HC4 Max Weber

Question 1

Perspectief Weber

Answer 1

Interactionisme: symbolisch interactionisme en rationele keuze

Question 2

Methodologische essays

Answer 2

Waardevrijheid in de wetenschap
Ideaaltypen
Verstehen
Rationalisering
Bureaucratisering

Question 3

Waardevrijheid in de wetenschap

Answer 3

Onderscheid tussen feit en normatief, vrij zijn van normatieve opvattingen. Motivatie mag normatief zijn, maar tijdens het ondrzoeken moet er objectief gehandeld worden (pleitbezorger vs onderzoeker).

Question 4

Ideaaltypen

Answer 4

Uitsnede uit de werkelijkheid van een opvallend kenmerk door categorisering. de werkelijkheid is te groot om te verklaren daarom kleinere delen pakken. bv. ideaaltypen van macht = traditioneel.

Question 5

Verstehen

Answer 5

Sociale wetenschappers moeten proberen het gedrag van mensen te intepreten en te begrijpen door middel van kwalitatieve methoden. Het perspectief van de onderzochte is even belangrijk als de visie van de ondezoeker.

Question 6

Interpretatief individualisme

Answer 6

Het individu interpreteren als een zingevend wezen die handelen naar een bepaald door ten opzichte van anderen. De samenleving is een voortdurende sociale interatie die afhankelijk is van tijd en context.

Question 7

Rationalisering (volgens Weber)

Answer 7

Het ordenen en systematiseren van de werkelijkheid met de bedoeling haar voorspelbaar en beheersbaar te maken.

Question 8

4 manieren van sociaal handelen voor rationaliteit

Answer 8

Traditioneel handelen, affectief handelen, waarde rationeel handelen en doel rationeel handelen

Question 9

Traditioneel handelen

Answer 9

Dingen je automatisch doet, omdat iedereen het altijd doet zoals handen wassen na het plassen.

Question 10

Affectief handelen

Answer 10

Dingen die je doet vanuit een bepaalde emotie zoals verliefd of boos worden.

Question 11

Waarde-rationeel handelen

Answer 11

dingen die je doet vanuit een mening dat het zo hoort of wanneer je iets belangrijk vind zoals geen vlees eten.

Question 12

Doel-rationeel handelen

Answer 12

Dominant in de economie: dingen die je doet na een kosten-baten analyse. Zo efficient mogelijk om een bepaald doel te bereiken, is niet altijd ethisch.

Question 13

IJzeren kooi

Answer 13

Hierin komen mensen in terecht als ze heel veel doel-rationeel gaan handelen en weinig waarde-rationeel. Dan verliezen ze de waarden in het leven ( waarom men iets doet).

Question 14

Gebieden van rationalisering

Answer 14

technologische innovatie, vooruitgang natuurwetenschappen, grotere en open markten, formalisering van de staat (bureaucratie) en professionalisering van kunst.

Question 15

Onttovering (disenchantment)

Answer 15

Religie wijst magie af –> wetenschap wijst goddelijke krachten af –> moderne technologie verbreekt banden met tradities –> verwereldlijking van het maatschappelijke leven

Question 16

Secularisering

Answer 16

Ontkerkelijking: de verwereldlijking van het maatschappelijk leven staat goddienst minder centraal. Door onttovering werd religie zelf gerationaliseerd.

Question 17

Bureaucratisering

Answer 17

De staat wordt geformaliseerd door geschreven grondwet, wetbundels, speciaal aangewezen ambtenaren en procesmatigheid. (zelfde als rationalisering, maar anderen gebieden)

Question 18

Voordelen bureaucratie

Answer 18

Voorspelbare regels, betrouwbaar monetair systeem en gelijke behandeling.

Question 19

Waarom is de moderne samenleving een rationele, sociale organisatie?

Answer 19

Afzonderlijke sociale instituties, grootschalige organisaties, gespecialiseerde taken, persoonlijke discipline, tijdsbewustzijn, technische bekwaamheden en onpersoonlijke relaties.

Question 20

Negatieve gevolgen rationalisering

Answer 20

Zingevingsproblematiek: handelen om doel niet om reden, zin van leven kwijt
Vervreemding: Het menszijn verdwijnt door geen handelen zonder reden, vervreemden van zichzelf. Mensen worden gezien als nummers.
bv. enquettes invullen handig, maar reden waarom is niet mogelijk om in te vullen.

Question 21

Bedrijfkapitalisme

Answer 21

De georganiseerde productie van goederen in een vrije markt gericht op berekende en stabiele winst door boekhouding.

Question 22

Waarom bedrijfskapitalisme in westen?

Answer 22

Geldeconomie, bevolkingsgroei en vrije markt scheppen kansen, maar mensen moeten de ook benutten (dus niet oorzaak). Meer protestanten meer gebruik van bedrijfskapitalism (dus religie speelt rol).

Question 23

Waarom protestanten meer bedrijfskapitalisme

Answer 23

Protestanten hebben een activistische wereldbeeld die gebaseerd is op het hier en nu waarbij hard werken als een verantwoordelijkheid wordt gezien tegenover god.

Question 24

Wahlverwandtschaft

Answer 24

Protestante ideologie niet causaal aan bedrijfskapitalisme, maar wanneer ze samen komen versterken ze elkaar.

Question 25

Verschil Katholiek en Protestanten

Answer 25

Heilsdoel = hetzelfde (eeuwig leven in het hiernamaals)
Heilsmiddel = katholiek genade en protestant hardwerken
Wereldbeeld = katholiek: taken bepaald door goed en protestant: mensen kunnen wereld bewerken
Blik op arbeid = katholiek: noodzaak/lot en protestant: plicht/roeping

Question 26

4 Paradigmata in de sociologie

Answer 26

1) Conflictbenadering
2) Structureel functionalisme
3) Symbolisch interactionisme
4) Rationele keuze theorie

Question 27

Conflictbenadering

Answer 27

Sociale ongelijkheden zijn kenmerkend voor de samenleving. Voor sommige groepen biedt de samenleving meer voordelen dan andere, deze maatschappelijke verhoudingen zijn het gevolg van een voortdurende strijd tussen partijen. (MARX)

Question 28

Kritiek op Conflictbenadering

Answer 28

Minder objectieve wetenschap (gemengd met politiek)
Weinig aandacht voor gedeelde waarden en normen en afhankelijkheden die eenheid creeren.
Op macroniveau

Question 29

Structureel functionalisme

Answer 29

Samenleving als afhankelijke delen die relatief stabiel gebaseerd zijn op gedeelde consensus wat moreel wenselijk is. Het gaat om sociale structuur en functies van de elementen van de samenleving. Merton: onderscheidt manifeste en latente functies.

Question 30

Kritiek op Structureel functionalisme

Answer 30

Samenlevingen niet geordend en stabiel
Weinig aandacht voor conflict, verandering en ontwikkeling
Status quo
Macroniveau

Question 31

Symbolisch interactionisme

Answer 31

De samenleving is een voortdurend proces van sociale interacties in specifieke situaties en is gebaseerd op symbolische communicatie. De moderne samenleving is een nieuwe manier van denken, zelfde dingen zijn veranderd door de manier hoe individuen de realiteit ervaren. (WEBER)

Question 32

Kritiek op Symbolisch interactionisme

Answer 32

Door focus op microniveau is er minder aandacht voor de invloed van grotere structuren zoals cultuur, klasse en etniciteit.

Question 33

Rationele keuze theorie

Answer 33

De samenleving wordt samen gehouden doordat individuen op basis van eigen belang handelen wat collectieve gevolgen heeft. Zowel op micro- macroniveau, mensen proberen hun nut te maximaliseren door een kosten-batenanalyse. Wij zijn calculerende individuen.

Question 34

Kritiek op Rationele keuze theorie

Answer 34

Te modelmatig, te simplistisch en te ver van de werkelijkheid
Niet in alle situaties handelende individuen
Er bestaan ook altruïstische mensen

Question 35

Manifeste functies

Answer 35

Het doel is om je diploma te halen op de universiteit (bewust en opzettelijk, gunstig voor samenleving)

Question 36

Latente functies

Answer 36

Je kunt tijdens die tijd, ook de liefde van je leven tegenkomen. (onbewust maar ook gunstig voor de samenleving)

Question 37

Voorbeeld conflictbenadering (universiteit)

Answer 37

Universiteit zorgt ervoor dat er grote verschillen/ongelijkheden in de samenleving ontstaan.

Question 38

Voorbeeld structureel functionalisme (universiteit)

Answer 38

Universiteit leidt mensen op die de leiding nemen in de politiek of het bedrijfsleven (=elite). Elite zijn nodig in het leven.

Question 39

Voorbeeld symbolisch interactionisme

Answer 39

Kijkt naar de productie en betekenis van intellectuele normen en waarden die op de universiteit worden geleerd.

Question 40

Voorbeeld rationele keuze theorie

Answer 40

Irrationele gevolgen van rationele studiekeuzes. Bijv. als iedereen tandheelkunde gaan studeren, omdat dit veel geld oplevert.