Het geneesmiddel (HC1 en H1)

Question 1

Wat is het doel van farmacologie?

Answer 1

De werking van farmaca verklaren in het lichaam van mens (of dier)

Question 2

Wat is een ander woord voor geneesmiddel?

Answer 2

Farmacon

Question 3

Wat is farmacodynamiek?

Answer 3

Wat het farmacon/geneesmiddel met het lichaam doet.

Question 4

Wat is farmacokinetiek?

Answer 4

Wat het lichaam doet met de farmacon/geneesmiddel.

Question 5

Wat is farmacotherapie?

Answer 5

Toepassen van kennis en kunde uit de farmacologie voor het op verantwoorde, effectieve en veilige wijze behandelen van de zieke mens (of dier).

Question 6

Beschrijf in het kort de geschiedenis van farmacologie (beetje ter illustratie).

Answer 6

Farmacologie bestaat eigenlijk al heel lang. Vroeger wisten we al dat extracten van bepaalde planten bijv. pijn konden verlichten. Maar een verklaring voor deze therapeutische middelen was er niet. De eerste die hiermee wat konden doen waren de apothekers, die als voorlopers worden gezien van de farmaceutische industrie. Even later kwamen de scheikundige en de biomedici, waardoor de farmacologie zich begon te vormen.

Question 7

Wat is het verschil tussen de biofarmaceutische industrie en klassieke farmaceutische industrie?

Answer 7

In de biofarmaceutische industrie gaat het om het ontwikkelen van therapeutische eiwitten (insuline bijvoorbeeld).

Question 8

Geen vraag over dit plaatje. Onthouden dat al deze verschillende takken invloed hebben op de farmacologie (ze brengen bijv. nieuwe kennis voor de farmacologie).

Answer 8

Oke!

Question 9

Welk doel van medicijnen wordt maar zelden bereikt, maar is eigenlijk erg belangrijk?

Answer 9

Het doel van medicijnen is dat ze een selectieve werking hebben, wat helaas vaak niet lukt.

Question 10

Wat is de therapeutische window?

Answer 10

Het bereik van de minimale effectieve concentratie en de minimale toxische concentratie van een medicijn.

Question 11

Wat is de hoofd- en bijwerking van een geneesmiddel?

Answer 11

Hoofdwerking = effect waarvoor het middel wordt toegediend
Bijwerking = ongewenst effect

Question 12

Waarvan is een hoofd- of bijwerking afhankelijk?

Answer 12

Van het doel waarvoor het farmacon wordt toegediend (bijv. aspirine tegen pijn of ontstolling).

Question 13

Wat is een placebo?

Answer 13

Een preparaat dat geen farmacologisch actieve substantie bevat

Question 14

Wat is een nocebo?

Answer 14

Een placebo dat ongewenste effecten/bijwerkingen heeft

Question 15

Kan een placebo een (therapeutisch) effect hebben?

Answer 15

Ja, het placebo-effect.

Question 16

Wat speelt een belangrijke rol bij het placebo-effect?

Answer 16

Het verwachtingspatroon van de patiënt.

Question 17

Op welke mechanismen kan een medicijn aangrijpen?

Answer 17

• Systeem
• Weefsel
• Cellulair
• Moleculair

Question 18

Noem voorbeelden wat bestudeert kan worden in de farmacodynamiek.

Answer 18

De farmacodynamiek bestudeert de specifieke effecten van een medicijn, zoals onderzoek naar:

• interactie medicijn met bepaald (cellulair) onderdeel
• de werking van het medicijn
• relatie tussen concentratie en effect
• vermindering in symptomen
• modificatie van ziekteprogressie
• Niet-gewilde effecten
• Interactie van het medicijn
• Inter- en intra-individuele verschillen

Question 19

Noem voorbeelden wat bestudeert kan worden in de farmacokinetiek.

Answer 19

De farmacokinetiek bestudeert de niet-specifieke en algemene effecten van een medicijn, zoals onderzoek naar:

• absorptie op de plek van toediening
• levering van het medicijn naar de juiste plek
• eliminatie uit het lichaam
• tijd tot het effect opspeelt
• duur van het effect
• accumulatie bij herhalende dosis
• medicijn interacties
• inter- en intra-individuele verschillen

Question 20

Welke informatie komt tot stand bij het onderzoeken van de farmacodynamiek en -kinetiek?

Answer 20

De dose-response verband

Question 21

Van toediening van een geneesmiddel tot het farmacotherapeutische effect: welke stappen worden doorlopen?

Answer 21

Toediening -> farmacie (farmaceutische vormgeving van het middel) -> farmacokinetiek (ADME-processen) -> farmacodynamiek (interactie tussen geneesmiddel en target) -> werking -> farmacotherapeutisch effect.

Question 22

Wat zijn routes waarlangs medicijnen toegediend kunnen worden?

Answer 22

• Oraal (doorslikken, sublinguaal, bucaal)
• Injectie (intraveneus, intramusculair, subcutaan, intra arterieel, intrathecaal)
• Pulmonair
• Rectaal
• Topicaal

Question 23

Wat wordt hier beschreven:
“een chemische substantie met een bekende structuur, anders dan die van een voedingsstof, die bij toediening aan een levend organisme, een biologisch effect veroorzaakt.”

Answer 23

Een (genees)middel (drug)

Question 24

Wat is het verschil tussen een (genees)middel (drug) en een medicijn?

Answer 24

Een (genees)middel kan een synthetische stof zijn dat verkregen wordt uit planten of dieren of als product van de biotechnologie. Een medicijn is een chemische bewerking, dat meestal/soms meerdere (genees)middelen bevat. Het medicijn heeft als doel om een therapeutisch effect te veroorzaken.

Question 25

Waarom bevatten medicijnen ook andere stoffen dan alleen de stof die het therapeutische effect kan veroorzaken?

Answer 25

Om ervoor te zorgen dat het medicijn geschikt is voor toediening (stoffen die het medicijn bijv. stabiliseren of ervoor zorgen dat het beter oplost in het bloed etc.)

Question 26

Waarom wordt een stof pas een (genees)middel genoemd wanneer het toegediend kan worden?

Answer 26

Omdat bepaalde stoffen zoals insuline en thyroxine ook via fysiologische mechanisme in het lichaam vrijkomen en via die weg een andere werking op het lichaam hebben.

Question 27

Welke andere stoffen vallen onder een (genees)middel (drug)?

Answer 27

Toxines

Question 28

Wat was een rede waarom de farmacologie ontwikkeld werd?

Answer 28

Dokters waren vroeger goed in het klinisch observeren en diagnosticeren, maar niet goed in het behandelen. Er was dus een belang om therapeutische interventie te verbeteren.

Question 29

Waar focuste de farmacologie zich op voordat de synthetische organische scheikunde bekend werd?

Answer 29

Het begrijpen van de effecten van natuurlijke stoffen (voornamelijk plantextracten) en van een aantal chemische stoffen.

Question 30

Rond/in welke eeuw begon de farmacologie dan ook echt op gang te komen?

Answer 30

In het begin van de 20e eeuw.

Question 31

Naast dat de scheikunde een belangrijke rol heeft gespeeld in de farmacologie, welke andere tak speelde hierbij een belangrijke rol?

Answer 31

De fysiologie (het ontdekken van hormonen, neurotransmitters en ontstekingsmediatoren)

Question 32

Welke vorm van geneeskunde heeft een rol gespeeld in de ontwikkeling van de homeopathie?

Answer 32

Allopathie (hierbij wordt gebruik gemaakt van middelen die de ziekte tegenwerken, de symptomen bestrijden en/of de oorzaak uitschakelen. Vb: ontsteking verhelpen met ontstekingsremmers.

Question 33

Op welke twee principes is de homeopathie gebaseerd?

Answer 33

• “Like cures like” -> In other words, something that brings on symptoms in a healthy person can – in a very small dose – treat an illness with similar symptoms. This is meant to trigger the body’s natural defenses.
• Activiteit kan versterkt worden door verdunning

Question 34

In 1980 ontstond een nieuwe tak; de biotechnologie. Waarvoor was deze tak belangrijk?

Answer 34

Ze brachten nieuwe therapeutische middelen naar voren, zoals antilichamen, enzymen en verschillende regulatoire eiwitten.

Question 35

Wat is een verschil en gelijkenis tussen de middelen van de biotechnologie en conventionele geneesmiddelen?

Answer 35

Producten van de biotechnologie worden geproduceerd via ‘genetic engineering’, conventionele geneesmiddelen via synthetische scheikunde. Hiermee hebben ze ook een verschil in het ADME-proces. Maar de farmacologische principes zijn hetzelfde voor beide soorten geneesmiddelen.

Question 36

Welke takken van de farmacologie zijn het meest recent?

Answer 36

Farmacogenomics, farmacoepidemiologie en farmacoeconomics.

Question 37

Wat is farmacogenomics en wat is hun doel?

Answer 37

Onderzoek naar de genetische invloed op de reacties van (genees)middelen informatie te kunnen gebruiken om gepersonaliseerde therapieën te ontwikkelen.

Question 38

Wat is farmacoepidemiologie?

Answer 38

Het onderzoek naar de (variatie in) effecten van (genees)middelen op populatieniveau.

Question 39

Wat is farmacoeconomics?

Answer 39

Het doel van deze tak is om de kosten en voordelen van een geneesmiddel te kunnen kwantificeren.