Hoofdstuk 2 Flashcards
Wat zijn vijf psychosociale risicofactoren?
- Werkdruk
- Confrontatie met lastige en agressieve cliënten
- Gebrek aan controle over de uitvoering van het werk
- Conflicten met collega’s
- Baanonzekerheid
Een toestand waarin een werknemer niet in staat is, of zich niet in staat acht, om aan de door de werkomgeving gestelde eisen te voldoen
Werkstress
Wat zijn vijf toonaangevende modellen op het terrein van het voorspellen en verklaren van werkstress, gezondheid en welbevinden?
- Person-Environment Fit Model
- Demand-Control(-Support) Model
- Vitaminemodel
- Effort-Reward Imbalance Model
- Job Demands-Resources Model
Model dat ervan uit gaat dat stress niet afzonderlijk door de persoon of de omgeving veroorzaakt wordt, maar door de zogeheten passing (fit), of beter gezegd geen passing (misfit) tussen beide
Person-Environment Fit Model
Welke drie mechanismen hebben enerzijds betrekking op het hanteren van stressvolle situaties en anderzijds op het waarnemen van sociale ondersteuning die geacht worden de ‘misfit’ tussen persoon en werkomgeving te verminderen
- Actieve copingmechanisme (copinggedrag)
- Passieve copingmechanisme (defensiemechanisme)
- Subjectieve sociale ondersteuning
Heeft tot doel de ‘misfit’ tussen de objectieve persoon en de objectieve omgeving te verminderen
Actieve copingmechanisme
(copinggedrag)
Heeft als doel de (waargenomen) ‘misfit’ tussen de subjectieve persoon en de subjectieve omgeving te reduceren
Passieve copingmechanisme
(defensiemechanisme)
De waargenomen hoeveelheid steun van de leidinggevende, collega’s, familie of vrienden die de subjectieve omgeving rechtstreeks beïnvloed
Subjectieve sociale ondersteuning
Model dat ontwikkeld is uit het besef dat een beperkt aantal arbeidsgebonden psychosociale risico’s gecombineerd kan worden in een eenvoudig theoretisch kader
Demand-Control Model
Welke twee psychosociale werkkenmerken worden in het Demand-Control Model beschouwd als belangrijke determinanten van de gezondheid en het welbevinden van werknemers?
- Psychologische taakeisen
- Regelmogelijkheden
Psychologische stressoren die aanwezig zijn in de werkomgeving, waarbij het niet alleen gaat om de hoeveelheid werk maar ook de complexiteit ervan
Psychologische taakeisen
De controle van een werknemer over zijn taken en zijn gedrag: hoe hij het werk uitvoert, in welk tempo en in welke volgorde. Deze controle kan tevens beschouwd worden als het zelfregulerende vermogen van een werknemer om de aanwezige stressoren te beïnvloeden, zodat zij binnen aanvaardbare grenzen blijft
Regelmogelijkheden
Van welke twee centrale veronderstellingen gaat het Demand-Control Model uit?
- Stressreacties worden voornamelijk veroorzaakt door de combinatie van hoge taakeisen en weinig regelmogelijkheden
- Persoonlijke groei, leer- en ontplooiingsmogelijkheden doen zich voor indien zowel de taakeisen als de regelmogelijkheden hoog zijn
In dit model staat de interactie tussen taakeisen, regelmogelijkheden en sociale steun centraal
Demand-Control(-Support) Model
Vergelijkt de invloed van omgevingskenmerken op de mentale gezondheid van het individu met die van vitaminen op het menselijk lichaam
Vitaminemodel
Tot welk twee typen effecten kunnen hoge ‘doseringen’ van werkkenmerken leiden?
- Constant Effect
- Additional Decrement
Wat zijn drie Constant Effect werkkenmerken?
- Salaris
- Veiligheid
- Betekenisvolheid
Wat zijn zes Additional Decrement werkkenmerken?
- Autonomie
- Werkdruk
- Sociale ondersteuning
- Gebruiken van vaardigheden
- Afwisseling in het werk
- Feedback
Welke vier categorieën van persoonskenmerken worden in het Vitaminemodel onderscheiden?
- Demografische kenmerken
- Vaardigheden
- Waarden
- Basale mentale gezondheid
Model ontwikkeld vanuit de gedachte dat de werkrol een belangrijke schakel vormt tussen de persoonlijke behoeften van het individu en de maatschappelijke structuur
ERI Model
Bevlogen werknemers vergroten via job crafting hun energiebronnen, waardoor ze zich nog meer bevlogen gaan voelen
Gain spiral
Gestreste werknemers vergroten via zelfondermijning hun taakeisen, waardoor ze zich nog gestrester voelen
Loss spiral
Een positieve psychologische toestand die wordt gekenmerkt
door vitaliteit, toewijding en absorptie
Bevlogenheid
