h4 disease and medical treatment Flashcards
puberteit als je ziek bent
andere tijd fysieke veranderingen, ouders overbeschermend, afhankelijker van anderen, schaamte, minder seksueel experimenteren, zorgen over minder lang leven of andere vruchtbaarheid
hoe beinvloedt ziekte seksualiteit
al bestaande seksuele moeilijkheden -> dreiging ziekte -> impact ziekte en therapieën op seksueel functioneren -> hoe individu/koppel reageert op ziekte -> individuele klinische seksuele problemen
pre-existing problems
te weinig kennis, traumatische gebeurtenissen, seksuele dysfunctie, problemen lichaamsbeeld, conflicten koppel. oplossing: sex education, positieve seksuele ervaringen, coping met seksuele problemen, partner support
dreiging ziekte
geslachtsbeschadiging, uiterlijke verandering, inmobiel of pijn, dysfunctie, dysregulatie hormonen, lading ziekte en medicijnen (incontinentie)
individuele respons
bang dood, vermindering functies, lichaamsbeeld, angst en depressie, distress partner, economische stress, stress door medisch systeem. oplossing: dood aankaarten en aanvaarden maar focus op leven, betekenis geven aan ziekte, optimisme, fighting spirit, accepteren van wat niet kan veranderen en focus op wat kan veranderen, sociale support
diabetes
erectie dysfunctie 35-75%, 10-15 jaar eerder dan mensen zonder diabetes. na 70 jaar 95% kans.
biopsychosociaal model
bio: leeftijd, hormonen, vasculaire
problemen, medicatie, alcohol
psycho: gevoel niet normaal zijn, prioriteiten veranderen, hoe denken over ziekte, angst voor seks, depressie
sociaal: situationele druk; scheiding; dood; werk stress, minder intimiteit, sociale isolatie, ineffectieve communicatie, prestatiedruk
HPV
meer dan 170 varianten, LrHPV: genitale wratten veroorzaken, HrHPV: kanker veroorzaken, meeste soorten leiden niet tot kanker. meestal binnen 2 jaar weg door immuunsysteem. eerste geen symptomen, later bloeding, afscheiding, bekkenbodempijn.
behandeling baarmoederhalskanker
cryotherapie, cone biopsy, hysterectomy
cryotherapy
extreme kou of laser om abnormale cellen te vernietigen, nog geen kanker
cone biopsy
wegsnijden gedeelte baarmoederhals, nog geen kanker
borstkanker
13000 vrouwen in 2020. 1 op 7 vrouwen. meest prevalente vorm kanker nederland. 61 jaar. 3000 dood. 87% overleefd 5 jaar. 77% overleefd 10 jaar.
symptomen borstkanker
lump of verdikking die anders voelt, verandering grootte vorm uiterlijk borst, verandering huid zoals kuiltjesvorming, inverted nipple, pigment veranderd, roodheid
risicofactoren borstkanker
vrouw zijn, oudere leeftijd, alcohol, obesitas, al andere borstziektes of borstkanker in familie, genen: BRCA1 of BRCA2, radiatie in borstgebied, eerste menarche erg vroeg (jonger dan 12), ouder bij menopauze, later dan 30 eerste kind, nooit zwanger geweest, postmenopausale hormoon therapie (risico neemt af als mensen stoppen met medicatie)
diagnose
mammogram, borst echo, biopsie