GKE endocrinologie Flashcards

1
Q

DM type 1 symptomen

A
  • Dorst
  • Polyurie (osm diurese)
  • Vermageren (door vetafbraak)
  • Asthenie (door spierafbraak)
  • Drang nr zoet
  • Deshydratatietekens
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

DM type 1 en 2 diagnose labo

A
  • glycemie
    a) Nuchter suiker >126mg/dl
    b) at random > 200mg/dl
    c) >200mg/dL 2 uur na OGTT (75g glucose)
    (in bloed > 3 mmol/l of urine > 5mmol/l)
    -Gestegen osmolariteit
    -Acidose
    -Ketonurie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

DM type 2 symptomen

A
  • vage klachten
  • moe
  • gedaalde concentratie
  • voos gevoel
  • vermageren/deshydratatie
  • micro- en macrovasculaire complicaties bv. angor/claudicatio/visusdaling
  • cave voor zij met gestegen CV risico/obstetr antec/obees/cortico/diuretica
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

DM type 1 therapie

A
  • DOEL: HbA1c<7%
  • controle KH
  • beweging
  • Insuline (max 40 E/d). Start met snelwerkend (novorapid (ultrasnel)) via infuus.
    a) Dan 4-5/d snelwerkend.
    b) 1-2/d lang/traagwerkend (lantus)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

DM type 2 therapie

A
  • regelen glycemie (OAD)
  • reductie CV risicofactoren
  • beweging/hygiëne
  • educator
  • bariat chirugie
  • dieet
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Geef de klassen OAD (orale anti-diabetica) (6 + insuline wanneer?)

A

1) Biguanide (metformine)(dalen resistentie)
* NIET nierinsuffi en anoxemie/GEEN hypo’s)/ gunstig CV

2) sulfonylurea (stimuleren secretie)
* NIET bij zwanger/ CAVE hypo/NIET ketoacidose of vaatlijden of nierlijden/CAVE polyfarmacie

3) Incretine (glucagon like peptide 1) mimetica (SC)en enhancers (pas terugbet indien al op metformine / GEEN hypo/ beiden NIET bij zwanger

4) PPARY-agonist of glitazone
* NIET bij hartfalen/zwanger

5) Gliniden cfr sulfamide zonder hypo risico
Niet bij zwanger

6) inh Glucosidasen
7) nr insuline bij nuchter glyc > 150mg/dl of HbA1c > 7.5% start ’s avonds met 1x 12 tot 24 E traagwerkend

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Ketoacidose symptomen en therapie

A
  • kan teken 1 zijn van diabetes mellitus
- symptomen:
 (cave coma), 
hyperglyc, 
ketonemie/urie, 
metabole acidose, 
anion-gap,
electrolytenst, 
leucocytose, 
amylasemie

-R/vocht (IV isotoon NaCl-) CAVE hersenoedeem, mineralen, insuline

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hyperosmolair niet-ketotisch coma

A
- labo:
Hypergly (2000mg/dl, 
hyperNA, 
geen anion-gap, 
geen acidose, 
  • deshydratie met shockrisico (cerebrale dehydratie)
    R/vocht!!! + lage dosis insuline
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Follow-up diabetes mellitus

A
  • BDcontrole: Stel te hoog, Zout beperken , ACE- inh (ook zonder hypertensie zinvol voor de nieren) of ARB
  • EKG
  • bloedlipiden
  • nieren: microalbuminurie? creatinine klaring
  • urinekweek
  • jaarlijks oogfundus
  • perifere neuropathie? voeten nakijken
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Prediabetes / Gestegen glucosetolerantie: labo

A

glycemie:
a) Nuchter tss 100 en 126
b) 2u na OGTT >= 140 en < 200

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Hypoglycemie symtomen

A
-adrenerge symptomen: 
palpitaties,
tremor, 
transpiratie, 
honger, 
bleek
  • ’s nachts heel bizarre dromen
  • cave: hypoglycemia unawereness
-neuroglycopenie (bij <40mg/dL, glucose tekort in CZS): diplopie, 
spraakmoeilijkheden, 
concentratieverlies, 
gedragstoornissen, 
convulsie, 
coma 
  • Triade van Whipple:
  • symptomen hypo
  • reële hypo (<50mg/dL)
  • verdwijnen symptomen na glucose
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

chronische verwikkelingen van Diabetes mellitus

A
  • MICRO-angiopathie:
  • retinopathie (NDPR/PDR)
  • nefropathie (intercap glom sclerose)
  • MACRO-angiopathie:
  • angor/infarct/claudicatio
  • Diabetische (poly)NEUROpathie
  • sensorieel freq, vnl OL: pijn, paresthesieën,..
  • motorisch: voetdrop, facpara
  • autonoom (!): ortho hypot, gastroparese, constipatie, blaasretentie,…

-COMBI: diabetische voet

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Diabetes insipidus oorzaak + symptomen

A
-symptomen:
Polyurie (4-20L/d) vrij plots 
Polydipsie ook s nachts
-teveel secretie van ADH	
(dr hypofysetumor: craniofaryngeoom; trauma hypofysesteel, idiopatisch)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Hypofysetumor symptomen

A

-lokale tumorgroei:
Hoofdpijn / visusproblemen
Zelden hypofysaire apoplexie

-uitval normale hypofysefunctie:
LH/FSH uitval: amenorree, libidoverlies, erect disfctie
TSH/ACTH uitval: asthenie, hypotensie

-hypersecretie hormoon:
Prolactinoma (vnl microadenomata) meest freq (40%) => overdreven vochtverlies uit tepel
GH: acromegalie
ACTH: Cushing
TSH: zelfzaam
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Hypopituïtarisme oorzaken

A
  • start uitval GH, dan LH/FSH, ACTH/TSH, laatst prolactine
  • oorzaken:
    hypofyse tumor,
    SHEEHANSYNDROOM (postpartumnecrose), craniofaryngioom,
    empty sella syndroom,
    AI-hypofysitis,
    na RT/chirurgie,
    trauma,
    M,
    kiemceltumor,
    infectie,
    infiltr,
    genetisch,
    congenitaal
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Endocrinologische oorzaken van zweten

A
acromegalie,
diabetes, 
hyperthyreoïdie
menopauze, 
feochromocytoom, 
carcinoid syndroom
Cushing syndroom (?)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Syndroom van Cushing symptomen (16 + bijkomende kenmerken bij man en vrouw)

A
  • Typische vetverdeling: vetopstapeling ter hoogte van de buik (centrale adipositas), terwijl de armen en benen slank zijn en soms zelfs mager door spierafbraak.
  • Gewichtstoename. Door de ongewone vetverdeling over het lichaam lijkt iemand ook veel dikker.
  • Moonface (letterlijk ‘maangezicht’), een rond opgeblazen gelaat
  • Bisonnek (ook wel ‘buffalo hump’ genoemd), een bochel van vet hoog op de rug
  • Dunnere huid, waarbij er sneller dan normaal blauwe plekken ontstaan
  • Striae (zwangerschapsstrepen) op buik en billen door gewichtstoename en verzwakking bindweefsel.
  • Vermoeidheid
  • Slaapproblematiek, waarbij het dag/nacht ritme moeilijk is te handhaven.
  • Dunner wordende spieren (spieratrofie) en vermindering spierkracht
  • Dunner en brokkelig wordende haren
  • Vaak moeten plassen (polyurie)
  • te hoog cortisol in het bloed. Het cortisol kan ook in het speeksel en de urine gemeten worden.
  • Overmatige acne
  • Hypertensie (hoge bloeddruk)
  • Kwalitatief minder parodontium
  • Verminderde vruchtbaarheid of verminderd libido.
  • bij vrouwen ook nog
  • hirsutisme op gelaat, borsten, buik en ledematen.
  • dysmenorree, amenorree
  • Op lange termijn kan osteoporose
  • Bij mannen ook nog
  • impotentie.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Syndroom van Cushing: wat en oorzaken

A
  • verzameling van klinische tekens en symptomen die veroorzaakt wordt door hypercortisolemie
  • Oorzaken:
    a) hypofysetumor (ACTH) : “de ziekte van Cushing”
    b) de bijnier
    c) iatrogeen, behandeling met corticosteroïden voor een andere ziekte
    d) zware depressie
    e) de hypothalamus (overmatige afgifte van het hormoon CRH; corticotropin-releasing hormone)
    f) een tumor buiten de hypofyse, die ACTH produceert (bijvoorbeeld een longcarcinoom): “ectopische Cushing”
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Ziekte van Cushing

A

overproductie van ACTH in de hypofyse tgv goedaardige tumor met syndroom van Cushing tot gevolg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Ectopische Cushing

A

tumor buiten de hypofyse, die ACTH produceert (bijvoorbeeld een longcarcinoom). met syndroom van Cushing tot gevolg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Schildkliercysten

A
  • Stoornis in migratie met ectopisch thyroïdweefsel/ resten uit ductus thyreoglossus
  • Colloïdcysten
  • Bloeding
  • ‘echte’
  • Thyroglossuscysten (check op echo, nog vrij veel frequent)
  • Dermoidcysten
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Struma

A
  • goedaardig progressieve opzetting/ dr gestegen TSH stimulatie door bv joodgebrek (gebergte, puberteit, zwanger), genetische enzymstoornis)
  • Vergroting schildklier: diffuus, beperkt tot solitaire nodus of multipele noduli
  • symptomen vnl door lokale druk: ADHproblemen, soms veneuze stuwing
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Maligne schildkliertumoren types

A
  • papilair Tcarcinoom (goed gediff, meest frequent)
  • folliculair Tcarcinoom, CAVE M: lymfogeen en hematogeen (vnl long/bot)
  • medullair Tcarcinoom (woekering van C-cellen, tumormarkers: calcitonine en CEA; 20% familiaal met MEN)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Diagnose schilklierCA

A

-Echo
-Scintigrafie: kleurt nodule zwakker dan omliggend = koude nodus => DD
adenoom,
carcinoom,
degeneratieve cyste,
echte cyste,
plots knobbel => denk aan bloeding
-PUNCTIE voor DD!!!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Therapie schildklierCA

A

1) op basis van scintigrafie
warm: afwachtend
koud: afwachtend of HK

2) HK indien vermoeden maligne:
- verdachte punctie
- recente volumetoename
- andere argumenten maligniteit
- jong pt, man, solitaire nodule

SupprT met TSH frequent

Indien papilair: thyroidectomie, ablatie radiojood, dan TSH suppressief

3) !!!FU: meting thyreoglobuline

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Thyroïditis types (3)

A

1) Subacute thyroiditis van de Quervain
(reuscelthyroïditis vaak na virale ontsteking)

2) Silentieuze (onderliggend AI T lijden)

3) T van Hashimoto (meest FREQUENT)
Vaak naar hypothyroidie

=> zeldzaam

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Thyroïditis symptomen

A
  • pijnlijk spontaan of palpatie (uitstraling naar oren)
  • eerst sympt thyreotoxie dan hypothyr
  • inflammatie
  • INDIEN silentieus: pijnloos zonder inflammatie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Thyroïditis diagnose

A
  • Palpatie: matig opgezet/ vast
  • eerste w geen captatie op scan
  • biochem tekenen inflam: gestegen sedim, CRP, alfa2glob
  • echo: diffuus hypoechogeen
  • *Diagnose T van Hashimoto: hoge titers Tantilichamen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Thyroïditis therapie

A
  • spontane genezing
  • sympt: NASID bij mild, cortico bij ernstig
  • DOE B-blokker!
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Thyreotoxicose types/oorzaken (6)

A

1) !!ziekte van Graves=>
AI-ziekte; gest stim T dr TSI of TSAb
(thyreotoxi + diffuus vergrote T)
2) !!Toxisch adenoom (warme nodule)=>
Kan zonder thyreotoxi
3) !!multinodulair struma =Hyperthyreoïdie
Overmaat vrij T3 en T4 dr verhoogde synthese schildklier dr goiter (autoneem functio follikels), indien subkl CAVE joodtoediening bij contrast; sympt eerder sluipend
4) subactue thyroïditis van Quervain
Voorbijgaande thyreotoxi
5) overmatige inname TSH
6) na inname cordarone mogelijk tot hypo of hyperthyreodie!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Thyreotoxicose symptomen

A
  • hartkloppingen
  • nerveus
  • vermageren
  • tremor
  • zweten/warmte intolerantie
  • emo labiel/concstoornis
  • slapeloos/moe
  • spierzwak/ haaruitval
  • meer stoelgang/stoornis menstrueel
  • subfebril/polyurie/ jeuk
  • Graves: typisch endocriene oftalmopathie met proptose, vitiligo, hevige thyreotoxi
  • Multinod struma: sympt progressief,
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Thyreotoxicose diagnose

A
  1. Bepaling TSH
  2. Bepaling FT3 en FT4
  3. Schildklierscintigrafie (99m Tc)
  4. Echo (doppler)

Algemeen: nerveus
Cor: tachycardie, soms PIP/hartfalen
Fijne temoren vingers/tong/oogleden + spierzwak (+signe du tabouret)
Huid: warm + vochtig
Ogen: hypersympathico, retractie bovenste ooglid
Palpatie nodulair struma bij MNS

Laag TSH, hoog FT4 en FT3

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Thyreotoxicose therapie

A

1) Medicatie (antithyreoïdea)
-propylthiouracil (PTU)
-methimazol VOORKEUR!!
VIA *block and replace OF *titreren tot eurthy (moeilijk)
2) Radioactief jood (CAVE thryroïdstorm)
3) Heelkunde: bilat subtot of totaal thyroïdectomie/ verwijderen tox adenoom
4. ADJ: Bblokker!! Propranolol + RR
-Graves: kan alle drie (medi bij jongept)
-Toxisch adenoom: jonge pt voorkeur HK; oudere radiojood
-MNS: vaak oudere pt: radiojood VK

34
Q

Hypothyroïdie types/oorzaken (6)

A
  • Hormoongebrek (myxoedeem)
    -congenitaal
    -spontaan (idiopatische atrofie )
    -Hashimoto (AI-ziekte, stukmaken thyroïdfollikels dr lymfocyt infiltr met anti TPO anti TG AB
    -iatrogeen
    Behandeling thyreotoxi
    Behandeling radiojood
    HK
    -secundair
    Vaak normaal TSH of laag
35
Q

Hypothyroïdie symptomen

A
  • koude-intolerantie
  • constipatie
  • anorexie
  • gedaald concvermogen
  • moe/apathie
  • gewichtstijging/spierstijf
  • haaruitval
  • paresthesieën
  • INDIEN floriede:
  • trage/apathische pt, opgezwollen, hese stem, hypertensie, trage pols, hartdilatatie, pericardvochtuitstorting, myxoedeem
36
Q

Hypothyroïdie therapie

A

-toedienen levothyroxine T4: Progressieve instelling!
(CAVE myocardinfarct bij cardiaal belaste pt)
-ook associatie Bblokker!

Stel pt subklinisch, gestegen TSH, nog normaal FT3FT4: voorzichtig thyroxine substitutie

37
Q

Hyperparathyroïdie types/oorzaken

A

a. Primair
-adenoom (90%)
-hyperplasie
-PTHcarcinoom
DD hypercalcemie bij maligniteiten: bv bij lyt botletsels: MM, botM (hypercalc MAAR laag PTH)

b. Secundair FREQUENT
bij elke neiging tot hypocalcemie => hypersecr PTH

c. Tertiair : ontwikkelen van
autonome PTHfunctie

38
Q

Hyperparathyroïdie symptomen

A

-vaak asympt
-symptomen van hypercalcemie:
Neuromusc: concmoeilijk, hoofdpijn, confusie, stupor, coma
GI: anorexie, braken, constipatie
Renaal: polyurie, polydipsie, nierinsu
Cardiaal: gest contract, korte systole
-symp lange termijn: urniaire lithiase, skeketafwijk (secundaire osteopor)

Vaak voork bij nierinsuffie, hyperF ook belangr etio (renale osteodystrofie)

39
Q

Hyperparathyroïdie diagnose

A

-primair: combi van gestegen hypercal en gestegen PTH
vaak + hypofosfatemie, hypercl acidose
vaak 24u calciurie gestegen

  • secundair: hypocal/normaal en gestegen PTH
  • tertiair: hypercl en gestegen PTH
40
Q

Hyperparathyroïdie therapie

A
  • STEEDS HK indien
  • hypercal > 11.5 – 12 mg/d
  • jonger 50
  • osteoporose
  • urin lithiase
  • calciurie
  • nierinsuffie
41
Q

Hypoparathyroïdie oorzaken

A
  • zeldzaam AI destructie

- vnl iatrogeen door HK na totale thyroidectomie

42
Q

Hypoparathyroïdie symptomen

A

Symptomen van een hypocalcemie:

  • paresthesieën
  • carpopedale spasmen/larygnospasmen
  • convulsies
43
Q

Hypoparathyroïdie diagnose

A
  • kliniek van hypocalcemie

- biochemie: hypocalc met hyperfosfatemie, lage PTH, laag 1.25 dihydrovit D

44
Q

Hypoparathyroïdie therapie

A
  • calcium

- onderhoud:calcitriol of alfacalcidol

45
Q

Bijnierschors structuren (3) en hormonen

A

1) zona glomerulosa: mineralocortico (aldosteron) (ACTH, renine-angio, E)
2) zona fasciculata: glucocortico’s (ACTH)
3) zona reticularis: androgenen(ACTH, aash)

46
Q

Bijnierschors diagnose

A
  • bepaal Na/K
  • bepaal cortisol ’s morgens en na 1mg dexametasone
  • bepaal DHEAS
47
Q

Syndroom van Cushing diagnose

A

1) kliniek van Cushing
2) *24u urn exr vrij cortisol
* 1mg dexametha suppressie
* bepaal cortisol circa ritme
3) *ACTH bepaling lege artis (bloedstaal gekoeld op ijs)
4) *CT bijnier/ NMR hypofyse

48
Q

Bijnierschorsinsufficiëntie types/oorzaken acuut en chronisch

A
  • Acuut
  • Addisoncrisis dr acute stress(bvinf)
  • iatrogene crisis
  • pituitarie apoplexie
  • acute vascu collaps/ sepsis
  • Chronisch
  • primair (ziekte van Addison)(AIadr)
  • secundair:
    a) na corticotherapie!!!! Na 3w therapie met >20mg predni steeds hypofyse-bijnier onderdruk
    b) hypofys uitval
49
Q

Bijnierschorsinsufficiëntie symptomen

A
  • lage BD/shock
  • diarree, buikpijn, braken, anorexie, asthenie, dehydr, koorts, gestegen huidpigm
  • uitgesproken moeheid
  • anorexie, gewichtsverlies, nausea, abd pijn, diarree
  • spierzwak, lage BD
  • vitiligo of gestegen pigm
50
Q

Bijnierschorsinsufficiëntie diagnose

A
  • klinisch
  • laag Na, hoog K
  • gestegen uremie
  • hypoglycemie
  • lage plasma cortisol (niet of onvoldoende reactie op Syacthen test IV)
51
Q

Bijnierschorsinsufficiëntie therapie

A
  • URGENTIE
  • meteen hydrocortiso hemisuccinaat (SOLUCORTEF) 100mg IV + infuus fysio zout in glucose

R/
-subst hydrocortisone en 9 Alfafludrocortisone

  • Bij stress/braken/shock: dosis stijgen!!!
    NZ voorzichtig afbouwen + subst met hydrocorti na >3w therapie met >20 mg predni, check herstel via plasmacortisol basaal, synachthen test en ITT
52
Q

Primair hyperaldosteronisme

A

= Gest secr aldosteron (Na/waterretentie) met inh van renine
- oorzaken aldos-prod adenoom:
Ziekte van Conn OF
bilat hyperplasie zona glomerulosa

53
Q

Wanneer screenen voor hyperaldosteronisme

A

SCREEN INDIEN:

  • hypertens + spontaan hypoK
  • hypertens + hypoK na diuretica
  • therapieresist hypertens
  • hypertens + bijnierincidentaloom
54
Q

Symptomen primair hyperaldosteronisme

A
  • hypertensie soms spierzwak (hypoK)

- dorst/ polyuriee (hypoK, gedaald conc vermogen nier)

55
Q

primair hyperaldosteronisme diagnose

A
  • gestoorde elektr met hypoK alkalose
  • hypertensie
  • gestegen aldosteron (>15ng/dL)
  • onderdrukt renine
  • gestegen Kaliurie , gedaald Natriurie
56
Q

primair hyperaldosteronisme therapie

A

R/
OF chirurgie van aldosteronoma
OF aldos antagonist: spironolactone

57
Q

Gyeacomastie types/oorzaken

A

= vnl door te hoge oestrogeen/ kan na elke androgeendefi

  • vnl puberteitsgynaecomastie
  • of na farmaca: spironolactone!
  • chronisch leverlijden
  • testistumoren
  • idiopatisch
  • klinefelter
58
Q

Gyenacomastie therapie

A

Antioestrogeen (tamoxifen)

59
Q

Hirsutisme types/oorzaken

A
  • gestegen androgeenspiegel,

- gestegen sensi huid op norm adrosecr

60
Q

Hirsutisme symptomen

A
  • toegenomen lichaamsbeharing vrouw
  • vaak + acne
    • androgene alopecia
61
Q

Hirsutisme therapie

A

R/ disfuctioneel/idiopatisch=> cosmetica, OAC, spironolactone, metformine

NOOIT tijdens zwangerschap

62
Q

Feochromocytoom

A

= Ziekte van BIJNIERMERG: Secreteert catecholamines:
Adr en Nor (10%) (metabolieten: metanefrine)

-oorzaak:
vnl tumor bijniermerg of symp weefsel (paraganglioom)
Komt soms voor in dom autos aand:
MEN 1
MEN 2 FC, paraTaden, pranctumor
MEN 3 FC, medul SKCA, multipele mucosale ganglionneurom

63
Q

Feochromocytoom symptomen en diagnose

A
  • hypertensie (0.1% oorzaak) in opstoten (met bleekheid, palpitaties, hoofdpijn, zweten, abd pijn, angst)
  • -24u excr catecholamine bepaling basaal
  • lokalisatie via NMR en 131I-metaiodobenzylguanidine scan (MIBGscan)
64
Q

Feochromocytoom therapie

A

Chirur resectie na IV vocht en zoutsuppletie en alfa-lytica (voorkomen hypert crisis)

65
Q

Turnersyndroom (XO) symptomen

A
  • klein, amenoroe, onvruchtbaar
  • hypertens/AO aneurysma
  • gestoorde levertesten
  • hypothyreose
  • DM 2
  • vaak stijging LDL / triglyceriden
66
Q

Carcinoïd syndroom

A
  • gezwel van enterochormafine cellen, behoren tot APUD systeem) deze cellen kunnen serotonine maar ook ACTH, gatrine, calcitonine, insuline, vasoactief intestinaal polypeptide aanmaken;
  • vnl thv digstive tractus; kan ook M geven
67
Q

Carcinoïd syndroom symptomen

A
  • flushing
  • diarree
  • bronchospasme
  • hartstoornis
  • telangiectasie
  • endocriene syndromen (bv cushing)
68
Q

Carcinoïd syndroom diagnose

A
  • gouden standaard:
    histologisch, meten van chromogranine A
    -gestegen excretie van serotonine metabolieten (urinair 5HIAA)
    -octreotidescan – MIBG scan of PET scan
69
Q

Hypogonadisme

A

afw of minder androgeen (testosteron) door Leydig cellen disfu

70
Q

Hypergonadotroop hypogonadisme types/oorzaken

A

a. Klinefelter XX(X)Y
b. congenitale anorchie
c. verworven testisatrofie (enkel indien bilateraal)
d. hypogonadisme bij oudere man

71
Q

Hypogonadisme: symptomen (13)

A
  • Kleine testes, vrij groot, wisselend
  • gynaecomastie/beperkte virilisatie,
  • steriel door azoospermie,
  • leer/gedragmoeilijk
  • Testis atrofie na 14d zwweek DD bilaterale cryptorchidie
  • torsie
  • orchitis (vaak na bof)
  • bilaterale cryptorchidie
  • trauma/chemo/radio
  • minder vitaal
  • daling libido
  • warmteopwellingen
  • daling spierkracht/botdensi
  • syndroom van Kallman (5)
72
Q

Hypogonadotroop hypogonadisme types/oorzaken

A

a. idiopatisch
- constitutioneel
- KAL-1gen mutatie: Kallmann syndr

b. verworven
- schade aan klier of steel
- dr tumor, chirugie, RT, trauma, hemochromatose, lokaal inf/inflam
- secundair na systm ziek en/of cortico’s(!!!), opiaten, anabolica

73
Q

Syndroom van Kallman symptomen (5 + 13)

A
  • anosmie/hyposmie (geen reukzin)
  • uitblijven puberteit
  • eunuchoidisme
  • geen sec geslachtskenm
  • testes zijn week
  • symptomen van hypogonadisme (13)
74
Q

Hypogonadisme diagnose

A
  • kliniek
  • karyotype
  • gestegen FSH/LH// gedaald testosteron
  • *Doe HCG test, na injectie stijging testosteron
  • laag serumgonadotropinen
  • laag testosteron
75
Q

Hypogonadisme therapie

A

Hypoergonadotroop:

  • androgeen-substitutie
  • R/ testosteronsubstitutie enkel bij klachten
Hypogonadotroop:
OF Gn stimuleren testisfunctie
      HCG stimuleert Leydigcellen
OF GnRH
OF Testosteron (meest freq, PO/TD/IM)
  • DOEL van testost therapie (GnRH)
  • normale puberteit/virilisatie
  • op gang brengen spermatogense + hestel fertiliteit

Verworven:

  • Causaal
  • adrogenen of gonadotropines
76
Q

BIJWERKINGEN CORTICOtherapie

A
  • ZEKER afbouwen / alternateday therapie/ CAVE operaties
  • gewenst antiflogistisch of immuunsuppressief OF substitutie OF suppressie OF anti-shock
  • maar ook:
  • hyperglycemie (diabetes!)
  • hypertensie
  • spieratrofie
  • osteoporose
  • immuunsupressie,
  • bijnier platlegging (addisoncrisis risico),
  • huidverdunning,
  • vetophoping buik,
  • moonface,
  • cataract
77
Q

Relatieve sterkte cortisoneklassen

A
Hydrocortisone 	1
Prednisolone 		4
Methylpredni		5
Triamcinolone	5
Dexamethasone	30-40
78
Q

BIJWERKINGEN sympathicomimetica

A

vnl de orale, zelden na inhalatie:
Tremoren,
tachyvardie,
hypoK

79
Q

Secundaire hyperlipidemie (=meest frequente!) oorzaken (10):

A
obesitas, 
DMII,
Schildklierziek, 
Cushing, 
Nefro syndroom, 
chro nierfalen, 
hepatisch aandoening, 
alcohol, 
roken, 
medicatie: OAC, thiaide diuretica, atyp antipsy, cortico’s
80
Q

Therapie hyperlipidemie

A
  1. Totale vetiname doen dalen met 30% E-inname: magere zuivelproducten, minder vlees, meer vis
  2. Meer bewegen, stoppen roken, hypertensie + diabetes behandelen
  3. Na 3 m onvoldoende effectief => hypolipem farmaca
81
Q

Hypolipemiërende farmaca (7)

A

a. Statines :
- dalen synthese van cholesterol in levervel dr inhibitie van enzym HGM CoA reductase : plasma LDL daalt
- CAVE myositis: spierpijn + CK stijging
b. anion-uitwisselaars (harsen):
- complexatie van galzouten=> grijpen aan op enterohepatische reabsorptie dus lever zal lichaamseigen LDL en cholesterol aanspreken=> LDL-fractie in plasma daalt
- Cave: maagdarmreabsorptiestoornissen, en verminderde absorptie van andere GMn
c. Fibraten
- verlagen TG via reductie VLDL en LDL
- NIET combineren met statines
d. Nicotinezuur/ vit B3/ niacine
- inhibitie van lipase in vetweefsel
- cave: Flushing
e. Ezetimibe
- inhibeert selectief de intestinale absorptie van cholesterol
- kan in combinatie met statines
f. Combitherapie
g. Varia: omega-3 vetzuren, rode rijst, vezelpreparaten (vb Psyliumzaad), D-thyroxine