HC9 Mentalization based treatment Flashcards
Mentalization based treatment (MBT)
Evidence based behandeling ontwikkeld door Anthony Bateman en Peter Fonagy voor volwassenen met Borderline persoonlijkhiedsstoornis
- hechtingtheorie en psychodynamische concepten
Mentaliseren
Het impliciet en expliciet interpreteren van de handelingen van het zelf en anderen als zinvol op basis van intentionele mentale toestanden, zoals gedachten, gevoelens, wensen en verlangens
Voorbeelden mentaliseren
- Het normale vermogen om betekenis en intenties toe te schrijven aan menselijk
gedrag. - Het vermogen om emoties, gedachten, intenties en verlangens te begrijpen en
eraan te refereren. - Mentaliseren vormt ons begrip van onszelf en anderen.
- Het creëert het gevoel van “begrepen worden” tussen mensen.
- Het maakt het mogelijk “onbegrip/ misverstanden” te begrijpen, waardoor het
onze wereld voorspelbaarder maakt. - Om onszelf van buitenaf en anderen van binnenuit te zien
Dimensies en polariteiten van mentaliseren
Mentaliseren is een multidimensionele constructie gebaseerd op verschillende polariteiten. MRI-onderzoeken hebben aangetoond dat de verschillende dimensies van mentaliseren afhankelijk zijn van verschillende neurale netwerken
- automatisch/gecontroleerd
- intern/extern
- zelf/ander gericht
- cognitief/affectief
Intern
Wat er bij de ander of bij jezelf binnen gebeurd
Extern
Conclusies trekken uit wat je ziet: ‘waarom kijkt diegene nu opeens zo boos’
Cognitief mentaliseren
Nadenken over jezelf, begrijpen wat er gebeurd
Affectief mentaliseren
Voelen, ervaren en aanvoelen etc.
Problemen met mentaliseren
- Borderline: te weinig gecontroleerd mentaliseren, extern gericht, etc
- ontstaan van pre-mentaliserende modi
Ondoorzichtigheid
Erkennen dat men vaak niet weet wat andere denken, en toch niet helemaal verbaasd zijn over wat er in hun hoofd gebeurt
- ‘wat er met Chris gebeurde deed me beseffen dat we zelfs de reacties van onze beste vrienden vaak verkeerd begrijpen’
Afwezigheid van paranoia
De gedachten van anderen op zich niet beschouwen als een significante bedreiging en rekening houdend met de mogelijkheid dat gedachten kunnen worden veranderd
- ‘ik vind het niet leuk wanneer hij boos is, maar meestal kun je hem overhalen door er met hem over te praten’
Contemplatie en reflectie
De wens om na te denken over hoe anderen denken op een ontspannen in plaats van dwangmatige manier
- tijdens het interview denkt de persoon actief na over de redenen waarom iemand ze ged kent zich gedraagt zoals ze doet
Perspectief-taking
Acceptatie dat hetzelfde er heel anders uit kan zien vanuit verschillende perspectieven op basis van de individuele geschiedenis
Openheid voor ontdekking
De persoon is van nature terughoudend om veronderstellingen te maken over wat anderen denken of voelen
Vergevingsgezind
Acceptatie van anderen afhankelijk van het begrijpen van hun mentale toestand
- ‘iemand woede over iets verdwijnt zodra hij begrijpt waarom de andere persoon handelde zoals hij deed
Voorspelbaarheid
Een algemeen gevoel dat, over het geheel, de reacties van anderen voorspelbaar zijn, gezien de kennis van wat zij denken en voelen
Hoe ziet niet of gevormd mentaliseren eruit
- anti-refelctief/ongespiegeld: vijandig, beschuldigend
- ongepast: grove veronderstellingen over de therapeut, zwart en wit.
- niet adequaat uitwerken: vasthouden aan die ene verklaring, zondebok
- verklaring gebaseerd op externe factoren: de school, deze buurt
- verklaring gebaseerd op ‘labels’: het komt door haar BPS
- preoccupatie met regels: ‘omdat’ moeten en niet mogen
- uiting van absolute zekerheid: je bent lui, oneerlijk
Mentalisatie proces
Mentaliseren is een cirkel tussen jezelf, de ander en de relatie. Je bent constant aan het toetsen wat er gebeurt in jezelf, je vraagt je af wat er gebeurt in de ander en wat dat voor invloed heeft binnen de relatie
Assumties van mentaliseren
Het vermogen tot mentaliseren is (gedeeltelijk) een ontwikkelingsprestatie. Deze prestatie hangt af van de kwaliteit van de gehechtheidsrelatie, meer specifiek, de nauwkeurigheid van het spiegelen van vroege subjectieve ervaringen van het kind door de ouders. Verstoringen in de vroege gehechtheid en gehechtheidstrauma’s kunnen een diepgaande nadelige invloed hebben op dit ontwikkelingsproces, met als gevolg de ontwikkeling van een coherente zelfstructuur
Ontwikkeling van mentaliseren in gehechtheidsrelaties
Voor de geboorte kunnen de ouders hun kind al inbeelden. Vanaf de geboorte geven de ouders betekenis aan het gedrag en spiegelen dit gedrag in woorden.
–> Kinderen leren zo om over zichzelf te mentaliseren
Spiegelen
Congruent: wat gespiegeld wordt moet gevoelig zijn afgestemd op wat het kind ‘echt voelt’
Gemarkeerd: het moet duidelijk zijn dat wat je spiegelt het gevoel van het kind is en niet dat van de ouder door te overdrijven
Veilige hechting
- hogere levels van oxytocine in moeders
- betere mentalizatie door het kind
- ontwikkeling van tweede order representatie in kind
- Verhoogde affectiviteit regulatie verbeterd de interpersoonlijk interacties
–> verbeterde interacties leiden tot een betere mentalisatie
Wanneer gaat mentalizatie mis
- als er niet wordt gementaliseerd
- als spiegelen chronisch vervormd is
–> ongemarkeerd: wat de ouder teruggeft aan het kind is hetzelfde als wat hun voelen
–> Incongruent: wat de ouder teruggeeft aan het kind is fout - als er (chronische) trauma plaatsvindt
Onveilige hechting
- onzekere hechting
- verminderde levels van oxytocine in moeders
- niet mentalizerende reacties
- geen of onvoldoende ontwikkelingvan de tweede orde representaties in een kind
- verminderde affect regulatie comprimeert interpersoonlijke interacties
