H: Bloed Flashcards
Geef schematische de samenstelling van bloed weer ( volledig)
ZIE SAMENVATTING
Wat is serum?
Het vloeibare deel van bloed zonder bloedcellen en stollingsfactoren ( geen fibrinogeen)
Wat is Haemotocriet?
Maat voor het percentage rode bloedcellen uitgedrukt in percentage van het totale bloedvolume ( normaal ligt die waarde tussen de 37% - 52% sterk afhankelijk van leeftijd en geslacht
Waar worden bloedcellen aangemaakt?
In het rode beenmerg ( = sponsachtig weefsel binnenin de platte botten en uiteinden lange botten
Leg de volle hemolyse van erytrocyten uit?
10% scheurt door botsingen met de bloedvatwand -> hemoglobine wordt afgebroken in aminozuurketens en de aminozuren worden door de nieren gefilterde uit het bloed —> deze wordt uitgecheden door urine
90% sterft af door natuurlijke dood ( apoptose) —> deze worden herkend door fagocyterende cellen en worden afgebroken
RECYCLAGEPROCES:
- IJzer wordt afgegeven aan het bloed door transporteiwit (transferrine) -> wordt vervoerd naar het rode beenmerg voor hergebruik
- Haem-molecule wordt omgezet in biliverdine ( groen pigment) -> daarna tot bilirubine (oranje-gele) -> wordt opgenomen door levercellen + geven af aan de dunne darm ( via gal) —> dikke darm wordt omgezet in geel-bruin pigment —> afgescheiden bij ontlasting —> daarna deel opgenomen door dikke darm in bloed en via de nieren wordt afgescheiden door nieren in urine
- Rest van de 4 globulaire eiwitten —> afgebroken tot aminozuren en worden aan het bloed afgegeven voor hergebruik
Wat is een antigeen?
Ziekteverwekker die de aanmaak van antistoffen uitlokt ( bloedcelwand)
Wat zijn antistoffen?
Immonuglobulines + werken om antigenen uit te schakelen ( bloedplasma)
Wat is het rhesusfactor?
Het eiwit oppervlakte-antigeen D
Waar moet rekening meegehouden worden bij moeder en kind en de verschillende bloedgroepen
Antistoffen A en B kunnen niet van moeder tot kind geraken
Anti-D wel
Als - bloed (moeder) in contact komt met + bloed (kind) wordt anti-D aangemaakt
in eerste zwangerschap ok maar bij 2 de ZS kan anti-D bij - moeder doorgegeven worden naar + kind en dat zorgt voor agglutinatie !! —> overlijden door afbraak RBC na samenklontering
Wat wordt doorgegeven bij vol bloed vs enkel RBC en enkel bloedplasma?
Bij volbloed worden zowel antigenen als antiostoffen doorgegeven
Bij enkel RBC worden enkel de antigenen doorgegeven
Bij bloedplasma worden enkel de antistoffen doorgegeven
Wat zijn de kenmerken van leukocyten?
- amdeboide bewegingen ( kunnen zich verplaatsen in de bloedbaan
- positieve chemotaxis. (Ze worden aangelokt door chemische stoffen)
- diapedese ( kunnen bloedbaan verlaten)
- fagocytose ( kunnen stoffen opnemen en absorberen)
Leg fagocytose door WBC bij antigenen uit
Antigenen worden opgenomen door WBC + versmelten met lysosomen ( blaasje met verteringsstoffen) -> afbraak van antigeen gebeurt door die verteringsstoffen —> resultaat is geen ziekte meer
Geef de 2 grote types van WBC weer en hun verschil
Granulocyten ( = WBC met korrels in cytoplasms ( granules bevatten enzymen die oa infecties bestrijden)
Agranulocyten ( = WBC zonder granules maar wel met blaasjes en lysosomen)
Wat zijn de 3 granulocyten en hun functie
NEUTROFIELEN= reageren als eerste + specialisatie in aanvallen en verteren van bacteriën (specifiek afweer)
EOSINOFIELEN = vallen voorwerpen aan omgeven door antistoffen ( bacteriën en celfragmenten) + geven enzymen af om ontstekingen te verminderen ( niet-specifieke afweer)
BASOFIELEN = migreren naar verwonding en geven stoffen af ( heparine en histamine) die ontstekingsreactie versterken ( niet -specifieke afweer)
Geef de verschillende agranulocyten weer en hun functie
MONOCYTEN = agressieve fagocyten die grote voorwerpen verteren (macrofagen)
LYMFOCYTEN= kunnen onderverdeeld worden in 3 groepen
- B-Lymfocyten = maken antistoffen aan ( = eiwitten binden aan ziekteverwekkers en maken ze onschadelijk) ROL bij het herkennen van infecties en kan ze neutraliseren
- T-lymfocyten = sommigen helpen B-lymfocyten en anderen vallen geïnfecteerde cellen zelf aan ROL essentieel bij herkennen en vernietigen van cellen met virussen of abnormale cellen ( Vb kankercellen)
- NK-cellen = Natural killer cellen zij gaan opzoek naar abnormale cellen en doden ze door enzymes af te geven ROL= snelle reactie want ze reageren zelfs voor andere delen van het immuunsysteem zijn geactiveerd.
