HC 3, Positivisme en Hermeneutiek Flashcards
Kant over Hume
“Ik geef eerlijk toe, de waarschuwing van Hume was precies hetgeen vele jaren geleden wat voor het eerst mijn dogmatische sluimer doorbrak en mijn onderzoeken op het gebied van speculatieve filosofie een geheel andere richting gaf. “ gaat over dat je wel kunt geloven dat iets waar is maar dit niet kunt weten
Wat voor werk deed Kant
Hij was astronoom, maar vond na de doorbreking van zijn dogmatische sluimer dat we de natuurwetten niet kunnen rechtvaardigen, doordat oorzaak-gevolg niet te rechtvaardigen is.
Waar geeft Kant Hume gelijk in?
Als we een uitspraak hebben als ‘alle kaarsen smelten in de zon’ kunnen we niet via zintuigen vaststellen dat deze zin waar is
Waar geeft Kant Hume ongelijk in?
We kunnen volgens Kant wel degelijk vaststellen door een combinatie - een synthese - van rationalisme en empirisme dat de zin ‘ alle kaarsen smelten in de zon’ waar is
Uitspraak Kant over combinatie rationalisme en empirisme
Zonder zintuiglijkheid zou ons geen object gegeven worden, en zonder verstand zou er geen object worden gedacht. Deze twee vermogens of capaciteiten kunnen hun functies ook niet uitwisselen. Het verstand kan niets aanschouwen en de zintuigen kunnen niets denken. Alleen uit hun vereniging kan kennis ontstaan
Hoe combineer Kant rationalisme en empirisme
Door de combinatie van 2 begrippenparen, a priori en a posteriori en analytisch en synthetisch
A priori
Toegangelijkheid zonder naar de werkelijkheid te kijken, bv een zus is een vrouw
A posteriori
hiervoor moet je naar de werkelijkheid kijken, in een pot chili zitten 73 bonen
Synthetisch oordeel
Vermeerdert je kennis, bv sommige lichamen zijn zwaar, we willen meer kennis dus hierin zijn we geinteresseerd
Analytisch oordeel
Vermeerdert je kennis niet, maar analyseert wat je al weet, bv elk lichaam is uitgebreid, driedimensionaal
A priori analystisch voorbeeld
Elk lichaam is uitgebreid
A posteriori analytisch voorbeeld
Bestaan niet. Als je al weet dat iets waar is hoef je het niet meer te onderzoeken
A priori synthetisch oordeel
5 + 7 = 12 (rationalisme)
A posteriori synthetisch voorbeeld
Dit is een geel boek (Empirisme)
Welke 2 dingen wil Kant laten zien met zijn begrippenparen?
- Er is synthetische kennis a priori mogelijk
- Het is een synthetisch a priori oordeel dat de wereld causaal gestructureerd is
Welke werelden zijn er volgens Kant
De noumenale en fenomenale wereld
Noumenale wereld
De wereld op zich, hier is geen kennis over mogelijk
Fenomenale wereld
De wereld hoe deze aan ons verschijnt, hier is wel kennis over mogelijk
Over welke wereld gaan synthetisch a priori?
De fenomenale wereld, niet de noumenale wereld
Transcendentaalfilosofie
De voorwaarden uit leggen waaronder kennis mogelijk is. Trancendentaal = de mogelijkheidsvoorwaarden van kennis betreffend. Hier zijn de vormen van de waarneming en de categorien van ons verstand van groot belang
vormen van de waarneming bij transcendentaalfilosofie
De vormen van de waarneming zijn ruimte en tijd. Op een of andere manier zorgen de dingen uit de noumenale wereld ervoor dat de wereld altijd aan ons verschijnt in tijd en ruimte
Categorien van het verstand bij transcendentaalfilosofie
Er zijn 4 verschillende categorien waar je je waarnemingen in kunt plaatsen. Een van die categorien is substantie. Als iets de categorie substantie heeft en we het in ruimte en tijd waar kunnen nemen kunnen we er kennis van hebben. Causaliteit is er ook een van
Synthese
Kant heeft een koppeling gemaakt tussen het empirisme en rationalisme. We kunnen alleen kennis hebben als de zintuigen en het verstand samenwerken.
De copernicaanse wending van kant
De wereld legt geen structuur aan ons op, maar wij aan de wereld
Problemen voor kant
- Hij zegt dat de noumenale wereld onkenbaar is, maar hoe kan hij dan zeggen dat de dingen op zich ervoor zorgen dat wij gewaarwordigen hebben, dat kan hij helemaal niet beweren.
- Kant dacht dus dat we kennis hadden van bijvoorbeeld de natuurwetten van newton. Maar die kunnen dan niet onwaar zijn. Later bleek dat dus wel.
- Kant meent echte kennis te hebben over de fenomenale wereld, maar dat is niet heel bevredigend. Kant let de lat laag, en een scepticus zal zeggen dat dit dus betekend dat we geen kennis van de echte wereld kunnen hebben
2 opvattingen voor de methode van wetenschap bij sociale wetenschappen
- Positivisme
- Hermeneutici
Positivisme
We moeten de methode uit de natuurwetenschappen toepassen op sociale wetenschappen
Hermeneutici
We moeten een andere methode, een speciaal voor de sociale wetenschappen gebruiken om daar onderzoek te doen
Wie bedacht de naam positivisme
Auguste Comte
Wat wilde Comte
De sociale problemen in de Franse wetenschap oplossen. Na de Franse revolutie was er nog veel ongelijkheid
Waar lag volgens Comte de oplossing van de sociale problemen?
In de consensus over de grondslagen van de samenleving. In de politiek bestaat geen methode om tot consensus te komen, in de wetenschap wel. We moeten dus de methode van de wetenschap toepassen op sociale problemen. Dit moeten we doen door de beginselen van het positieve denken vast te leggen
Wie was de grondlegger van de sociologie
Auguste Comte
Van wie was de wet van de drie stadia?
Auguste Comte
Wet van de drie stadia
Samenlevingen, en de wetenschap in die samenlevingen doorlopen altijd 3 stadia
- Theologische of fictieve stadium
- Metafysische of abstracte stadium
- Het positieve, reele of wetenschappelijke stadium
Kenmerken theologisch stadium
Een geloof in bovennatuurlijke wezens en krachten
3 substadia van het theologisch stadium
- Animisme
- Polytheisme
- Monotheisme
Animisme
Het toeschrijven van een geestesleven, zelfs aan materiele dingen
Kenmerken metafysisch stadium
Het toeschrijven van krachten, essenties en vermogens ter verklaring van fenomenen
Voorbeeld metafysisch stadium
Leven wordt verklaard doordat er een levenskracht in ons zou zitten
Kenmerken positieve stadium
Het verklaren van fenomenen door te zoeken naar de causale en mechanistische verklaringen. Deze vinden we alleen door voorzichtige observatie
In welk stadium zit de psychologie nu
Op dit moment in het positieve stadium. Vragen zijn bv wat veroorzaakt ASS? We hebben nu het geloof dat om dit te onderzoeken we materialisten moeten zijn, en dit niet ophangen aan een of andere ziel
Voorbeelden van dingen die geinterpreteerd kunnen worden
- Het verhaal van Icarus die te dicht bij de zon kwam
- Het in de middeleeuwen ontcijferen van de bijbel
- Rond de 18e eeuw was hermeneutiek de methode om moeite teksten te interpreteren
- In de 19e eeuw werd het gezien als een wetenschappelijke methode die tegenover die van de natuurwetenschappen staat
Hermeneutike techne
Vaardigheid in het interpreteren. Ging oorspronkelijk over mythische verhalen, is het de werkelijkheid of een boodschap
Waarom is er volgens hermeneutici een andere methode nodig
Mensen zijn meer dan alleen fysieke objecten en dienen daarom ook anders benaderd te worden, niet alleen via de natuurwetenschappelijke methode
De Verstehende methode
De sociale wetenschappen willen verstehen (begrijpen) in de termen van redeneren. Ze willen het Waarom weten
De erklarende methode
Natuurwetenschappers willen erklaren (verklaren) in de termen van oorzaak en gevolg. De vraag is Hoe iets werkt
Waar moet je volgens hermeneutici dus als psycholoog naar kijken?
De redenen waarom iemand zich op een afwijkende manier gedraagt. Als je wil weten waarom iemand met een autisme spectrum stoornis zich gedraagt zoals die doet, zoek je niet naar een onderliggende oorzaak maar naar de redenen
Hoe doen de moderne wetenschappen onderzoek?
Met name aan de hand van erklaren, aan de hand van de natuurwetenschappelijke methode. Er wordt weinig hermenautisch gewerkt
Wat zeggen moderne filosofen Habermans en Gadamer?
Je komt nooit los van je eigen achtergrond, je interpreteert anderen altijd met je eigen ideeen, waardoor het resultaat altijd subjectief is. Als wetenschap objectief dient te zijn is verstehen geen wetenschappelijke methode
