H21: Ongelijkheid en herverdeling Flashcards
John Rawls
schreef ‘A theory of justice’ waarin hij the veil of ignorance omschreef. Dit is een geachte experiment: Stel dat je je positie in de samenleving niet weet en je moet kiezen tussen een gelijke en ongelijke samenleving. Wat kies je?Waarschijnlijk niet onze samenleving, maar bijvoorbeeld een uitgebreidde versie van Zwitserland of Denemarken.
gelijkheid en allocatie efficiëntie
reminder: allocatieve efficiëntie = allocatieve efficiëntie of het Pareto-criterium is de allocatie van middelen op zo’n wijze dat niemand in een groep erop vooruitgaat zonder dat een andere in die groep erop achteruitgaat.
Ongelijkheid => minder scholing => verspilling talent => PMC (productiemogelijkhedengrens) ↓
Ongelijkheid => armoede => criminaliteit & conflict => PMC ↓
ongelijkheid en politiek (Piketty)
vermogensongelijkheid leidt tot accumulatie en vormig van elites, dit kan de democratie bedreigen?.
inspanningen
factoren waar een individu verantwoordelijk voor gehouden wordt. (rechtvaardig)
vb: de inspanning om ‘s nachts te werken
omstandigheden
factoren waar een individu niet verantwoordelijk voor gehouden wordt. (onrechtvaardig)
vb: gender, afkomst, geaardheid
zie verder; soms wel rechtvaardig
intergenerationele inkomensongelijkheid
De mate waarin de inkomenspositie binnen de inkomensverdeling verandert van generatie tot generatie.
vb: laag in VS, hoog in Zweden
compenserende loonverschillen
Soms moet loon er voor zorgen dat ook lastige minder attractieve jobs worden ingevuld:
- Onaangenaam werk (vuilnisophalen)
- Gevaarlijk werk (dakwerker)
- Ploegenwerk
- Nachtwerk
- Werk met stress / verantwoordelijkheid
verschillen in werkplaats als reden voor inkomenongelijkheid
Waarom verdient een glazenwasser meer een grote stad dan op het platteland? Omdat het duurder is om te leven in een grote stad. (= rechtvaardige omstandigheid)
- huisprijzen
- prijzen voor goederen
menselijk kapitaal als reden voor inkomenongelijkheid
Bepaalde jobs vragen veel tot zeer veel menselijk kapitaal:
- scholing en opleiding
- specifieke talenten
- specifieke ervaring
- vraagt investeringen in menselijk kapitaal (dure en lange opleiding of bijscholing)
- dus hoger loon
superstar economics
In veel beroepen verdienen toppers uitzonderlijk veel (Topsporters, CEO’s, topacteurs). Dit komt door de omvang van de markt en door technologie.
discriminatie in bedrijven: effect op korte en lange termijn
KT:
Omdat A enkel mensen met paarse ogen wilt zal hij het loon moeten verhogen .
Omdat B iedereen aanvaart zal het loon dalen.
LT:
omdat de mensen met paarse ogen die bij B zitten zien dat ze meer kunnen verdienen bij A zullen ze naar daar verhuizen wat de aanbod bij A doet stijgen waardoor de werkgever een lager loon kan veroorloven.
Omdat alle mensen met paarse ogen vertrekken bij B zal het loon daar terug stijgen.
Conclusie:
geen loonverschil, maar wel structueel verschil in samenstelling: segregatie
Statistische discriminatie
= discrimiantie zonder vooroordeel, maar gebaseerd op statistieken.
vb: jonge vrouwen (zwangerschappen), voetballers (blessures)
Maar, dit is dikwiijls een rationalisatie van vooroordelen, daarom ook bij wet verboden
herverdeling/distributie door overheid
inkomensverdeling bijsturen door:
- belastingsysteem
- sociale zekerhei
- collectieve voorzieningen
- wetgeving
soorten inkomensverdeling
- primaire (door de markt)
- secundaire (na belatingen en sociale zekerheid)
- teriaire (na collectieve voorzieningen)
verschillende vormen van ongelijkheid
- ongelijke toegang tot bepaalde diensten
- inkomensongelijkheid
- vermogensongelijkheid (aandelen, vastgoed, obligaties …)
Branco Milanovic ( olifantengrafiek)
econoom die de verandering in reel inkomen tussen 1988 en 2008 voorstelde bij verschillende percentielen van de globale inkomensdistributie. (olifantengrafiek).
Y-as: bevolking geordend van arm naar rijk
X-as: inkomensstijging in procenten
Lorenzcurve
projecteerd cumulatieve inkomenspercentielen op cumulatief percentage van het inkomen.
lorenzcurve en gini-coëfficiënt
De Gini-coëfficiënt is een maatstaf voor ongelikheid, hoe hoger hoe ongelijker. (tussen 0 en 1)
= A/(A+B)
voorbeeld lorenz en gini coëfficiënt
situatie: 4 mensen
1. A: inkomen = 50 % = 5 cumulatief % = 5
2. B: inkomen = 150 % = 15 cumulatief % = 20
3. C: inkomen = 300 % = 30 cumulatief % = 50
4. D: inkomen = 500 % = 50 cumulatief % = 100
Herverdeling:
D en C betalen 50 en 25, A en B ontvangen 75 en 50
zie ook dia 32!!!
gini = som van alle verschillen/2*aantal mensen * totaal inkomen
in dit geval: som van verschillen = 3000
n = 4
Y (totaal inkomen) = 1000
dus gini = 3000/8000 = 0.375
