hoofdstuk 13 Flashcards
Circadiaans ritme
Dagelijks ritme, slaap-waak cyclus, lichaamstemperatuur, bloeddruk, stress en groeihormonen
Endogene ritmes
Intern gestuurd door biologische klok, vanuit het lichaam
Exogene ritmes
Extern gestuurd door bijv. zonlicht of seizoenen
Zeitgebers
Cues die ervoor zorgen dat onze interne klok worden bijgesteld naar 24uurs ritme
Entrainment
Het resetten van de biologische klok
Biologische klok, belangrijkste structuur
Suprachiasmatische nucleus (hypothalamus), ontvangt input van lichtgevoelige retinale ganglioncellen via de tractur retino-hypothalamicus.
SCN fungeert als biologische klok
bevat pacemaker cellen die een endogeen ritme hebben van ong 24 uur.
Melatonine
Wordt afgegeven door pijnappelklier, speelt rol bij slaap-waak cyclus
Belangrijkste elektrische signalen slaapregistratie
EEG, EMG en EOG.
5 slaapstadia
W-wakker
N1-NREM stadia 1
N2-NREM stadia 2 (lichte slaap)
N3-NREM stadia 3 (diepe slaap)
R-REM slaap
Atonie
Maximale ontspanning van de spieren
REM
Rapid eye movements, paradoxale slaap vanwege wakkere eeg en slapende emg
NREM slaap
Spierspanning blijft behouden
Lichaamsbeweging kan optreden
Slaapwandelen, praten in slaap
REM slaap
Snelle horizontale oogbewegingen, afwezigheid van spierspanning, lichaamstemperatuur wordt niet meer gereguleerd.
Dromen
Hypnogram
Uiteenzetting van slaapstadia in een nacht
REM-rebound
Als je niet genoeg slaapt, wordt de REM slaap volgende nacht ingehaald
Slaap als biologisch adaptief proces
Energie besparen
Dagdieren slapen in nacht om niet overal tegen aan te botsen.
Slaap als restoratief proces
Lichamelijk herstel en herstel hersenfuncties.
Consolidatie expliciet geheugen
Bij ratten: expliciet geheugen wordt opgeslagen in de hippocampus tijdens NREM.
Consolidatie impliciet geheugen
Bij mense: consolidatie impliciet geheugen lijkt op te treden tijden REM slaap
RAS
Reticulaire activatie systeem, verantwoordelijk voor slaap-waak gedrag.
Stimulatie Ras: stimulatie (hypo)thalamus en cortex, wakker eeg patroon
Inhibitie RAS: slaap EEG patroon
Schade aan RAS: coma
VLPO
Ventrolaterale preoptische nucleus in hypothalamus beevat slaap-waak switch, gecontroleerd door SCN. VLPO kan RAS inhiberen en dan slaap EEG
Insomnia
NREM, slapeloosheid, moeite om in slaap te vallen en te blijven.
Hypersomnia
Moeite om te ontwaken of wakker te blijven, NREM stoornis
Narcolepsie
Plotseling in slaap vallen ongewenste momenten en plaatsen, REM stoornis
Slaapverlamming
REM stoornis, Niet kunnen bewegen door ontwaken tijdens de REM slaap
Kataplexie
Aanval van REM slaap tijdens wakker zijn
