HC 9, Voorspelbaar irrationeel Flashcards
Uit welke 2 denksoorten bestaat kritisch denken?
Rationeel denken
Autonoom denken
Rationeel denken
Betrouwbaarheid van overtuigingen koppelen aan een reflectie over hoe die overtuigingen tot stand zijn gekomen
Autonoom denken
Niet gebaseerd op traditie of autoriteit
Wat is kritisch denken niet?
- Negatief denken
- Sceptisch denken
- Intelligent denken
- Goed geinformeerd denken
Wat is het doel van kritisch denken
Tot betrouwbare overtuigingen komen en betrouwbare en onbetrouwbare overtuigingen kunnen onderscheiden
Hoe kun je kritisch denken?
Dit moet aangeleerd worden
Wie is immuun voor irrationaliteit?
Niemand, hoe slim ze ook zijn
Holmes
De schrijver hiervan trapte in een verhaal van 2 meisjes die met elfjes speelden. Dit waren gewoon poppen. Hij dacht zelf dus helemaal niet kritisch
Wat is het nut van kritisch denken?
We nemen dagelijks talloze beslissingen op basis van informatie, en zijn heel afhankelijk van informatie. Aan waninformatie is geen gebrek
Waar zorgt onzin voor
Meer onzin, we willen een coherend wereldbeeld houden. Als je gelooft in astrologie geloof je sneller in voodoo
Waarom is onzin moeilijk te ontmaskeren?
Het lijkt enkel vreemd van buitenaf, omdat het geloof gevat is in een coherent wereldbeeld. Ook intuitie of gezond verstand zijn slechte wegwijzers, deze leiden vaak tot denkfouten
3 vuistregels
- Eis externe, niet psychologische ondersteuning voor overtuigingen
- Occam’s scheermes
- We moeten op ons hoede zijn voor cognitieve valkuilen en illusies
- eis externe niet psychologische ondersteuning voor overtuigingen
- Niets aannemen omdat het aannemelijk lijkt
- Er is sterker bewijs gevraagd voor overtuigingen die ingaan tegen vaker bewezen overtuigingen
- Occam’s scheermes
De meest economische/ spaarzame verklaring is de meest waarschijnlijke
Als je een verklaring oproept die veel vragen oproept (bv aliens) die ook weer een verklaring nodig hebben, verliest dit waarschijnlijkheid
Mensen die grappig willen zijn roepen veel minder vragen op dan aliens die graancirkels maken
- We moeten op onze hoede zijn voor cognitieve valkuilen
Ze zijn systematisch, blijvend en universeel. We kunnen ons hier tegen wapenen aan de hand van het leren van vraagstukken
Het Linda probleem
Je zou zeggen dat ze een bankbediende is en actief is in een feministische vereniging, maar dat ze alleen een bankbediende is is altijd waarschijnlijker, omdat ze voor optie 1 ook al een bankbediende moet zijn
Base rate fallacy
We schatten hoe vaak iets voorkomt veel vaker in dan het eigelijk is. Je zou zeggen dat een nerd schaakt en niet voetbalt, terwijl er veel meer voetballers zijn dan schakers
Exponentieel denken
Mensen zijn hier heel erg slecht in. Je hoeft een blad maar 42 keer dubbel te vouwen tot het tot de maan komt
Availability bias
- Is de kans groter dat je sterft door een haaienaanval of door een losgekomen onderdeel van een vliegtuig?
- Zijn er meer engelse woorden die beginnen met een R of die R als derde letter hebben?
Anchoring
Is de grootste boom hoger dan 300m? hoe hoog is hij?
vs
Is de grootste boom hoger dan 50 m?
Hoe hoog is hij
Framing
Is gerelateerd aan anchoring
Keuze 1:
200 man redden?
1/3 redden?
Keuze 2:
400 man sterven
1/3 redden?
Allais paradox
Liever 80% om 4000 te winnen of 100% om 3000 te winnen (Meer B)
vs
20% om 4000 te winnen of 25% om 3000 te winnen? (meer A)
Wie ontdekte de hindsight bias?
Fishof
Hindsight bias
Achteraf denk je dat een waarschijnlijkheid veel beter inschatte dan je in werkelijkheid gedaan had.
Is ontdekt door mensen te vragen hoe het contact tussen president Nixon en de chef van China ging. Als je ze dit 10-15 jaar later navroeg, dachten veel meer dat ze goed geraden hadden
Zelfoverschatting
80% van de mensen denkt beter te rijden dan gemiddeld, betere sociale vaardigheden te hebben dan gemiddeld en minder vatbaar te zijn voor illusies dan gemiddeld
Wie heeft er minder last van zelfoverschatting
Mensen met een depressie