Handhaving van de openbare orde en bestraffende sancties

Question 1

Wat houdt het ‘ne bis in idem’ beginsel in?

Answer 1

Iemand mag niet twee keer bestraft worden voor dezelfde overtreding.
Bestuurlijke boetes > art. 5:43 Awb

Bestuursorgaan is niet bevoegd om een bestuurlijke boete op te leggen wegens dezelfde overtreding als er reeds een bestuurlijke boete is opgelegd.

Ook mag er geen bestuurlijke boete worden opgelegd indien reeds is geoordeeld en medegedeeld dat er t.a.v. een overtreding geen bestuurlijke boete zal worden opgelegd.

Question 2

Wat houdt het ‘una via’ beginsel in?

Answer 2

Gaat over de verhouding tussen de besluitvorming over een bestuurlijke boete en strafrechtelijke vervolging naar aanleiding van één gedraging, art. 5:44 Awb.

De overheid is niet alleen verplicht om te kiezen tussen de strafrechtelijke weg of de weg van de bestuurlijke boete als zij op een overtreding wil reageren, maar de keuze voor één van beide trajecten moet op een gegeven moment ook definitief zijn.

Beide trajecten kunnen dus niet naast elkaar lopen..

Question 3

Algemene regels/normen voor uitoefenen sanctierecht

Answer 3

1) Legaliteitsbeginsel (art. 5:4 Awb)
2) Wederrechtelijkheid (Art. 5:5 Awb)
3) Procedurele normen
- Behoorlijkheidsnormen
4) Formele zekerheid
- Eisen voor sanctiebeschikking + bestuurlijke boete
5) Evenredigheid
- Enige vrijheid in bepalen sanctie/ afwegen van belangen
6) Cumulatieve sancties
- Ne bis in idem
- Art. 5:6 Awb: niet twee herstelsancties tegelijk
7) Regeling van samenloop (art. 5:8 Awb)
- Voor beide overtredingen afzonderlijk sanctie
- Denk aan evenredigheid

Question 4

Toezichtsbevoegdheden

Answer 4

Een aantal bepalingen:
1) Art. 5:11 Awb = Toezichthouder
Wanneer inschakelen:
- Hangt af van wett. Regeling
- Handhaving is overheidstaak
- Ingrijpende beslissingen = overheid zelf
- Mate van aansturing cruciaal: private toezichthouder = alleen aansturen
2) Art. 5:13 Awb = Normering toezichtsbevoegdheden
- Evenredigheid
- Zekere vrijheid met invulling
- Profiling mag  moet onderbouwd worden:
 Redelijk doel
 Subsidiariteit
 Proportionaliteit
3) Art. 5:14 Awb= Soms aanvulling of beperking in bijzondere wet
! Op tt wordt deze wet altijd gegeven !
4) Art. 5:15 Awb= binnentreden woning
- Art. 8 EVRM/ 12 GW
5) Art. 5:16 t/m 5:19 Awb= Toezichtsbevoegdheden
6) Art. 5:20 Awb= Medewerkingsplicht (art. 184 Sr: niet meewerken in misdrijf!

Question 5

Handhaven of gedogen

Answer 5

Bijzondere omstandigheden afzien van handhaving
1) Concreet zich op legalisatie
2) Onevenredigheid doel – handhaving
3) Rechtsbeginsel
4) Gering handhavingsbelang
Gedogen
1) Overgangssituaties
2) Overmachtssituaties

Question 6

Herstelsancties

Answer 6

Algemene bepalingen:
- Overtreding: art. 5:1 lid 1 Awb
- Wettelijke grondslag: art. 5:4 Awb

Question 7

Last onder bestuursdwang

Answer 7

• Art. 5:21 sub a Awb: “gehele/ gedeeltelijke herstel van overtreding”

Vereisten:
- Art. 5:9 Awb
- Art. 5:24 lid 1 en 2 Awb
- Art. 3:40 en 3:41 Awb

Question 8

Last onder dwangsom

Answer 8

• Art. 5:31d Awb: “geheel/ gedeeltelijke herstel van overtreding + betaling
  geldsom”
  Vereisten:
• Art. 5:9 Awb
• Art. 5:32a Awb
• Art. 5:32b Awb

Question 9

Overige herstelsancties

Answer 9

 Tijdelijk van aard= vaak bestraffend
 Definitief van aard= vaak herstel
Art. 5:32 Awb:
- Indien bo bevoegd is tot opleggen van een last onder bestuursdwang, is het ook
bevoegd een last onder dwangsom op te leggen
! Kijken of orgaan bevoegd is tot opleggen van een last onder bestuursdwang en
dan kijken in de wet van desbetreffende orgaan !
 Bevoegdheid is d.m.v. attributie/ delegatie/ mandaat
 Let op! : bij mandaat geen bestraffende sancties

Question 10

Bestraffende sanctie

Answer 10

Oogmerk: leedtoevoeging

Question 11

Bestuurlijke boete

Answer 11

• Art. 5:40 Awb: onvoorwaardelijke verplichting tot betaling geldsom
  HR Kwantum/ Venlo
• “De bestuursrechter toetst in beginsel het evenredigheidsbeginsel marginaal,
  maar niet bij de bestuurlijke boete: in ieder geval concreet beoordelen”
  Procedure Bestuurlijke boete
  1) 4:48 Awb
  2) 5:52 Awb
  3) 5:53 Awb
  Art. 5:54 Awb= andere sanctie

Question 12

Criminal chargre

Answer 12

Engel-criteria:
1) Kwalificatie van het feit naar nationaal recht
2) De aard van de overtreding
3) De aard van de op te leggen sanctie

Question 13

Anti-cumulatiebeginsel

Answer 13

• Art. 5:6 Awb
• “Herstelsancties mogen niet tegelijk worden opgelegd”
• “Bestraffende- en herstelsancties mogen wel tegelijk worden opgelegd”
   Want: ander doel

Question 14

Détournement de pouvoir

Answer 14

• Art. 3:3 Awb
  “Geen mogelijkheid bieden tot zwijgen (=cautie) aan verdachte en wel dat bewijs
  gebruiken”
  = niet toegestaan

Question 15

Strafrecht of bestuursrecht?

Answer 15

Bestuurlijke boete voor:
- Lichte overtredingen
- Eenvoudig vast te stellen overtredingen
- Geen of laag moreel gehalte
- Gesloten betrekking burger – overheid
Strafrecht voor:
- (Middel) zware feiten
- Dwangmiddelen
- Vrijheidsstraffen
- Open betrekking burger – overheid