HC9 Rationalisering

Question 1

3 niveaus van rationalisering

Answer 1

Wereldbeschouwing, collectief handelen en individueel handelen

Question 2

Rationalisering

Answer 2

Het ordenen en systematiseren van de werkelijkheid met de bedoeling haar voorspelbaar en beheersbaar te maken.

Question 3

Wereldbeschouwing

Answer 3

Onttovering van de wereld

Question 4

Collectief handelen

Answer 4

Systematisch en efficiënt naar concrete doelen (organisaties).

Question 5

Individueel handelen

Answer 5

Rationalisering op persoonlijk vlak door jezelf te verbeteren

Question 6

Historische ontwikkeling rationalisering

Answer 6

Overgang feodaliteit - industriële samenleving
Industriële/ moderne samenleving
Overgang naar post-industriële/ post-moderne samenleving

Question 7

Overgang feodaliteit –> industriële samenleving

Answer 7

Overgang door industriële, politieke en wetenschappelijke revolutie wat zorgde voor urbanisatie, fabrieksarbeid, rationalisering van de organisatie en nieuwe klassenstructuur.

Question 8

Verschillen arbeid door industriële revolutie

Answer 8

Nieuwe energiebronnen
Centraliseren van arbeid in fabrieken
Fabricage en massaproductie (weinig mensen veel productie)
Specialisatie/ taakdifferentiatie (Durkheim)
Loonarbeid

Question 9

Industriële/ moderne samenleving

Answer 9

Georganiseerd kapitalisme en liberaal kapitalismee

Question 10

Georganiseerd kapitalisme

Answer 10

Overheid steeds meer invloed op de markt (marktregulering), ontstaan middenklasse, ontstaan verzorgingsstaat.

Question 11

Liberaal kapitalisme

Answer 11

Verstedelijking, degene die geld hebben macht, ontwikkeling naar massaproductie en grote corporaties.

Question 12

Taylorisme

Answer 12

Interne bedrijfsvoering met scientific management (wetenschappelijk onderzoeken om werk te bevorderen) en dehumanisering van het arbeid.

Question 13

Fordisme

Answer 13

Sociale verantwoordelijkheid van het bedrijf voor de werknemers. bv Philips ging woonwijken bouwen voor werknemers.

Question 14

Keynesianisme

Answer 14

Sociale politiek: overheid speelt een rol door de werkgelegenheden te stimuleren wanneer het slecht gaat.

Question 15

Overgang naar post-industriële/ post-moderne samenleving

Answer 15

Het centrale idee van het produceren van goederen wordt minder belangrijk en het produceren en leveren van diensten komt op. (Goede scholing is belangrijk).

Question 16

Informatierevolutie

Answer 16

Minder mate van productverkoop en opkomst van het bedenken en verkopen van ideeën. Van werken in fabrieken naar werken op eigen plek onafhankelijk van tijd en plaats. (vb van rationalisering van wereld)

Question 17

Tegenwoordige post-moderne samenleving

Answer 17

Afname Fordistische baan (in fabriek)
Afname gezinsstabiliteit (tradiotionele gezin verdwijnt)
Toename arbeid vrouwen
Vervaging grenzen werk/prive

Question 18

Bureacratie

Answer 18

Het ideaalbeeld, een effectieve manier door eerlijke en gelijke behandeling. Het bevordert continuïteit in de organisatie, want als iemand ontslag neemt kan die makkelijk vervangen worden.

Question 19

Ideaaltype

Answer 19

Bureaucratie volgens Weber een ideaaltype: het moet niet exact bereikt worden, maar er moet naar gestreven worden.

Question 20

Kenmerken Bureaucratie

Answer 20

Specialisatie
Hiërarchische organisatie
regels en reglementen
Technische competentie (opleidingseisen)
Onpersoonlijkheid
Formele, schriftelijke informatie

Question 21

Problemen bureaucratie

Answer 21

Vervreemding (voelen als nummer ipv mens)
Inefficiëntie (door alle regels te volgen wat tijd kost)
Ritualisme
Inertie (neiging om bedrijf in leven te houden)
Oligarchie

Question 22

Bureaucratisch ritualisme

Answer 22

Een organisatie richt zich enkel op regels en reglementen dat zij niet meer toekomt aan haar eigenlijke werk (goal displacement)

Question 23

Oligarchie

Answer 23

Er staat vaak 1 iemand aan de top van de hiërarchie die de baas is van iedereen. Dit gaat ten koste van de democratie.

Question 24

Voordelen bureaucratie

Answer 24

1) Gezag raakt gecentraliseerd en kennis gedecentraliseerd: mensen blijven zelf nadenkende wezens.
2) Meer vrijheid doordat de mensen gehoorzaam aan principes zijn ipv aan een persoon.
3) Bezwaringsregels
4) Discretionaire bevoegdheid

Question 25

Discretionaire bevoegdheid

Answer 25

Mensen hebben speelruimte binnen algemeen beleid. bv politie kan een waarschuwing geven ipv een boete.

Question 26

Taylor scientific management

Answer 26

Het toepassen van wetenschappelijke principes op het functioneren van een onderneming of andere grote organisaties. Managers kijken hoe goed werknemer het doet –> manager analyseert en kijkt hoe het efficiënter kan –> manager stimuleert de werknemer om het beter te doen.

Question 27

Arbeidsdeling en taaksplitsing door:

Answer 27

Personele scheiding: uitvoerende en controlerende/regulerende taken.
Functionele opsplitsing: van controlerende/regulerende en personele verdeling daarvan over afzonderlijke managementspecialisten.
Systematische opsplitsing: van uitvoerende arbeidstaken in homogene herhaalarbeid.

Question 28

McDonaldisering

Answer 28

Het voorbeeld en ideaaltype voor een gestructureerde organisatie in de rationele wereld (volgens Weber). Het proces waarbij de principes van het fastfood restaurant steeds meer sectoren van de samenleving over de hele wereld gaan domineren.

Question 29

Inspiratie boek Ritzer McDonaldisering

Answer 29

Weber: doel-rationeel en waarde-rationeel handelen (ijzerenkooi)
Marx: Revolutie na klassenbewustzijn

Question 30

4 aspecten McDonaldisering

Answer 30

Efficiency
Kwantificeerbaarheid
Voorspelbaarheid
Controle

Question 31

Efficiency

Answer 31

Zo efficiënt mogelijk je doel bereiken, hoe sneller iets gebeurt hoe beter. Winkelen in winkelcentrum of meerkeuze vragen ipv openvragen. Ook worden producten versimpeld en klanten aan het werk gezet (Mac)

Question 32

Kwantificeerbaarheid

Answer 32

Groter is beter –> kwantiteit = kwaliteit. bv meer patiënten is meer geld (ziekenhuis). Voorloper is scientific management van Taylor.

Question 33

Voorspelbaarheid

Answer 33

Minimaliseren van risico’s, zoals Mac is in elk land hetzelfde en vervolg films als succesvol.

Question 34

Controle

Answer 34

Kookapparatuur in de fastfood industrie geeft instructies, McJobs: laag opgeleiden. Maar ook zorg: diagnoses gesteld via computer.

Question 35

Irrationaliteit van rationaliteit

Answer 35

Klanten en producenten maken veel winst want mac is goedkoop, maar de boeren die de aardappelen leveren verdienen weinig. Globalisering leidt tot monocultuur.

Question 36

Glocalization

Answer 36

Lokale beïnvloedt het globale en andersom, zoals McKroket (NL beïnvloedt maccie).