HC6 Narcistische en Histronische persoonlijkheidsstoornis

Question 1

Cluster B persoonlijkheidsstoornissen

Answer 1

• Borderline
• Narcistisch
• Theatraal/histronisch
• Antisociaal

Question 2

Narcistische persoonlijkheidsstoornis DSM criteria

Answer 2

Een pervasief patroon van grootsheid (in fantasie of gedrag), behoefte aan bewondering en gebrek aan empathie, beginnend in de vroege volwassenheid en aanwezig in verschillende contexten, zoals aangegeven door vijf of meer van de criteria

Question 3

5+ criteria voor narcistisch

Answer 3

1. Heeft een grandioos gevoel van eigenwaarde
2. Houdt zich bezig met fantasieën over onbeperkt succes, macht, schittering, schoonheid of dieale liefde
3. Gelooft dat hij/zij ‘speciaal’ en uniek is en alleen kan worden begrepen door, of moet worden geassocieerd met andere bijzondere of hooggeplaatste mensen
4. Verlangt buitensporige bewondering
5. Heeft een gevoel van aanspraak, d.w.z. onredelijke verwachtingen van een bijzonder voordelige behandeling of automatische naleving van zijn/haar verwachtingen
6. Is interpersoonlijk uitbuitend, d.w.z. maakt misbruik van anderen om zijn of haar eigen doelen te bereiken
7. Gebrek aan empathie: is niet bereid de gevoelens en behoeften van anderen te erkennen of zich ermee te identificeren
8. Is vaak jaloers op anderen of gelooft dat anderen jaloers op hem of haar zijn
9. Vertoont arrogant, hooghartig gedrag of houding

Question 4

Onderscheid met de andere cluster B en narcistisch

Answer 4

Narcistische PS heeft vooral grootsheid als extra kenmerk

Question 5

Verschil borderline en narcistisch

Answer 5

De relatieve stabiliteit van het zelfbeeld en het relatieve gebrek aan zelfdestructiviteit, impulsiviteit en verlatingsangst helpen het onderscheid

Question 6

Verschil histrionisch en narcistisch

Answer 6

Overmatige trots op prestaties, een relatief gebrek aan emotioneel vertoon en minachting voor de gevoeligheden van anderen helpen het onderscheid

Question 7

Verschil antisociale en narcistisch

Answer 7

Personen met antisociaal en narcistisch delen de neiging om hardvochtiig, lichtzinnig, oppervlakkig, uitbuitend en niet empathisch te zijn. Echter, narcistisch omvat niet de noodzakerlijkerwijs kenmerken van impulsiviteut, agressie en bedrog

Question 8

Alterntief model Narcistisch
- crit A

Answer 8

A. Matige of ernstige stoornis in het persoonlijkheidsfunctioneren, die tot uiting komt in karakteristieke moeilijkheden op twee of meer van de volgende gebieden
1. identiteit
2. zelfsturing
3. empathie
4. intimiteit

Question 9

Identiteit narcistisch

Answer 9

Overdreven verwijzing naar anderen voor zelfidentiteit en eigenwaarde regulatie; overdreven zelfwaardering opgeblazen of leeggelopen, of schommelend tussen uitersten; emotionele regulatie weerspiegelt schommelingen in het gevoel van eigenwaarde
- opgeblazen zelfgevoel als regulatiemiddel om tegenslagen te kunnen voorkomen, en het zelfbeeld in stand te houden

Question 10

Zelfsturing Narcistisch

Answer 10

Het stellen van doelen gebaseerd op het verkrijgen van goedkeuring van anderen; persoonlijke normen onredelijk hoog stellen om zichzelf als uitzonderlijk te zien, of te laag op basis van een gevoel van recht; vaak onbewust van eigen motivaties

Question 11

Empathie Narcistisch

Answer 11

Verminderd vermogen om de gevoelens en behoeften van anderen te herkennen of zich ermee te identificeren; overmatig afgestemd op reacties van anderen, maar alleen als het wordt gezien als relevant voor zichzelf; over- of onderschatting van het eigen effect op anderen

Question 12

Intimiteit Narcistisch

Answer 12

Relaties zijn groterndeels oppervlakkig en bestaan om de eigenwaarde te reguleren; wederkerigheid is beperkt door weinig oprechte interesse in de ervaring van anderen en overheersende behoefte aan persoonlijk gewin

Question 13

Alternatief model Narcistisch
- Crit B

Answer 13

1. Grootheidswaanzin (antagonisme) –> gevoelens van aanspraak, openlijk of heimelijk; egocentrisme; stevig vasthouden aan de overtuifing dat men beter is dan anderen; neebuigendheid tegenover anderen
2. Aandacht vragen (antagonisme) –> buitensporige pogingen om de aandacht van anderen te trekken en in het middelpunt te staan; bewondering zoeken

Question 14

Achtergrond Narcisme

Answer 14

Door griekse mythologie
- dimensioneel continuüm (gezond vs klinisch)
- woede door belemmering zelfbeeld

Question 15

Verdere kenmerken Narcisme

Answer 15

Overdreven grandioos gevoel van eigenbelang en uniekheid, opvallend gevoel van voorrecht of een verwachting van speciale behandeling.
Grandioosheid en eigenwaarde regulatie zijn de belangrijkste factoren
- narcistisch paradox
- narcistisch gedrag

Question 16

Narcistisch paradox

Answer 16

Narcisten hebben een opgeblazen zelfbeeld, maar hebben ook een buitensporig eerbetoon van anderen, uitgedrukt in geld, status en bewondering nodig. Narcisten doen zich belangrijker voor dan ze zijn of nodig is. Onbewust hebben ze dit gedrag ontwikkeld om hun gebrek aan eigenwaarde te verbergen, niet alleen voor anderen, maar ook zichzelf.

Question 17

Narcistisch gedrag

Answer 17

• Woede: reactie op kritiek/bedreiging zelfbeeld
• Anderen uitbuiten
• Gebrek aan empathie: zien het nut niet
• Ontrouw
• Verbale en fysieke agressie

Question 18

Limitaties bij Narcisme

Answer 18

1% prevalentie (vooral mannen)
–> symptomen zijn egosyntoon (symptomen komen overeen met het zelfbeeld); ze zoeken dus geen hulp
- klinisch door secundaire symptomen: frustratie/depressie, teleurstellende relaties en verslaving aan drugs/alcohol

Question 19

Overlap narcistisch en antisociaal

Answer 19

Interpersoonlijk disesteem: een uitbuitende, egoïstische interpersoonlijke oriëntatie
- grandioosheid is het grootste verschil

Question 20

Overlap narcistisch en borderline

Answer 20

Vergeleken met borderline is er minder sprake van fysiek/seksueel misbruik in de kindertijd. Meer de emotioneel onaangepaste, niet reagerende en koude hechtingscontext

Question 21

Verloop narcistische PS

Answer 21

Pathologisch narcisme lijkt af te nemen (in de loop van 3 jaar longitudinaal). Verbetering door:
- prestaties
- nieuwe duurzame relaties
- desillusies (meer realistische doelen)

Question 22

Big five kenmerken narcisme

Answer 22

Positief gecorreleerd met extraversie en negatief met agreeableness
–> sociaal uitgaan, actief en interpersoonlijk antagonistisch

Question 23

Risicofactoren voor narcisme

Answer 23

Psychologisch leed dat leidt tot hoger suïcidaal risico –> frustratie door belemmering van grandioosheid en verlating
- 40% genetisch
- koude overcontrolerende ouders voor kwetsbaar narcisme
- toegeeflijke ouders voor grandioos narcisme

Question 24

Psychodynamische theorie van Kohut voor narcisme

Answer 24

Centraal staat het concept van zelfobjecten –> voorstellingen in iemands geest van hechte, ondersteunende relaties die een gevoel van persoonlijke kracht en vertrouwen voeden
- anders zwakke zelfstructuur met gecompromitteerd regulerend vermogen
- Archaïsche grandioosheid blijft als bevestigende reactie van de moeder gebrekkig zijn en er geen empathische afstemming is
–> valt in neurotisch sprectrum en verschilt dus van borderline

Question 25

Psychodynamische theorie van Kernberg

Answer 25

Kernberg plaatst narcisme op borderline niveau
- opgroeien in een emotioneel ontbrekende omgeving
- projecteerd woede aan ouders en toevlucht in grandiositeit
- interpretaties van therapeut zijn om extreem positieve en negatieve zelfpresentaties aan elkaar te verbinden

Question 26

Sociaalleermodel narcisme

Answer 26

Millon stelde ouderlijke overwaardering in plaats van devaluatie aan de basis ligt van narcisme
- kinderen geloven speciaal te zijn door constante aandacht etc.
- bij teleurstelling is er opgeblazen woede

Question 27

Dynamische Zelfregulatie Processing Model narcisme

Answer 27

Morf en Rhodewalt richt op narcistisch paradox (gelijktijdig bestaan van kwetsbaarheid en grootsheid). Veel expliciete en weinig impliciete eigenwaarde
- bedreiging leidt tot intense affectieve reacties (woede) om zelfbeeld te beschermen

Question 28

Impliciete eigenwaarde

Answer 28

• vereist geen inspanning en reageert sneller op kritieke situaties
• verwijst naar ‘hete’ cognities en wordt geassocierd met sterke affectieve reacties zoals schaamte en publieke angst

Question 29

Expliciete eigenwaarde

Answer 29

• vereist moeizame redeneringen
• wordt gehandhaafd en verdedigd door zelfregulerende en interpersoonlijke strategieën, waaronder het tonen van woede en vijandigheid

Question 30

Schematherapie narcisme

Answer 30

Young et al beschouwen het eenzame kind, de zelfverheerlijker en de afstandelijke beschermer modi –> trauma bij gehechtheidsbehoeften
- tekortkoming in gehechtheid, weinig verbinding en inferieur gevoel –> oplossing met grandioosheid
- emotioneel deprivatie schema en maladaptieve coping en de schemamodi

Question 31

Doel schematherapie narcisme

Answer 31

Beoogt de patiënt te leren liefhebben en bemind te worden om het emotionele deprivatieschema van het eenzame kind te herstellen, en om meer adaptieve opties te ontwikkelen om met emotionele pijn om te gaan door de gezonde volwassen modus te versterken ten koste van de zelfverheerlijker en de afstandelijke beschermer modi

Question 32

Subtypes van Narcistisch

Answer 32

• arrogant type (overt)
• verlegen/hyperviligant type (covert)

Question 33

Arrogant narcistisch
- overt

Answer 33

Openlijke narcisten die grandioos-exhibitionistisch zijn met een opgeblazen en kwetsbaar gevoel van eigenwaarde, maar ook een gevoel van superioriteit. Erg op zichzelf en slecht met kritiek
- grote fantasieën om hun gevoel van eigenwaarde te beschermen (deze is instabiel)
- gevoelens zijn nauwkeurig, met extreme/gewelddadige reactie
- anderen om eigenwaarde te vergroten (bewondering en kleineren)

Question 34

Verlegen/hyperviligant narcist (covert)

Answer 34

Coverte narcist is altijd in een verhoogde staat van alertheid en altijd op zijn hoede, waardoor ze erg kwetsbaar en gevoelig zijn, maar kunnen vanbinnen haatdragend zijn
- schaamte beperkt grandiositeit –> geloven wel in hun superieuriteit
- emoties zijn gecontroleerd, negatief en kwetsbaar
- beperkte intimiteit door angst voor kritiek en afwijzing
- schuld, wroeging en afgunst
- angst en neuriticisme

Question 35

Overlap covert narcistisch en vemrijdende PS

Answer 35

Covert narcistisch: zwak zelfbeeld, gevoelig voor gevoelens van schaamte en ontoereikendheid –> ongepaste defensieve reacties en vermijding van interpersoonlijke relaties.
- grandioosheid blijft verborgen
- overlap in angst voor schaamte, vernedering en afwijzing
- Narcistisch: angst voor onvervulde verwachtingen
- Vermijdend: angst voor sociale afwijzing

Question 36

Assessment van narcistische ps

Answer 36

Zelfrapportage
- narcissistic personality inventory
- five factor model personality disorder scales: FFNI en EaAs
Interviews

Question 37

Narcissistic personality inventory

Answer 37

Leiderschap/autonomie, superioriteit/arrogantie, zelfabsorptie/zelfbevrediging en aanspraak/uitbuiting. Alleen entitlement/exploitation schaal is consequent gerelateerd aan disfunctioneren

Question 38

Five factor model personality disorder (FFM-PD)

Answer 38

Beoordelen van maladaptieve trekken opgenomen in de DSM-5 sectie 2 persoonlijkheidsstoornissen
- Five factor Narcisism inventory
- Exhibitionism and Authoritativeness scales (zowel kwetsbaar als grandioos narcisme)

Question 39

Interviews

Answer 39

• Diagnostisch interview voor narcisme: leiderschap/autonomie, superioriteit/arrogantie, zelfabsorptie/zelfoverschatting en aanspraak/uitbuiting
• SCID-5-P en STIP 5.1: zelfmeting via het alternatieve model

Question 40

Histronische/theatrale persoonlijkheidsstoornis DSM

Answer 40

Een pervasief patroon van buitensporige emotionaliteit en aandacht vragen, beginnend in de vroege volwassenheid en aanwezig is in verschillende contexten, zoals aangegeven door vijf of meer van de criteria

Question 41

5+ criteria histrionisch
- DSM

Answer 41

1. voelt zich ongemakkelijk in situaties waarin hij/zij het middelpunt van de belangstelling is
2. Interactie met anderen wordt vaak gekenmerkt door ongepast seksueel verleidelijk of provocerend gedrag
3. Vertoont snel wisselende en oppervlakkige expressie van emoties
4. Gebruikt consequent het fysieke uiterlijk om de aandacht op zichzelf te vestigen
5. Heeft een buitensporig impressionistische en weinig gedetailleerde stijl van spreken
6. Vertoont zelfdramatisering, theatraliteit en overdreven uiting van emoties
7. Is suggestief, d.w.z. gemakkelijk beïnvloedbaar door anderen of omstandigheden
8. Relaties worden intiemer beschouwt dan ze in werkelijkheid zijn

Question 42

Kenmerkend voor histrionisch

Answer 42

Gemotiveerd om het middelpunt van de belangstelling te zoeken, verleiderlijk, flirterig of seksueel uitdagend. Theatraal van emoties (oppervlakkig)
- moeite met diepe, wederzijds bevredigende relaties
- kunnen leeg overkomen
- spelen vaan slachtoffer/princess rol

Question 43

Histronisch vergeleken met borderline

Answer 43

Beide gekenmerkt door aandacht vragen, manipulatief gedrag en snel wisselende emoties
- onderscheidt zich in zelfdestructiviteit, boze verstoringen in hechte relaties en chronische gevoelens van diepe leegte en identiteitsverstoring

Question 44

Histrionisch vs. Antisociaal

Answer 44

Delen de neiging om impulsief, oppervlakkig, roekeloos, verleidelijk en manipulatief te zijn.
- bij histrionisch meer overdreven in hun emoties
- histrionisch voor steun en antisociaal om macht
Overeenkomsten: impuslief, oppervlakkig, op zoek naar opwinding, roekeloos, verleidelijk en manipulatief
Verschillen: overdreven in emoties en antisociaal gedrag

Question 45

Histrionisch vs narcistisch

Answer 45

Narcisme wil aandacht en lof voor grandiositeit, histrionisch kan kwetsbaar doen voor aandacht. Narcisme kan intimiteit overdrijven, maar willen de vip status
Overeenkomsten: hunkeren naar aandacht
Verschillen: superioriteit, kwetsbaarheid en overdrijven

Question 46

Histrionisch vs afhankelijk

Answer 46

Willen buitensporig afhankelijk zijn van anderen voor lof en begeleiding, zonder de flamboyante, overdreven, emotionele kenmerken van personen met histrionische persoonlijkheidsstoornis
Verschillen: afhankelijkheid, overdreven emotionele reacties

Question 47

Hysterie

Answer 47

Vroegah stond histrionisch bekend als hysterie, hysterische neurose en hysterische PS

Question 48

Histrionisch schrappen uit DSM

Answer 48

• prevalentie te laag 0.4%
• comorbide met de ander cluster B (te veel)
• geen relevante genetische factoren
• leidt nauwelijks tto beperkingen
• geen negatieve ethische implicaties (noch pathologisch, noch moreel)

Question 49

Gender bij histrionisch

Answer 49

Vooral vrouwenstoornis, mogelijk door seksgerelateerde verschillen in de onderliggende psychopathologie

Question 50

Histrionisch en comorbiditeit

Answer 50

Geassocieerd met eetstoornissen en fybromyalgie (langdurige chronische pijn in spieren en bindweefsel in en rondom gewrichten
- hoger risico op middelenmisbruik
- vagnisme heeft meer histrionische trekken
- somatische symptoomstoornis, conversiestoornis en depressieve stoornis

Question 51

Zelfrapportage histrionisch

Answer 51

• Millon Clinical Multiaxial Inventory
• MMPI-scores
• NEO-PI
  Interviews: SCID-5-P en Stip 5.1

Question 52

Millon Clinical Multiaxial Inventory

Answer 52

De enige klinische test die een specifieke histrionische schaal bevat

Question 53

MMPI-scores histrionisch

Answer 53

Laten een betekenisvolle verhoging zien voor de klinische schaal 9 - manie, en een lagere score voor 0 - sociale introversie

Question 54

NEO-PI histrionisch

Answer 54

Persoonlijkheid is positief gecorreleerd met alle zes extraversie facetten: warmte, gratieus, assertiviteit, activiteit, zoeken naar opwinding en positieve emoties en door een lager niveau van altruïsme

Question 55

Alternatieve model histrionisch

Answer 55

Staat niet meer in het nieuwe model, maar kan wel als gespecificeerde persoonlijkheidsstoornis
- histrionische kenmerken op het gebied van identiteit

Question 56

Gespecificeerde Persoonlijkheidsstoornis crit A

Answer 56

Matige og frotere stoornissen in het persoonlijkheidsfunctioneren, die zich uiten in moeilijkheden op twee of meer van de volgende gebieden
- identiteit
- zelfsturing
- empathie
- intimiteit

Question 57

Gespecificeerde Persoonlijkheidsstoornis crit B

Answer 57

Een of meer pathologische persoonlijkhiedskenmerken of specifieke kenmerken binnen de domeinen, rekening houdend met alle van de volgende domeinen
- negatieve affectiviteit
- onthechting
- antagonisme
- ontremming
- psychoticisme

Question 58

Negatieve affectiviteit
- Gespecificeerde Persoonlijkheidsstoornis

Answer 58

Frequente en intense ervaringen van hoge niveaus van een breed scala van negatieve emoties en hun gedrag manifestaties daarvan

Question 59

Onthechting
- Gespecificeerde Persoonlijkheidsstoornis

Answer 59

Vermijding van sociaal-emotionele ervaringen, inclusief terugtrekking uit interpersoonlijke interacties, variërend van gewone, dagelijkse interacties tot vriendschappen en intieme relaties, evenals beperkte affectieve ervaringen en expressies, met name beperkte hedonische capaciteit

Question 60

Antagonisme
- Gespecificeerde Persoonlijkheidsstoornis

Answer 60

Gedrag dat het individu op gespannen voet plaatst met andere mensen, waaronder een overdreven gevoel van eigendunk en daarmee gepaard gaande verwachting van een speciale behandeling, evenals een gevoelloze antpathie jegens anderen, wat zowel onbewustheid van andermans behoeften en gevoelens inhoudt, als een bereidheid om anderen te gebruiken in dienst van zelfverbetering

Question 61

Ontremming
- Gespecificeerde Persoonlijkheidsstoornis

Answer 61

Oriëntatie op onmiddellijke bevrediging, leidend tot impulsief gedrag dat wordt gedreven door huidige gedachten, gevoelens, en externe prikkels, zonder rekening te houden met leren in het verleden of overweging van toekomstige gevolgen

Question 62

Psychoticisme
- Gespecificeerde Persoonlijkheidsstoornis

Answer 62

Het vertonen van een breed scala aan cultureel incongruente vreemde, excentrieke of ongewone gedragingen en cognities, zowel procesmatig als inhoudelijk

Question 63

Schematherapie bij histrionisch

Answer 63

Kan komen door opvoedingsstijl (bestraffende ouders) –> ongedisciplineerd/impulsief kind of kwetsbaar kind
- vragen om aandacht

Question 64

Interpersoonlijk geweld in cluster B

Answer 64

Meer kans op impulsief en ongeremd gedrag
- Stalkers (50% cluster B)
- redelijk functionerele mensen maar die buitengewoon gevoelig waren voor afwijzing, verlating of verlies

Question 65

Stalkers

Answer 65

• 86% is onzeker gehecht
• lage score op agreeableness (post-intieme stalkers) –> dominant, autoritair, egocentrisch en uitbuitend
• mindr gediscipineerd en georganiseerd, ook minder emotioneel stabiel
• afwijzing/verlating activeert maladaptieve gehechtheidssysteem