Geschiedenis v/h econ. denken

Question 1

Wat is ceteris paribus?

Answer 1

Alle overige omstandigheden blijven gelijk

Question 2

Wat is stationary state?

Answer 2

Economische stagnatie met een winstvoet en rentestand van 0, waarbij lonen nauwelijks boven bestaansminimum uitkomen

Question 3

Grieken en scholasten:
Wat dachten zij van inkomensverdeling?

Answer 3

Inkomen naar maatschappelijke functie en status

Question 4

Grieken en scholasten:
Wat dachten zij van prijzen?

Answer 4

Voldoende om kosten te dekken en gekoppeld aan maatschappelijke waardering van het goed

Question 5

Grieken en scholasten:
Wat is de waardeparadox?

Answer 5

Goederen met een hoge gebruikswaarde hebben soms een hele
lage ruilwaarde

Question 6

Grieken en scholasten:
Wat zijn enkele kenmerken van die economische tijd?

Answer 6

o Voortbrengen goederen en diensten voornamelijk door slaven.
o Goede leven voor hen die Griek zijn en tot het mannelijk geslacht
behoren.
o “Kunst van het huishouden”
o Prijsvorming en inkomensverdeling via instituties.

Question 7

Grieken en scholasten:
Wat is het onderscheid tussen gebruikswaarde en ruilwaarde bij Aristoteles?

Answer 7

o Gebruikswaarde
Bepaald door het nut van een product
▪ Nut neemt meer toe bij schaarse goederen

o Ruilwaarde
De prijs
▪ Mag niet afwijken van de gebruikswaarde, anders winst
* Winst is een niet natuurlijke bron van inkomsten

Question 8

Wat is de visie van Thomas v. Aquino t.a.v. de verdelende en de ruil- rechtvaardigheid?

Answer 8

o Van Aguino was niet tegen allocatie via de markt, maar dit mocht niet de
ideale en rechtvaardige orde verstoren.

• Het inkomen wordt verdeeld naar maatschappelijke functie
  en status.
• De prijs moet enerzijds de kosten dekken, anderzijds
  bepaald de maatschappelijke waardering een rol in de
  prijsvorming.

Question 9

Wat waren de belangrijkste elementen van het scholastisch denken?

Answer 9

o Marktverkeer wordt geaccepteerd maar wel regels:
▪ Rechtvaardige prijs is resultaat van vraag en aanbod
* Vraag: nut en marktwaarde
* Aanbod: kosten
▪ Eerste levensbehoefte via overheid

o Rente is toegestaan, maar het mag niet voortkomen uit winstbejag.

Question 10

Wat betekent het Mercantilisme?

Answer 10

o Begrip afgeleid van het woord mercator (koopman).
o Stroming binnen het economisch denken in de 16e t/m 18e eeuw
o Voor handel en nijverheid ter bevordering macht en rijkdom staat

Question 11

Wat is de hoofdveronderstelling van het mercantilistisch denken?

Answer 11

1. Geld is essentieel voor machtspositie van de staat
   - Extreme stroming: Hoe meer geld, hoe rijker
   - Gematigde stroming: Geld is smeer- en stimuleringsmiddel voor productie
2. Hoeveelheid goederen en hulpbronnen in de wereld is statistisch gegeven.

Question 12

Wat zijn 3 manieren waarop mercantilisme een overschot op de handelsbalans kon worden bereikt?

Answer 12

1. Tegengaan van import
2. Export bevorderen
3. Verbod uitvoer edelmetalen
4. Monopolisering buitenlandse handel

Question 13

Wat is een denkfout in het mercantilistisch denken en wat zijn de gevolgen?

Answer 13

o Vergroting geldhoeveelheid leidt tot prijsstijgingen
▪ Export bemoeilijkt (duurder voor het buitenland)
▪ Import gestimuleerd (goedkopere producten buitenland)

Question 14

Wat zijn fysiocraten?

Answer 14

▪ Economische school die de relatie tussen productie en verdeling aan onderzoek onderwerpt. Verondersteld dat er in navolging op
natuurkunde wetmatigheden te ontdekken zijn.

Question 15

Wat is de tableau économique?

Answer 15

Macro economisch kringloopmodel van Quesnay

Question 16

Wat betekent classe productive?

Answer 16

Landbouw

Question 17

Wat betekent classe sterile?

Answer 17

Handel en nijverheid

Question 18

Wat betekent classe propiétaire

Answer 18

De grondeigenaren

Question 19

Productiesurplus

Answer 19

Productieoverschot

Question 20

Impót unique

Answer 20

Enkelvoudige belastingheffing op pachtinkomens, geen belasting op landbouw en handel

Question 21

Geef een korte beschrijving van het economisch systeem van de fysiocraten (zoals in tableau économique)

Answer 21

1. Landbouw
   Vormt de basis voor iedere economie
2. Handel en nijverheid
   Productieve bijdrage nuttig, geen overproductie
3. Grondeigenaren
   Adel en geestelijken

Question 22

Wat zijn twee factoren die de ontwikkeling van het productie- en verdelingsproces konden bedreigen en hinderen? (fysiocraten)

Answer 22

1. Uitbuiting landbouwsector
   - Te hoge pachten
   - Mercantilistische regels die landbouwprijzen kunstmatig laag maken ter bevordering van export
2. Oppotten van grondeigenaren
   - Minder continuïteit productie

Question 23

Wat zijn twee voordelen van impôt unique en waarom kwam deze niet in Frankrijk vóór de revolutie?

Answer 23

1. Goedkope inning.
   - Door één soort belasting is het innen goedkoper en eenvoudiger
2. Ongestoord laten productie- en verdelingsproces
   - Landbouwsector vormde economisch draagvlak andere sectoren

De adel was tegen deze heffing.

Question 24

Waarin verschilt Turgot van de overige fysiocraten?

Answer 24

o Turgot stelde naast landbouw ook de nijverheid en handel als bouwsteen
voor economische vooruitgang
o Turgot vond dat oppotten kon, maar dat dit wel in investeringen moest
worden omgezet.

Question 25

Wat betekent het begrip klassieke economie?

Answer 25

Economische stroming uit 18e en 19e eeuw met Adam Smith als aardsvader

Question 26

Wat betekent het begrip invisible hand?

Answer 26

De economie als zelfregulerend systeem

Question 27

Wat betekent het begrip waardeparadox?

Answer 27

Goederen met hoge gebruikswaarde hebben soms een hele lage ruilwaarde

Question 28

Wat betekent het begrip real price (= werkelijke waarde)

Answer 28

Hoeveel arbeid die een bezitter van een goed voor zich kan laten werken.

Question 29

Wat betekent het begrip marktprijs (= ruilwaarde)

Answer 29

Prijs die tot stand komt op de markt door vraag en aanbod

Question 30

Wat betekent het begrip natural price (= eigenlijke waarde)

Answer 30

De hoeveelheid productiefactoren die nodig was voor de productie van een goed.

Question 31

Wat betekent het begrip voorschotteneconomie?

Answer 31

Tijdsverloop tussen moment van opstarten van productieproces en het moment dat eindproducten gereed waren voor verkoop zodat geïnvesteerde geld terugverdiend konden worden.

Question 32

Wat betekent het begrip productieve arbeid?

Answer 32

▪ Productieve arbeid is arbeid die goederen voortbrengt, waarmee
de productiecapaciteit kan worden vergroot.
▪ Niet productieve arbeid levert nuttige goederen op, maar die het
productieproces niet vergroten.

Question 33

Noem 3 elementen en licht toe hoe die volgens Smith resulteren in een zelf reguleren economisch systeem en de rol van de overheid.

Answer 33

1. Uitgangspunt is het menselijk streven naar eigenbelang.
2. Menselijke neiging om te sjacheren, te marchanderen en te ruilen. Door uitwisseling van goederen en diensten hun materiële positie vergroten
3. Door de uitwisseling via markten te laten verlopen wordt prijswerking in werking gezet.

Question 34

Wat zijn de hoofdlijnen van de waarde- en prijsleer van Smith

Answer 34

Wat bepaalt de waarde van een goed?
▪ Nut en gebruikswaarde geen maatstaf (waardeparadox)
▪ Maatstaf moet de hoeveelheid arbeid die een bezitter van een
goed voor zich kan laten werken zijn
* Hoeft niet gelijk te zijn aan de hoeveelheid arbeid in een
product

• Arbeid is bron voor alle productie en als waardemaatstaf is arbeid
• Onafhankelijk van tijd en plaats
• Waardevast
• Ongevoelig voor deflatie of inflatie

Question 35

Wat zijn de conclusies van Smith t.a.v. de ontwikkeling van marktprijzen op korte en lange termijn?

Answer 35

o Op korte termijn worden prijzen bepaald doorvraag en aanbod
o Is deze marktprijs hoger dan de natural prijs, dan wordt er winst gemaakt.
o Winst trekt nieuwe aanbieders aan
o Meer aanbod betekent dat de marktprijs zal zakken.

Question 36

Wat zijn de eigenlijke overheidstaken volgens Smith t.a.v. kartelvorming, extreme interestvoet en grote voedselschaarste?

Answer 36

o Economisch systeem moet vrij zijn van mercantilistische regels
o Overheid moet zich beperken tot klassieke taken
▪ Onderwijs
▪ Gezondheid
▪ Politie, justitie en defensie
o Sluitende overheidsbegroting
o Belasting naar rato van inkomen en profijtbeginsel
o Vrijhandel
o Anti-kartel beleid
o Rente rechtvaardigen binnen bepaalde grenzen
o Bij grote voedselschaarste moet de overheid regulerend optreden

Question 37

Benoem 3 productieverhogende factoren die aanwijzen en de werking uitleggen in de groeitheorie van Smith

Answer 37

1. Besparing uit winst leiden tot vergroting van investeringen -> Productiegroei
2. Arbeidsspecialisatie leidt tot productiviteitsstijging -> Stijging productie
3. Internationale handel vergroot afzetmogelijkheden en stimuleert arbeidsspecialisatie -> Optimalisering productiecapaciteit

Question 38

Verklaar dat de factor die heden ten dage de belangrijskte plaats inneemt als motor van econ. groei ontbreekt bij Smith

Answer 38

Technologische ontwikkeling, omdat de industriële revolutie nog niet had plaatsgevonden.

Question 39

Wat is de wet van Say

Answer 39

Elk aanbod schept zijn eigen vraag.

Question 40

Wat is klassieke dichotomie?

Answer 40

▪ Scheiding russen de reële markten en de monetaire sfeer

Question 41

Leg de wet van Say uit

Answer 41

o Uitgangspunt
Deelnemers economisch proces produceren alleen meer dan eigen
gebruik, om deze goederen te kunnen ruilen met anderen
o Overproductie van een bepaald goed wordt veroorzaakt door een tekort
aan aanbod van andere goederen.
Hierdoor is de ruilvoet tussen de goederen verstoord
o Door prijsmechanisme zal de prijs bij overproductie dalen en zal de vraag
stijgen waardoor het overschot verdwijnt
o Bij onderproductie zorgt het prijsmechanisme dat de prijs van een product
stijgt, hierdoor stijgt het aanbod en daalt de vraag.

Question 42

Betekenis van de klassieke dichotomie weergeven voor de mogelijkheid die de economie stimuleren via vergroting van geldhoeveelheid.

Answer 42

o De klassieke dichotomie gaat uit van een scheiding tussen de reële
markten en de monetaire sfeer.
▪ Veranderingen in de monetaire sfeer hebben geen invloed op de
reële sfeer
▪ Veranderingen in de reële sfeer werken wel door naar de
monetaire sfeer.

o De geldhoeveelheid heeft alleen invloed op het prijspeil, maar niet op de
totale hoeveelheid geproduceerde goederen.

Question 43

Geef een korte beschrijving van de bevolkingstheorie van Malthus

Answer 43

• Malthus veronderstelt dat de omvang van de bevolking noodzakelijk wordt beperkt door de middelen van bestaan die ter beschikking kunnen komen.
• Uitbreiding van productie is mogelijk, maar op slechtere grond (de beste grond is al in gebruik).
• Bevolking zal exponentieel groeien
• Onvermijdelijk komt een moment dat de middelen van bestaan te kort schieten aan het bevolkingsaantal

Question 44

Wat is de visie van Malthus op overheidstaken?

Answer 44

o Afschaffen bedeling en armenzorg
▪ Zijn symptoombestrijding en verergeren het probleem
o Goed onderwijs nodig
▪ Mensen de gevolgen van hun gedragingen laten zien