Hc 5 Flashcards
Filosofie
Datgene wat we doen als we ergens op reflecteren als we de vanzelfsprekendheden ter discussie stellen, dat is filosofie. Nog wat specifieker: ‘Filosofie is het verlangen naar wijsheid of kennis dat wordt bevredigd door redenering of rede toe te passen bij het blootleggen van het illusoire karakter van vermeende trivialiteiten.’
Wetenschapsfilosofie
Je kan je in de filosofie richten op veel fenomenen en eentje hiervan is de wetenschap. Wetenschapsfilosofen willen weten wat wetenschap precies is. Dit is de algemene wetenschapsfilosofie.
In de vorige eeuw is een belangrijke ontwikkeling geweest dat ook wetenschapsfilosofen zich gaan specialiseren. Zo heb je een filosoof van de biologie als wetenschap, etc. Dit is de bijzondere wetenschapsfilosofie. Dit was misschien niet de beste beslissing ooit, want je kan je beter focussen op algemene wetenschap.
Conclusie francis bacon
“proberen wij op de juiste manier informatie te
verzamelen over de wereld?”. Het gaat Francis Bacon dus over de
meest betrouwbare bron van informatie over de wereld.
Wetenschap volgens francis bacon
Volgens
hem moest het niet volgens de oude Grieken of Romeinen (de
deductieve manier waarbij je luistert naar je voorouders), maar de
inductieve manier. Dit is de huidige manier, want je observeert,
verzamelt data en probeert heel voorzichtig algemene conclusies
te trekken. Hieruit doe je weer andere voorspellingen die je kan toetsen en dit onderzoek je opnieuw. Dit is hoe we wetenschap doen en is in principe dus niks nieuws. Precies zoals de ontdekkingsreizigers met schip op zee gingen, zo doen we dat ook met onze nieuwe manier van wetenschappelijk onderzoek.
Instauration magma
Dit was de grote wederopbouw van de wetenschap en was eigenlijk een grote hervorming van alle kennisprocessen
Wetenschappelijk revolutie volgens bacon
Francis Bacon stelde geen wetenschappelijke revolutie voor, want de wetenschap bestond nog niet maar het is een revolutie in ons denken zelf. We hebben geleerd hoe je de meest betrouwbare informatie over de wereld kan inwinnen. Dit is dus die inductieve methode. Een revolutie is iets wat in een korte tijd plots gebeurd. De wetenschappelijke revolutie was een langdurend proces. Is dit dus eigenlijk wel een revolutie?
Aspecten wetenschappelijke revolutie
- Als wetenschapper verwerp je elke autoriteit. Je kan niet zeggen dat iets klopt omdat
Aristoteles dit ooit zei. Het autoriteitsargument is dus verworpen en je moet dus steeds meer
verwijzen naar waar je de informatie vandaan hebt. - We vinden waarnemen/observeren belangrijker dan denken. Wat je ziet is primair en heeft
prioriteit. Als je weet dat het een hommel is die voorbij vliegt, dan kunnen hommels vliegen. - Op basis van een beperkt aantal gegevens doe je algemene uitspraken. Pas er dus mee op,
want dit gaat niet altijd goed. - Als het heel moeilijk is om te observeren wat er gebeurd in “het wild”, probeer dan data te verzamelen op een manier waarop het lijkt alsof je in een experiment zit.
- Wetenschap heeft altijd te maken met wiskunde. Er worden wiskundige modellen gebruikt en hierdoor hebben we het idee dat we echt iets weten.
Francis bacon als christelijke denker
Hij probeerde aan te geven dat we het paradijs willen herscheppen. Dit paradijs van Adam en Eva willen we terugwinnen, daarom doen we wetenschap. Dan willen we de controle over de wereld en de goddelijke onschuld van de mens herstellen. We vormen de wereld om om het paradijs opnieuw te herscheppen. Kennis is macht, is een boodschap die je uit zijn werk zou kunnen maken. Je moet alle vooroordelen en fouten (idols of the mind) dus uit je hoofd krijgen. Om de paradijselijke toestand opnieuw te scheppen hebben we kennis nodig door middel van wetenschap. Het doel van wetenschap legt hij niet in de wetenschap, maar daarbuiten. Hij zegt als het ware “Hier heb je de wetenschap, wat gaan we ermee doen?”. We kunnen de wetenschap dus beschouwen als het meest krachtige instrument om iets te bereiken wat buiten de wetenschap ligt.
Belangrijke punten vanuit christendom om wetenschap te gebruiken
De nadruk op de Vita Activa (het leven van doen) moet groter zijn dan die op het Vita Contemplativa (het leven van denken).
Door controle over de natuur te krijgen proberen we Gods paradijs en de goddelijke onschuld van de mens te herstellen.
Hiervoor hebben we dus wetenschap van experimenten en inductie nodig.
Charles sanders pierce
The fixation of belief;
Mensen zitten zo in elkaar dat ze er niet tegen kunnen als ze echte twijfel voelen en niet weten wat er gaat komen. Het werk van Charles Darwin is hierin belangrijk. Mensen willen namelijk weten hoe het zit. Hij denkt dat het komt omdat wij biologische organismen zijn die in een zwaar proces van natuurlijk selectie zijn geworden wie we zijn en echte twijfel hebben we hieraan overgehouden. Een echte twijfel kom je alleen vanaf door je overtuigingen vast te leggen.
Verschillende manieren om van twijfel af te komen
- tenacity
- Autoriteit
- A priori
- Science
Tenacity
Je houdt je vast aan de overtuigingen die je al hebt en je laat je door niks beïnvloeden. Niks kan jou overtuigen van iets anders en deze koppigheid zorgt ervoor dat je niet in een toestand van twijfel komt. Helaas zitten mensen zo niet in elkaar en praat je met mensen die anders denken. Dan ga je je soms afvragen wat nou waar is en als dat belangrijk is dan wil je weten hoe het zit, dan keer je tot een autoriteit.
Autoriteit
Je gelooft wat een autoriteit zegt en zo kom je niet in twijfel. Er zijn wel mensen die in twijfel stellen wie er dan een autoriteit is.
A priori
Dit is de methode waarbij je zegt wat axioma’s zijn (vanzelfsprekendheden) en alles wat daaruit volgt (theorema’s) die accepteer je ook en zo kom je niet in een toestand van twijfel. Totdat je gaat nadenken over welke set van axioma’s je gaat geloven en welke niet.
Science
Dit is de methode die je toepast op zo’n manier dat als je tot overtuigingen komt dat het risico dat je ze moet herzien minimaal is.
De methode van wetenschap is erg simpel,
want dit is elke methode van onderzoek
onder de voorwaarde dat de wereld onafhankelijk is van hoe je denkt dat de wereld is. Jouw persoonlijke mening van de wereld is de wereld dus immuun voor. Uiteindelijk komen we dan uit op dezelfde conclusie. Peirce heeft dus een andere definitie van wetenschap dan Francis Bacon. Als het risico van het moeten herzien klein is, dan vinden we dit geweldig want dan hebben we minder twijfel.
Pragmatisme
een manier om ons te helpen in een omgeving waarin we ons bedreigd voelen en we controle over willen hebben. We hebben dus wetenschap en aan de andere kant een doel buiten de wetenschap om deze wetenschap voor te gebruiken.
Pragmatisch maxime
is dat de concepten (elektron, menselijke ziel) die we bedoelen het beste tot uiting komen in ons handelen. Als je wil weten wat we met deze concepten bedoelen, dan is wetenschap de beste manier om dit te onderzoeken. Het pragmatisme gebruikt dan ook de wetenschappelijke methode om ervoor te zorgen dat onze overtuigingen onafhankelijk zijn van onze gedachten.
Pragma
In het woord pragmatisme zit het woordje pragma dat verwijst naar verwijzen. In Amerika denken ze dat je pas ziet wat iemand gelooft als je ziet wat diegene ziet. “Show don’t tell.”. Wat iemand gelooft zie je dus echt pas in iemand zijn/haar daden en acties.
Charles perce; wetenschap is er
om controle te krijgen over onze omgeving (dus dat je snapt dat als je A doet dat je B kan verwachten).
John dewey
Eens met charles pierce. Sterker nog, dit kan een van de redenen zijn waarom we zijn geworden die we zijn. Een van de kenmerken van het menselijk brein is dat we opzoek zijn naar dat soort omgevingen waarin we ons zo goed mogelijk op ons gemak voelen. Als controle weg is, dan zie je pas echt wat voor wezens we zijn. We proberen ons dan te verplaatsen naar een situatie waarin we ons wel comfortabel voelen of we proberen de situatie te veranderen.
Dewey: ‘Denken is een reactie op het twijfelachtige.’
John Dewey komt in een artikel tot ongeveer dezelfde manieren die we gebruiken om ons op ons gemak te voelen als Pearce;
- dogmatic
- critical
- axiomatic
- scientific
Dogmatic
In eerste instantie denken we dat onze ideeën vaststaand en onveranderlijk zijn. Je moet aan de universiteit niet dogmatisch denken, maar kritisch. Het is wel handig want je voelt je helemaal oké. Je hebt het gevoel dat je weet wat er aan de hand is want je houdt vast aan bepaalde dogma’s waarvan je niet eens precies weet waar je ze vandaan hebt. Het probleem is dat we er langzaam achter komen dat de werkelijkheid ingewikkelder is dan we in eerste instantie dachten. Dogma’s brengen ons in de problemen in deze complexe samenleving.
Critical
We willen ons handhaven in een situatie die heel complex is. De kritische fase is de fase waarin we erachter komen dat onze dogma’s niet werken. Bepaalde gevallen kunnen we namelijk niet oplossen met de vaststaande en onveranderlijke ideeën van het dogmatisch denken. In de kritische fase gaan we met elkaar in debat, omdat we een nieuwe en effectieve manier moeten vinden om die bepaalde gevallen op te lossen. Deze discussies leiden niet tot stabiliteit en daarom mag deze fase niet te lang duren. De macht van de politiek is het enige wat zegt wat we uiteindelijk gaan doen.
Axiomatic
Laten we proberen te achterhalen waar we het allemaal over eens zijn. Als dit onze axioma’s zijn, dan kunnen we hier op verder bouwen. Maar eigenlijk zit hier nog wel een bepaalde mate van contingentie/toeval in. Dewey zegt dus ook dat er een soort van smaak zit aan axioma’s. Dit maakt dat je bepaalde axioma’s wel accepteert en andere niet.
Scientific
Uiteindelijk komen we in het stadium van wetenschap. Dit helpt ons om dat wat we nog niet weten bekend te maken aan ons. Wetenschap kun je inzetten om erachter te komen wat je aan een bepaalde situatie zou kunnen doen.
Verschil pierce en dewey
Dewey ziet zijn fases als een historische ontwikkelingen die we doormaken. Eerst hebben we fase 1, dan fase 2, daarna doorlopen we fase 3 en uiteindelijk komen we uit bij fase 4. Bij Pearce is dit niet perse zo.
De namen verschillen.
Dogmatic denken
Mensen zijn ertoe geneigd om dogmatisch te denken. We komen namelijk pas in beweging als we een probleem tegenkomen. Kritisch nadenken is erg moeilijk omdat je maar heel zelden bereid bent om de energie erin te steken die een kritische houding daadwerkelijk vraagt. Hoe meer je je brein belast, hoe meer energie je nodig hebt.
Kritische fase
Deze fase kan maar even bestaan omdat het een rommelige fase is. We zijn kritisch om een bepaalde stabiliteit, die we eerst hadden (tijdens het dogmatisch denken), te herstellen. Je kan niet altijd kritisch zijn. Soms moet je kritisch zijn en soms moet je er even mee stoppen, want als je altijd kritisch bent kom je uiteindelijk ook nergens. Daarom zijn we verzot op dingen als wiskunde, want dan kunnen we bepaalde conclusies trekken.
Axiomatisch denken
Als je premissen (Als het regent (p), dan worden de straten nat (q).) concreet maakt weet je nooit of je de meest relevante axioma’s te pakken hebt. Dit is namelijk ook een kwestie van ‘smaak’. Daarom moeten we overstappen naar de wetenschap.
Wetenschap
Denken en doen en doen en denken zijn twee verschillende kanten van de mens. Denken is een uitgestelde vorm van doen. Mensen zitten erg vast aan elkaar en wetenshap laat dat zien. We hebben de wetenschap leren kennen als hetgeen wat ons helpt begrijpen dat als we A doen dat we effect B kunnen verwachten met en bepaalde waarschijnlijkheid.
Volgens dewey is er een bepaald proces
- De state of belief: We voelen ons op ons gemak:
- Surprise: Er is een probleem en we voelen ons niet op ons
gemak. - Doubt: Je begint te twijfelen of je wel kan voorspellen wat er
dadelijk gaat voorspellen. - Inquiry: Om er meer grip op te krijgen doen we wetenschap.
Wetenschap is een krachtig instrument om controle te krijgen of te behouden in een situatie die anders voor ons uit de hand loopt. Onderzoek brengt ons weer in situatie 1 (een situatie van overtuiging).
Dewey is zich bewust dat
Als wij het resultaat zijn van natuurlijke evolutie, dan is het misschien wel te begrijpen dat wij twijfel uit de weg willen gaan en altijd een gevoel van controle willen hebben. Dit zorgt er misschien ook wel voor dat we in situaties komen waarin we controle hebben. Wetenschap is het beste instrument om ons te brengen daar waar we willen zijn. Wij komen alleen in actie als we iets tegenkomen wat ons niet aanstaat.
We doen wetenschap om
een beter beeld te krijgen van wat mensen doen als ze in deze en deze situatie komen. De sociologie gaat hierbij over de groep en de psychologie in het individu. Wat je ook ziet is dat we moeten nadenken over het doel wat we willen realiseren nu we dat krachtige instrument hebben wat we wetenschap noemen.
Aristoteles
zei dat we wetenschap doen omwille van de wetenschap zelf.
Pragmatisten zouden tegen Aristoteles zeggen dat hij het fout heeft, want we doen het volgens hen om bepaalde problemen op te lossen.
Wetenschap heeft alles te maken met onderzoeken wat de diepste structuren zijn van de samenleving. Dewey zegt dat dit wel mag, maar wat heb je eraan?
Je probeert in je modellen de structuur van je werkelijkheid te kopiëren, volgens oude filosofen. Wetenschap gaat, volgens Dewey, vooral over hoe we ons in stand houden in de werkelijkheid. Volgens Dewey is het dus coping. We willen daarmee menselijk lijden weg te halen. Als je nadenkt over sociologie en psychologie als wetenschap, zul je zien dat de manier van wetenschap als instrument hier veel beter bij past.
We maken allerlei modellen zoals die van een atoom of een cel. Deze modellen hebben allemaal dezelfde functie, want deze helpen ons met het voorspellen wat er gaat gebeuren in de toekomst. Je gebruikt deze als ze betrouwbare informatie leveren.
