HC + PR: KR Moeheid Flashcards
Wat is de definitie van moeheid?
Een overweldigend, aanhoudend gevoel van uitputting en een verminderd vermogen tot lichamelijke en geestelijke inspanning. Presentatie is zeer verschillend per individu.
Waarom is moeheid een vervelende klacht voor de arts?
- aspecifieke klacht
- kans ernstige aandoening klein
- complexe relatie somatische-psychische factoren
- het kost veel tijd
- er is geen richtlijn voor
- patiënten zijn vaak ontevreden
- er is vaak een discrepantie tussen verwachtingen patiënt en mogelijkheden huisarts
- er is geen symptomatische therapie
In welke 5 groepen kan moeheid worden onderverdeeld?
- Fysiologisch
- Somatisch
- Psychisch
- Sociaal
- Onverklaard
Bij de huisarts: 8% lichamelijk verklaard, 16% psychosociaal verklaard, de rest blijft onverklaard.
Moeheid kan ook worden ingedeeld in centrale n perifere moeheid. Welke klachten heeft iemand met centrale of met perifere moeheid?
Centrale moeheid
* Geen energie
* Niet kunnen concentreren
* Zich zwak voelen
* Woorden: doodmoe, gesloopt, bekaf, afgepeigerd
Perifere moeheid
* Fysiek minder presteren
* Sneller buiten adem
* Conditie gaat achteruit
Moeheid voelen is in veel omstandigheden normaal Mits het in verhouding staat tot omstandigheden die bij het gewone leven passen en als rusten en slaap helpen. Wat zijn voorbeelden van fysiologische moeheid?
Zwangerschap, jet lag, overwerk, ploegendienst, stressvol event
Wat zijn voorbeelden van een somatische ziekte?
- Acute infectieziekten (LWI, EBV, CMV, hepatitis, tbc, endocarditis, covid)
- Haematologisch (ernstige anemie, lymfoproliferatieve aandoeningen)
- Hormonaal (DM, schildklierfunktiestoornissen)
- Metabool (nier-, leverinsufficiëntie)
- Cardiopulmonaal (coronairlijden, hartfalen, COPD)
- Gastrointestinaal (IBD, coeliakie, maligniteiten)
- Neurologisch (Parkinson, MS, myasthenia gravis, PNP)
- Bewegingsapparaat (spier/peesklachten, RA, PMR)
- KNO (slaapapneu)
- Medicatie (bijwerkingen)
Wat zijn voorbeelden van psychische aandoeningen?
- Surmenage
- Depressie
- Angststoornis
- Somatisatie
- Slaapstoornis
- Middelengebruik
Wat zijn voorbeelden van sociale problemen?
- Relatie
- Gezin
- Werk
- Financieel
- Isolement
- Social media
- Vragen naar ‘energievreters’ en onderzoek de balans ‘draagkracht’ en ‘draaglast’.
Hoe definiëren artsen moeheid waar geen oorzaak voor te vinden is?
moeheid als symptoomdiagnose
Waar kan men van spreken als er meer dan 6 maanden last is van moeheid waar geen oorzaak voor te vinden is?
chronisch vermoeidheidssyndroom
Wat zijn andere ‘onverklaarde’ diagnosen voor moeheid?
- Moeheid als ‘symptoomdiagnose’
- Chronisch vermoeidheidssyndroom
- Fibromyalgie, somatische symptoomstoornis
- SOLK/ALK (Aanhoudende Lichamelijke Klachten)
Wat zijn mogelijke hulpvragen bij moeheid?
- Angst voor ziekte
- Ongerustheid
- Lab. onderzoek
- Verwijzing
- Verminderd functioneren * Steun vragen (werk, thuis) * Legitimeren uitval
Wat zijn alarmsignalen bij moeheid?
Somatisch:
- gewichtsverlies
- koorts
- nachtzweten
- dyspnoe d’effort
- veel plassen/dorst
Psychosociaal
- chronische stress, spanning
- somberheid
- interesseverlies
Wat zijn voor- en nadelen van lab doen?
Voordelen
* Gevoel van zekerheid bij de arts
* Gevoel van zekerheid bij de patiënt
Nadelen
* Veel fout-positieve uitkomsten
* Ook fout-negatieve uitkomsten
* Risico somatisatie – richten op somatiek, in plaats van bespreken psychosociale context. * Kosten
* Schijnzekerheid!
Wanneer doe je wel lab?
moeheid >1 maand
ouderen (50+, m.n. 75+)
aanknopingspunten bij anamnese en/of lo voor specifieke somatische aandoening