Höfuðverkur

Question 1

Tíðni höfuðverkja barna

Answer 1

25-75%

Eykst með aldri, eftir 10 ára þá algengari hjá kvk

Question 2

Áhættuþættir fyrir langvinnt mígreni

Answer 2

Tíðni kasta

notkun verkjalyfja

Question 3

Sjúkrasaga - spurningar

Answer 3

1. Hvar, hve lengi, hve oft, hvenær?
2. Eðli, styrkleiki, tegundir, mynstur
3. triggerar, slökkvarar, önnur einkenni
4. Meðferð, svörun
5. Hiti, sýkingar, áverkar
6. Fjölskyldu- og heilsufarssaga

Question 4

Skoðun - hvað þarf að skoða?

Answer 4

1. LM: BÞ, hiti, höfuðummál
2. Eymsli yfir sínusum, kjálkaliðum, vöðvum
3. Augnbotn, eyru
4. Húðbreytingar, hnakkastífleiki
5. Neurologisk skoðun

Question 5

Hvaða húðbreytingum þurfum við að vera vakandi fyrir mtt höfuðverkja?

Answer 5

T.d. Neurofibromatosis og tuberous sclerosis

Húðblæðingar

Question 6

Neurologisk skoðun

- skoða hvað

Answer 6

Alveg eins og hjá fullorðnum

• meðvitund
• heilataugar
• skyn og kraftur
• djúpsinaviðbrögð
• cerebellar skoðun
• romberg

Question 7

4 tegundir höfuðverkja

Answer 7

1. Skyndilegur höfuðverkur
2. Endurteknir bráðir HV með einkennalausum tímabilum
3. Þrálátir stöðugir höfuðverkir
4. Þrálátir vaxandi hv

Question 8

Skyndilegur bráður höfuðverkur

-ddx

Answer 8

1. Fyrsta mígreniskast
2. Subarachnoidal blæðing
   - CT og LP

Question 9

Endurteknir bráðir

- ddx

Answer 9

Mígreni algengast

• tímabil á milli þar sem góð en svo verkir, draga sig í hlé, ljósfælin, kasta upp
• spennuhöfuðverkur
• cluster
• lyf
• flogaveiki

Question 10

Þrálátir vaxandi

• merki um hvað?
• myndgreining?

Answer 10

RAUTT FLAGG!

• hv að morgni/seint um kvöld + uppköst er merki um hækkaðan ICP
• Taka MRI

Question 11

Þrálátir stöðugir

• skilgreining
• skoðun
• myndgreining
• orsök

Answer 11

í 3 mánuði, >15x á mánuði. Oft verri pílur inn á milli
Eðl skoðun oftast
Ekki þörf á mynd!
Kvíði algengur

Question 12

Algengasta orsök höfuðverkja á heilsugæslu

Answer 12

Sýkingar og hiti

Question 13

Hvenær á að gruna alvarlegan höfuðverk

Answer 13

Ef óeðl neurologisk skoðun

þrálátur vaxandi

Question 14

Höfuðverkur út frá sinusitis - staðsetning

Answer 14

Verkur bak við enni og kinnbein

Question 15

Cluster höfuðverkur - staðsetning

Answer 15

Verkur í kringum auga

Question 16

Spennuhöfuðverkur - staðsetning

Answer 16

“Band í kringum höfuðið”

Question 17

Mígreni

Answer 17

Verkur í enni og gagnauga - unilat oftast

Question 18

þrálátir vaxandi höfuðverkir - ddx

Answer 18

1. Hydrocephalus
2. Heilaæxli
3. Blæðing
4. Sýking
5. Meðfæddir MTK gallar - Arnold Chiari
6. Pseudotumor cerebri
   - þyngdarbreytingar
7. Háþrýstingur

Question 19

Þrálátir vaxandi höfuðverkir

- lykilspurningar (4)

Answer 19

1. nætur- eða morgunhv?
2. nætur- eða morgunuppköst?
3. Flog?
4. Versnar við valsalva?

Question 20

Þrlátátir vaxandi höfuðverkir

- lykilatriði í skoðun (5)

Answer 20

1. papilledema
2. óeðl augnhreyfingar
3. helftarlömun
4. óeðl reflexar
5. ataxia

Question 21

Hvenær þarf alltaf að taka mynd?

Answer 21

1. þrálátur vaxandi hv
2. breyting á hv
3. skyndilegur versti höfuðverkur
4. höfuðáverkar
5. VP shunt
6. hnakkastífleiki + brottfall/meðvitundarskerðing

Question 22

Barnamígreni án fyrirboða

- criteria

Answer 22

1. amk 5 löst sem uppfylla eftirfarandi:
2. Varir í 1-72 tíma
3. hefur 2 af 4 einkennum:
   - bilat/unilat (enni, gagnauga)
   - púlserandi
   - miðlungs–> alvarlegur
   - versnar við hreyfingu
4. amk 1 fylgikvilla:
   - ógleði/uppköst
   - 2 af 5: ljósfælni, einbeitingarerfiðleikar, svimi og þreyta

Question 23

Barnamígreni með fyrirboða

- criteria

Answer 23

1. amk 2 löst sem uppfylla:
2. Fyrirboði (amk 1)
   - afturkræfar sjóntr
   - afturkræfar skyntr
   - afturkræfar taltr
3. amk 2:
   - homonymous sjón- eða unilateral skyntruflanir
   - amk 1 fyriboði eða fleiri í röð koma á amk 5 mín
   - hver varir amk 5 mín en ekki lengur en 60 mín
4. HV í eða

Question 24

Benign paroxysmal vertigo

• aldur
• einkenni
• hversu lengi HV
• útiloka hvað?

Answer 24

• 2-3 ára
• geta ekki gengið, hrædd, halda sér í, leggjast
• stut löst sek-mín sem koma í hrynum. stundum br á meðvitund og kraftleysi
• útiloka heilastofnssjd eða flog

Question 25

Cyclic vomiting syndrome

• aldur
• einkenni
• hversu lengi HV?
• meðferð

Answer 25

• skólaaldur - hætta um kynþroska
• mikil ógleði, uppköst allt að 4x/klst
• 1 klst - 5 dagar á 2-4 vikna fresti
• innlögn, slæving, mígrenislyf

Question 26

Abdominal migraine

• einkenni
• aldur
• útiloka?

Answer 26

• kviðverkir um nafla
• skólaaldur
• útiloka: GI eða nýrnaorsakir

Question 27

Paroxysmal torticollis

• einkenni
• hversu lengi
• aldur

Answer 27

• köst með torticollis, ataxiu og uppköstum
• klst-dagar
• 2 til 8 mánaða

Question 28

Spennuhöfuðverkur

• hversu lengi
• styrkur
• tengsl við hvaða sjd?

Answer 28

• 30 mín upp í stöðugt
• vægur-meðal styrkur
• bilateral, þrýstingur, kremja
• ekki ógleði/uppköst/ljósfælni
• ekki orsakað af öðrum sjd
• tengist mígreni - oft með bæði spennu og mígrenishv

Question 29

Meðferð - spennuhöfuðverkur

Answer 29

1. Fræðsla
   - ekki hættulegt
   - svefn, mataræði (tengt offitu), sálfræðilegt mat? slökun
2. Bráðameðferð
   - paratabs, íbúfen, Sumatriptan, Primperan (við ógleði), sterar
3. Fyrirbyggjandi
   - Periactin - kalsíumblokki
   - propranolol - fyrsta
   - amitryptiline
   - flogalyf
   - Verapamil

Question 30

Hvaða vandamál getur komið upp við að setja krakka á beta blokker?

Answer 30

Versnun á astma

- setja þá á atenolol

Question 31

Áhættuþættir fyrir versnun á mígreni

Answer 31

1. Hár BMI (offita)
2. Mikil höfuðverkjatíðni (3/mánuð ok)
3. notkun verkjalyfja í köstum og þau slá ekki á.
4. hrotur/kæfisvefn
5. ofnotkun verkjalyfja/koffein