Historie van de gezondheid van kinderen en het ontstaan van de jeugdgezondheidszorg

Question 1

Beschrijf de kenmerken van de Verlichting (gericht op de jeugd en gezondheid).

Answer 1

• Artsen en economen → veel gezonde kinderen zijn een voorwaarde voor het verwerven van rijkdom
• In middelnederlandse teksten: bijzondere aandacht voor het welvaren van het kind

Question 2

Een belangrijk boek is Emile, ou de l’education van Jean-Jacques Rousseau. Wat wordt hierin beschreven en wat ontstaat hieruit?

Answer 2

Hoe goed onderwijs, opvoeding en gezondheid van kinderen moest ontstaan. Hierdoor ontstaan de disciplines pedagogiek, verloskunde en kindergeneeskunde.

Question 3

Ook werden er boeken geschreven die gericht waren aan kinderen. Wat stond er in deze boeken?

Answer 3

Hoe kinderen zich moesten gedragen, wat de moderne visie is op het kind (kind streeft gewenst gedrag na en verafschuwd ongewenst gedrag).

Question 4

Wat waren in de 18e en 19e eeuw de voornaamste bedreigingen voor de gezondheid van kinderen?

Answer 4

Pokken, cholera en tyfus.

Question 5

Beschrijf kenmerken van pokken.

Answer 5

• Virale infectieziekte (veroorzaakt door Variola virus)
• Zeer besmettelijk, besmetting via de luchtwegen
• Griepachtige symptomen en blaasjes op de huid
• Overlijden door toxische verschijnselen
• Impact op zuigeling en kindersterfte enorm

Question 6

Hoe kan pokken voorkomen worden (preventie)?

Answer 6

Door variolatie (gezond persoon infecteren met inhoud pokpuist van iemand die de ziekte in lichte mate had)

Question 7

Hoe werd het begrip/principe van variolatie/vaccinatie ontdekt?

Answer 7

Koeienmeisjes hadden vaak pokken, maar waren niet ziek. Dus hierom een experiment uitgevoerd waar de huid van een jongen werd bekrast met koeienpokken. De jongen bleek hierna beschermd te zijn tegen de pokken.

• Dit is de eerste vaccinatie die ooit heeft plaatsgevonden (vaca=koe).

Question 8

Wat gebeurde er nadat Napoleon een vaccinatieplicht invoerde?

Answer 8

De vaccinatie was verplicht als je naar school wilde (pokkenbriefje). Na veel protest is dit briefje ingetrokken, waardoor uiteindelijk weer een pokkenepidemie ontstond.

Question 9

Na de pokkenepidemie werd toch besloten dat vaccinatie verplicht was. Waarom had dit geringe resultaten en wat was de oplossing hiervoor?

Answer 9

Er was nog geen leerplicht, dus sommige kinderen gingen niet naar school. Hierom is er een leerplichtwet tot 12 jaar ingevoerd, wat voor indirecte vaccinatiedwang zorgde.

Question 10

Waarom werd de (indirecte) vaccinatiedwang na het indienen van een nieuwe leerplichtwet tot 12 jaar afgeschaft en wat was de oplossing hiervoor?

Answer 10

Doordat er veel bijwerkingen waren (zoals hersenvliesontsteking). Hierom een inentingswet (vaccin mag je weigeren, maar hier is wel verantwoording voor nodig).

Question 11

Wat is de enige infectieziekte die ooit is uitgebannen?

Answer 11

De pokken

Question 12

Wat zijn de kenmerken van de ziekte cholera?

Answer 12

• Bacteriële darminfectie (Vibrio cholerae)
• Besmetting via eten van voedsel afkomstig uit gewassen met besmet water, drinken van besmet water
• Symptomen: vreemde, blauwe gelaatskleur, uitpuilende ogen, diarree en braken met uitdroging tot gevolg

Question 13

Wat zijn de kenmerken van tyfus?

Answer 13

• Bacteriële darminfectieziekte (Salmonella typhi)
• Besmetting via eten van voedsel afkomstig uit gewassen met besmet water, drinken van besmet water
• Symptomen: diaree en braken met uitdroging tot gevolg

Question 14

Wat was de belangrijkste doodsoorzaak bij zuigelingen en waarom?

Answer 14

Cholera en tyfus, bij zuigelingen is het immuunsysteem nog niet voldoende ontwikkeld en daarbij werden zuigelingen van besmet water ziek (bij het schoonmaken van flessen/spenen, maken van pap, verdunnen van melk).

Question 14

Wat was de belangrijkste doodsoorzaak bij zuigelingen en waarom?

Answer 14

Cholera en tyfus, bij zuigelingen is het immuunsysteem nog niet voldoende ontwikkeld en daarbij werden zuigelingen van besmet water ziek (bij het schoonmaken van flessen/spenen, maken van pap, verdunnen van melk).

Question 15

Hoe is cholerabesmetting ontdekt en door wie?

Answer 15

Ontdekt door John Snow. Werd ontdekt na het afsluiten van 1 waterpomp, waarna het aantal cholerapatiënten daalde. De cholera bacterie is later ontdekt door Robert Koch.

Question 16

Welke twee manieren kan cholera en tyfus besmetting voorkomen worden?

Answer 16

• Drinkwater → waterleidingen aanleggen/schoon drinkwater voor iedereen
• Hygiëne → Onderwijswet van hygiëne in klaslokalen, inzameling van afval, grachten en straten van Amsterdam reinigen

Question 17

Waarom waren de leefomstandigheden tijdens de industriële revolutie niet goed voor kinderen?

Answer 17

Dichtbevolkt, gebrek aan sanitaire voorzieningen, gebrek aan schoon drinkwater, lage lonen, tekort aan voedsel, kinderarbeid, alcoholisme.

Question 18

Verklaar de daling/stijging van zuigelingensterfte in dit figuur.

Answer 18

• Daling in sterfte door hygiëne en leefomstandigheden verbeteringen.
• Piek door 2e wereldoorlog
• Ontwikkeling sulfonamiden (antibiotica) heeft geholpen tijdens oorlog
• DKT-Polio vaccin zorgt voor verdere daling in sterfte.

(Vaccinaties minder sterke invloed dan verbeteren van hygiëne en leefomstandigheden).

Question 19

Waarom zijn er regionale en sociale verschillen in zuigelingensterfte?

Answer 19

• Regionale verschillen → verschil in kwaliteit van drinkwater en bevolkingsdichtheid
• Sociale verschillen → hogere sociale lagen kunnen beter riskante stedelijke gebieden vermijden. Ook makkelijker verbeteren van hygiënische en sanitaire voorzieningen.

Question 20

Wat is een epidemiologische transitie?

Answer 20

Een radicale verschuiving in het doodsoorzakenpatroon, gedefinieerd door drie fasen:

• Tijdperk van epidemieën en pandemieën en hongersnood, met hoge sterfte gedomineerd door infectieziekten.
• Tijdperk van afnemende epidemieën en pandemieën, infectieziekten verminderen en zuigelingen- en kindersterfte daalt.
• Tijdperk van degeneratieve en door de mens veroorzaakte aandoeningen, de meeste mensen overleven hun kindertijd en de meeste ziektes daarna zijn chronisch.

Question 21

Wat waren dreigingen in de 20e eeuw voor de jeugdgezondheid?

Answer 21

• Poliomyelitis
• Tuberculose

Question 22

Beschrijf kenmerken van poliomyelitis.

Answer 22

• Virale infectieziekte veroorzaakt door het poliovirus
• Feco-orale besmettingsroute (meeste besmette mensen asymptomatisch)
• Symptomen: griepachtige symptomen, meningitis en verlamming.
• Hoe beter de hygiëne, hoe meer polio (bij slechtere hygiëne, op jongere leeftijd in contact met het virus, waardoor beter beschermd op oudere leeftijd/bij betere hygiëne, op oudere leeftijd pas in contact met het virus, waardoor minder goed beschermd tegen het virus).

Question 23

Beschrijf kenmerken van tuberculose.

Answer 23

• Bacteriële luchtweginfectie veroorzaakt door mycobacterium tuberculose.
• Symptomen: hoesten, gewichtsverlies, bloed ophoesten, nachtzweten.
• Kwam voor bij ondervoede zwakke kinderen uit steen.
• Oprichten van tuberculose kolonies (soort vakanties om mensen in een natuurlijke omgeving gezond te houden/maken).

Question 24

Wat zijn wereldwijde oorzaken van kindersterfte?

Answer 24

Diarree en longontsteking