HC 2, Francis Bacon, Rene Descartes en de Britse empiristen Flashcards
Waar denkt Bacon anders over dan Aristoteles
Bacon vind dat je wel experimenten mag gebruiken. hij gebruikt de nieuwe methode
Synoniem de nieuwe methode
Wetenschappelijke methode
Synoniem wetenschappelijke methode
Nieuwe methode
Bedenker van de nieuwe/ wetenschappelijke methode
Francis Bacon
3 onderdelen van de nieuwe methode/ wetenschappelijke methode
- we moeten onze vooroordelen laten varen
- We moeten de empirische methode gebruiken, en geen autoriteitsboeken zoals die van Aristoteles. Hierbij mag geexperimenteerd worden
- Hiervoor is inductie een belangrijk middel
Wat bedoelt Bacon met de vooroordelen opgeven?
Er zijn een aantal epistemologische vooroordelen (Idiols of false conceptoins). Deze staan in de weg bij het proberen te verwerven van kennis. We moeten er beducht op zijn die niet te gebruiken. Het zijn manieren van denken die ons in de weg zitten
Welke 4 typen Idols hebben we?
- Idols of the tribe
- Idols of the cave
- Idols of the marketplace
- Idols of the theatre
Andere naam idols of the tribe
Idola Tribus
Idols of the tribe
Dit zijn vooroordelen die we als mens hebben, alle mensen hebben dit.
Voorbeeld idols of the tribe
- Een optische illusie, je weet dat het stil staat maar toch lijkt het te bewegen
- Het zien van orde en regelmaat waar die niet is (als ik onder een ladder loop brengt dit ongeluk
- Het zoeken naar bevestiging en het negeren van weerleggingen van wat je gelooft (conformation bias)
- We zien de zon onder gaan
- Zeelui die de kracht van hun gebed hoog inschatten
Conformation bias
Onderdeel van idols of the tribe
Het zoeken naar bevestiging en het negeren van weerleggingen van wat je gelooft
Andere naam idols of the cave
Idola Specus
Idols of the cave
Vooroordelen die we hebben omdat we tot een bepaald (culturele of leeftijds) groep hogen
Voorbeelden idols of the cave
- Een extreme voorkeur voor vroeger bij extreem conservatisme, of juist het tegenovergestelde. Extreme voorkeur voor vernieuwing om de vernieuwing. Beide moeten vermeden worden volgens bacon
- Vroeger was alles beter volgens oude mensen
- Alles moet nieuwer volgens jonge mensen
Andere naam idols of the marketplace
Idola fori
Idols of the marketplace
Vooroordelen die we hebben omdat we er over kunnen praten. Het is niet omdat we ergens een woord voor hebben dat het ook echt bestaat
Voorbeelden idols of the marketplace
- Woorden die nergens naar verwijzen, zoals geluk, het element vuur, de eerste beweger, toeval, heks of levendgevend principe.
Andere naam idols of the theatre
Idola theatri
Idols of the theatre
Vooroordelen die we hebben omdat autoriteiten zeggen dat ze kloppen, gaat met name om filosofen en oude filosofische scholen (Bacon brak met Aristoteles)
Bekend experiment van Bacon
Leef je langer als je een keer per jaar een grote dosis opium neemt? Hij is hier wss aan doodgegaan.
Houding van Bacon tov experimenten
Zijn goed, kennis van de onnatuurlijke wereld mag ook
Inductie bij Bacon
Het is een mix van waarneming en verstand, dus ook met een rationalistisch element. Goede wetenschap maakt gebruik van observatie en rationele gevolgtrekking
Wat vind Bacon van Aristoteles inductie?
Ari is te snel tevreden, hij neemt inductie te snel aan. Bacon zegt dat je ook elders moet kijken of je algemene bewering wel klopt. Bacon zoekt in tegenstelling tot Ari naar mogelijke weerleggingen. Bacon gaat ervanuit dat je het ook fout kunt hebben
Welke stroming volgde Descartes?
Hij was een rationalist, maar minder radicaal dan dat Plato was
Wat vond Descartes van Plato zijn ideeen
Descartes accepteerde zowel Platos theorie van de Wereld van Ideeen als zijn methode van herinneren niet. Volgens Plato is alle kennis aangeboren, volgens Descartes is sommige kennis aangeboren
Op wie reageert Descartes
Michel de Montaigne
Welke stroming volgde Michel de Montaigne
Scepticisme
Bekende uitspraak van Michel de Montaigne
Que sais-je? = Wat weet ik? Ik weet niets vind hij al te sterk. De weegschaal van kennis is altijd in balans, voor alles heb je voor (ik nam net een slok en zie mijn kopje staan) en tegen (misschien droom is, of hallicuneer ik) argumenten. We weten dus niets
1e methode van Descartes
Radicale twijfel
2e methode van Descartes
Helder en duidelijk inzicht
Radicale twijfel
- Leraren zijn onbetrouwbaar
- Zintuigen zijn onbetrouwbaar
- Een malin genie houdt je wellicht voor de gek
Leraren zijn onbetrouwbaar
Alles wat mijn leraren zeggen is betwijfelbaar
Zintuigen zijn onbetrouwbaar
De weg lijkt op het einde bij elkaar te komen maar dat is niet
Hoe lost Descartes zijn radicale twijfel op?
Met cogito ergo sum, ik denk dus ik ben. Hij weet dus wel iets zeker. Nu stapt hij over naar Helder en duidelijk inzicht
Helder en duidelijk inzicht
Alles wat ik helder en duidelijk inzie is waar (afgeleid van cogito ergo sum)
Ik zie helder in dat god er is, en god is perfect. Ik als mens ben inperfect en kan dus niets perfects bedenken. God moet bestaan want bestaan is perfecter dan niet bestaan. God zou me niet bedriegen, dus de fysische wereld bestaat
Cogito ergo sum
Ik denk dus ik besta
Malin genie
Slechte geest die mij continu voor de gek wil houden
Hoe legt Descartes aan het eind optische illusies uit
Je moet fouten kunnen maken, maar God zou ons niet zo erg bedriegen dat de fysische wereld niet bestaat
3 type ideeen van Descartes
- Ingeboren ideeen
- Verworven ideeen
- Verzonnen ideeen
Ingeboren ideeen
Bv driehoek, cirkel of een god. Een cirkel is nooit perfect rond, en toch weet ik hoe een perfect ronde cirkel eruit zou zien. In je hoofd issie perfect terwijl je nog nooit een perfecte hebt gezien
Verworven ideeen
Zon of maan, deze ideeen worden getoetst aan de ratio
Verzonnen ideeen
Bv Pegasus of een eenhoorn. Het zijn zelf bedachte dingen
Hoe kijkt Descartes tegenover het hebben van echte kennis?
Optimistisch! God bedriegt niet dus we kunnen echte kennis hebben. Mocht je god nou niet een goed argument vinden, eindig je bij Cogito Ergo Sum
Mechanisering van het wereldbeeld
Zowel bij Descartes als Newton, ze zagen de wereld als een grote machine, ze zagen hem beide als een grote klok
4 dingen van John Locke
A. Verwerping ingeboren ideeen
B. Formulering empiristisch principe
C. Categorisering der ideeen
D. Ideeen zijn te onderscheiden van kwaliteiten
Verwerping van ingeboren ideeen
Het empirisme kan geen ingeboren ideeen accepteren. Locke weerlegt de theorie door te laten zien dat vermeende ingeboren ideeen helemaal niet voorkomen bij veel mensen.
Welke 3 ingeboren ideeen weerlegt Locke
- Dat wat is is
- Het is onmogelijk tegelijk te zijn en niet te zijn
- Morele principes
Hoe weerlegt Locke de ingeboren ideeen?
- Universele principes zouden ook anders verklaard kunnen worden
- De principes zijn niet universeel. 1 en 2 vinden we niet bij kids en dwazen en 3 verschilt tussen culturen
- Als je iets aantreft bij iedereen kan het nog steeds dat iedereen dit verworven heeft
Tegen de tijd dat iemand taal verworven heeft kan het zijn dat iemand het ‘dat wat is is’ standpunt verworven heeft
Hoe vind locke dat we kennis verwerven?
Whence has it all the materials of reason and knowledge. To this I answer, in one word, from experience. In that all our knowledge is founded, and from that it ultimately derives itself
Empiristisch principe van Locke
Ervaring bestaat uit waarneming en reflectie (interne waarneming)
Indeling van ideeen van Locke
- Enkelvoudige ideeen
- Complexe ideeen
Enkelvoudig idee
Ze zijn niet meer te splitsen, er zitten geen onderdelen in. Bv rood, zoet etc
Complex idee
Dit is een samengesteld idee. Bv een stad, die is te splitsten in huizen, die weer te splitsen zijn in stenen, die te splitsen zijn in vormen en kleuren
Probleem met de indeling van ideeen
Het idee van substantie. Dit valt onder de complexe ideeen. Je kunt een substantie niet zien of ervaren, je kunt het niet leren uit ervaring. Locke zegt van wel, aangezien je alles kunt leren uit ervaring, maar dat is niet. Dit gaat dus in tegen het empiristisch principe
Locke onderscheidt ideeen van kwaliteiten
- Primaire kwaliteiten
- Secundaire kwaliteiten
Primaire kwaliteiten
Eigenschappen van de dingen zelf, onafhankelijk van de waarnemer. Bv de temperatuur. Een glas water is 15 graden, of ik het nu zie of niet
Secundaire kwaliteiten
Eigenschappen die bestaan omdat iemand ze waarneemt. Bv warm of koud. Of mijn glas water warm of koud is is ook afhankelijk van de temperatuur van mijn hand. Dit verschilt tussen waarnemers. Als het glas niet waargenomen wordt is het dus niet warm of koud, dan is het niks
Wat voor baan had George Berkeley
Hij was een ierse bisschop en een christelijk denker
Britse Empiristen
John Locke
George Berkeley
David Hume
Waar laat Berkeley de eigenschappen van de fysische wereld vanaf hangen?
De geest. Hij zegt dat er geen primaire eigenschappen zijn, alles is secundair. Als het niet waargenomen wordt bestaat het dus niet
Waarom vind Berkeley dat er geen primaire eigenschappen bestaan
Als je bijvoorbeeld een mier bent is een mok heel hoog, terwijl dat niet zo is als je een mens bent
Bekende uitspraak Berkeley
Esse est percipi = zijn is waargenomen worden
Hoe zorgt Berkeley dat de wereld niet verdwijnt als ik even niet kijk?
De wereld verdwijnt niet als je niet kijkt dus er moet een waarnemer zijn. De waarnemer is God. God ziet alles. Dit is Godsbewijs volgend Berkeley
Idealisme
Het verhaal van Berkeley: de filosofische opvatting dat de werkelijkheid essentieel mentaal is. De fysische wereld is afhankelijk van de mentale wereld, dus geen substanties, en geen primaire eigenschappen
Fouten met het idealimse
- Het heeft God nodig
- Het redeneert fout want je kunt dingen meten. Zowel een mier als een mens kunnen een mok opmeten en zullen beide op 10 cm uitkomen
Hoe denken Locke en Hume dat je kennis op doet?
Door de wereld waar te nemen
Hoe neem je volgens Hume de wereld waar?
Aan de hand van het copy principle
Copy principle
Je doet impressies op en die resulteren in ideas in de geest. Zegelring analogie
Zegelring analogie
Je drukt de zegelring in de was en de afdruk (idee) blijft in de was (geest) staan
Enkelvoudige impressie hume
De ervaring van wit
Enkelvoudig idee hume
Wit
Complex impressie hume
De ervaring van een stadsgezicht
Complex idee hume
Terugdenkend aan de stad
Wat is het probleem van enkelvoudige en complexe impressies en ideeen?
Bv het complexe idee van New Jeruzalem. Het is een stad vol met goud en diamanten in de bijbel. Dit hebben we nog nooit gezien maar we kunnen het wel voorstellen
Oplossing: Je kunt het terug brengen tot enkelvoudige ideeen (wat je ook een beetje bij Descartes deed)
3 onderdelen van Humes analyse van oorzakelijkheid
- Priority
- Contiguity
- Noodzakelijk verband
Priority
Juiste tijdsvolgorde, gebeurtenis A komt voor gebeurtenis B. De botsing moet komen voor het rollen
Contiguity
A en B vinden (in tijd en ruimte) bij elkaar plaats. Dit kan je waarnemen. De botsing moet in de buurt en vlak voor het rollen komen
Noodzakelijk verband
Het kan niet anders dan dat als de ene bal tegen de andere botst dat deze gaat rollen. Hier kunnen we geen kennis van hebben, dus we kunnen nooit oorzaak gevolg zeker stellen dus we kunnen niets zeker weten, vind die man ook.
Hoe probeert hume oorzaak gevolg te redden?
We kunnen noodzakelijkheid niet waarnemen en dus zijn empiristen niet gerechtvaardigd in het gebruik van het idee oorzakelijkheid, maar we redeneren wel zo. Dit komt omdat we zo in elkaar zitten dat we een oorzakelijk verband concluderen als we een constante conjuctie waarnemen
Constante conjunctie
Heel de avond rolt bal 2 na een botsing met bal 1, we noemen dit dus oorzaak gevolg
Red Hume’s constante conjunctie oorzaak gevolg?
Nee het is inductie wat hij toepast, en inductie is een ongeldige redeneervorm. Oorzaak gevolg is dus ook niet geldig. Scepticisme volgt dus
Algemeen probleem rationalisem
De geassocieerde theorie over ingeboren kennis is onhoudbaar, ook in de milde vorm van Descartes en zijn tijdsgenoten
Algemeen probleem empirisme
Sommige ideeen die de empiristen wel hebben komen niet voort uit de door waarneming opgedane ervaring (substantie en causaliteit)
