Bráðaofnæmi

Question 1

Bráðaofnæmi = ofnæmislost

- S/Ó

Answer 1

Rangt!

Question 2

Anaphylaxis - criteria

Answer 2

Basic: Fleiri en eitt líffærakerfi
- oftast húð + slímhúð

A: Bráð einkenni frá húð, slímhúð eða bæði og auk þess:

1. Andnauð
2. Lækkaður BÞ
   - langflestir hér.
   - urticaria + meltingarvegur t.d.
   - gefa adrenalín!

B: 2 eða fl atriði:

1. Einkenni frá húð/slímhúð
2. Andnauð
3. Lækkaður BÞ
4. Viðvarandi einkenni frá meltingarvegi

C: Lækkaður BÞ eftir allergen exposure
1. >30% lækkun á systolu hjá börnum (30% lækkun á systolu hjá fullorðnum eða

Question 3

Ofnæmislost - orsök

Answer 3

• börnum/ungt fólk: Fæða

- miðaldra eða eldri: lyf, geitunar, EÞ.

Question 4

Meðferð ofnæmislost - fyrsta meðferð

Answer 4

Hugsa ABC (A hér líka adrenalín!)

• alpha og beta adrenergic áhrif
• 0,15 mg/ml í penna hjá barni (10-25 kg) en 0,3 í penna hjá fullorðnum (>25 kg)
• skammtur er 0,01 mg/kg upp að 0,3.
• gefa í lærvöðva

Endurtaka á 5-15 mín fresti

Question 5

Áhrif adrenalíns

- 4 viðtakar

Answer 5

1. alpha1 viðtakar
   - æðasamdráttur
   - aukið viðnám
   - minni bjúgur í slímhúð
2. alpha2 viðtakar
   - minni losun insúlíns
   - minni losun noradrenalíns
3. beta1 viðtakar
   - aukið inotrop (aukinn samdráttur í hjarta)
   - aukið chronotrop (aukin HT)
4. beta2 viðtakar
   - berkjuvíkkun
   - æðavíkkun
   - aukin glycogenolysa
   - minni losun boðefna

Question 6

Meðferð ofnæmislost - önnur en adrenalín

Answer 6

1. Súrefni
2. Berkjuvíkkandi lyf
   - ventolin 0,1 mg/kg í úðavél
3. H1 blokkera
   - diphenhydramín 1-2 mg/kg (max 50) iv im eða po
4. Vökva (NaCl) 30 ml/kg á 1 klst
   - steypa einstaklingnum
5. H2 blokker
   - Ranitidine 1-2 mg/kg iv eða po
6. Sterar
   - Prednisolon 1 mg/kg po - max 60
   - Methylprednisolon 1 mg/kg IV
7. Glucagon ef viðkomandi tekur beta blokker og er með viðvarandi lækkaðan BÞ

Question 7

Ofnæmislost - ddx (5)

Answer 7

1. Urticaria
2. Brátt astmakast
3. Syncope
4. Ofsahræðsla
5. Aðskotahlutur í öndunarvegi

Annað:

6. Restaurant sx
7. Excess endogenous histamin
8. Flush sx
9. VCD (vocal cord dysfunction)

Question 8

Áhættuþættir anaphylaxa (4)

Answer 8

1. Aldur
   - ungbörn - vangreind ofnæmi/einkenni
   - unglingar - áhættuhegðun
   - meðganga - fyrirbyggjandi sýklalyf
   - aldraðir - aukin lyfjanotkun
2. Önnur veikindi
   - astmi (alvarlegur/vanmeðhöndlun)
   - ofnæmiskvef/exem
   - mastocytosis
   - hjarta og æðasjd
3. Föst lyfjanotkun
   - beta og ACE blokker
4. Annað
   - áreynsla, bráð sýking, stress, nýlegt ofnæmislost áður.

Question 9

Aukin hætta á dauða hjá börnum/unglingum vegna ofnæmislosts (3)

Answer 9

1. Slæmur astmi
2. Adrenalín ekki gefið nógu fljótt
3. Unglingar

Question 10

Hjálpartæki við greining (4)

Answer 10

1. Tryptasi
   - hækkaður í 5-6 klst
   - best að mæla innan 2-3 klst
   - hækkar oft ekki við fæðuofnæmislosti
   - notað við t.d. lyfja eða geitungalosti eða ef einkenni um lost/lækkaðan BÞ
2. Húðpróf
3. RAST/immuno CAP
4. Áreitipróf

Question 11

Hvað gerist ef gefið er óþynnt adrenalín í æð?

Answer 11

Hypertensive krísa og tachycard