte deze term als eerst voor de ongeschreven regels van de vertaalpraktijk.

Question 30

Hoe werd er in de jaren 1980 tegen vertalen aangekeken?

Answer 30

Vertalen wordt gezien als een eigen schrijfvorm en moet verschillen in taal & cultuur overbruggen.

Question 31

Wat zijn de 2 vertaalstrategieën volgens Antoine Berman?

Answer 31

1. Naturalisatie.
2. Letterlijk vertalen.

Question 32

Hoe kijkt Antoine Berman aan tegen vertaalde romans?

Answer 32

Vertalingen lijken teveel op elkaar terwijl de originelen juist verschillen door vervormende tendensen die worden gestandaardiseerd in een vertaling.

Question 33

Wat is volgens Antoine Berman het ethische doel van vertalen?

Answer 33

Het vreemde als vreemd te ontvangen.

Question 34

Welke theorie heeft Hans Vermeer opgesteld?

Answer 34

De skopostheorie.

Question 35

Hoe luidt de skopostheorie?

Answer 35

De vertaler moet zich richten op het doel (skopos) van de tekst in de doelcontext.
Een goede vertaling sluit aan bij de beoogde lezer.

Question 36

Hoe staat het ervoor met het vakgebied in de jaren 1990 en daarna?

Answer 36

Het vakgebied staat op eigen benen, publicaties en opleidingen nemen toe.
De functie van vertalen staat centraal, ook wordt er gesproken of cultuurspecifieke elementen.

Question 37

Welke 2 manieren van vertalen onderscheid Lawrence Venuti?

Answer 37

1. Domestication.
2. Foreignization.

Question 38

Welke van de 2 manieren van vertalen heeft Venuti’s voorkeur?

Answer 38

Op literair gebied: foreignization. Hij vindt dat het publiek best mag weten dat het een vertaling leest en dat de vertaler best zichtbaar mag zijn.

Question 39

Wie was Christiane Nord?

Answer 39

Een Duitse vertaalwetenschapper (1943) die in 1997 ‘Translating as purposeful activity’ schreef.

Question 40

Waarvan gaf Nord’s boek ‘Translating as a purposeful activity’ een overzicht?

Answer 40

Verschillende functionalistische vertaaltheorieën.

Question 41

Is de vertaler ontvanger of zender volgens Christiane Nord?

Answer 41

Beide. De vertaler is ontvanger van de brontekst en zender van de doeltekst.

Question 42

Wat was Christiane Nord’s communication brief?

Answer 42

“Definition of the communicative purpose for which the translation is needed.”

Question 43

Uit welke 6 vragen bestaat Christiane Nord’s communication brief?

Answer 43

1. Wat is de functie van de tekst?
2. Wie is de lezer van de tekst?
3. Waar en wanneer leest de lezer de tekst?
4. Wat is het medium van de tekst.
5. Wat is het motief?
6. Waarom wordt de brontekst vertaald?

Question 44

Wat waren de eerste ‘vertalingen’ in Nederland?

Answer 44

Verklarende notities in Latijnse manuscripten.