Gedwongen hulpverlening

Question 1

Niveaus van dwang in toeleiding naar zorg

Answer 1

1. Op niveau van de opvoedingsverantwoordelijken / ouders
2. Op niveau van de minderjarige

Question 2

Dwang in de uitvoering van zorg

Answer 2

= combinatie van wettelijke kaders en ethische principes

Question 3

Voorwaarden om te spreken van een VOS

Answer 3

1. een gerechtelijke maatregel is dringend noodzakelijk
2. er zijn voldoende aanwijzingen dat de minderjarige onmiddellijk beschermd moet worden tegen een vorm van lichamelijk of geestelijk geweld, letsel of misbruik, lichamelijke of geestelijke verwaarlozing of nalatige behandeling, mishandeling of exploitatie, met inbegrip van seksueel misbruik;
3. het verlenen van vrijwillige jeugdhulpverlening is niet meteen mogelijk

Question 4

Onvrijwillige hulpverlening bij jeugddelinquentie - werf

Answer 4

= MOF

• Werf 1: 1-gezin-1-plan
  Meer capaciteit en samenwerking in de RTJ (jeugdhulp en welzijn – ook eerstelijnszones)
• Werf 2: noden van jonge kinderen en hun context
  Uitbreiding Huizen van het Kind + zorggarantie voor uit huis geplaatste kinderen
  Uitbreiding i.f.v. bijkomende opnames binnen perspectief Pleegzorg uitbreiding RTH nodig
• Werf 3: actieplan jongvolwassenen
  O.a. kleinschalige woongelegenheden (zie verder: transitie)
• Werf 4: decreet jeugddelinquentierecht

Question 5

Betrokken actoren bij jeugddelinquentie

Answer 5

De politie

Het parket (het openbaar ministerie)
Oordeelt over vordering jeugdrechter (kan bvb positief traject opstarten – zie verder)

De jeugdrechter
Kan onafhankelijk en autonoom beslissingen nemen

Private en / of openbare voorzieningen

Vlaams Centrum Elektronisch Toezicht (VCET)

Question 6

Focus van de hulpverlening bij jeugddelinquentie recht

Answer 6

Focus? DUIDELIJKE, SNELLE EN HERSTELGERICHTE REACTIES OP JEUGDDELICTEN GEPLEEGD DOOR MINDERJARIGEN

Question 7

Delictspecifieke reacties binnen het private aanbod:

Answer 7

1. Delictgerichte contextbegeleiding
2. Diensten voor herstelgerichte en constructieve afhandeling (bemiddeling,
   herstelgericht groepsoverleg, …)
3. Positief project = een opleiding, een taak, een dienst of de deelname aan een
   georganiseerde activiteit, die begeleid wordt door een instelling, en die bijdraagt tot het herstel van de gevolgen van het jeugddelict
4. Veilig verblijf
5. Elektronische monitoring

Question 8

Deling openbaar aanbod

Answer 8

1. Gemeenschapsinstellingen
2. Vlaams detentiecentrum

Question 9

Gemeenschapsinstellingen

Answer 9

Minimum 12 jaar en maximumverblijf van 9 maand

Uitsluitend gesloten verblijf, modulair aanbod

Opname- en behoudplicht

Draaischijffunctie

Question 10

Doelstelling gemeenschapsinstellingen

Answer 10

1. Pedagogische:
   Integratie van
   - jongeren zelf
   - context jongeren
2. Vrijheidsbeperkende: waarborgen veiligheid jongere en samenleving

Question 11

Pilootprojecten

Answer 11

Jongeren 12-18 jaar met een justitiële status (hetzij een delict hebben gepleegd, hetzij in een verontrustende situatie verkeren, hetzij een ‘geestesziekte’ hebben die gedwongen opname vereist) en (ernstige) psychiatrische problemen hebben

Question 12

Collocatie

Answer 12

‘Collocatie’ = gedwongen opname – behandelmaatregel owv een
‘geestesziekte’ strikt afgebakend qua duur

Question 13

Internering

Answer 13

= een veiligheidsmaatregel van onbepaalde duur

Question 14

Gedwongen opname als uitzonderingsmaatregel onder STRIKTE voorwaarden:

Answer 14

1. Geestesziek
   Dus niet t.g.v.: onaangepast gedrag, ouderdomsverschijnselen (dementie), verslaving, delinquent gedrag
2. Gevaar voor zichzelf en / of anderen
   In CAUSAAL verband met de geestesziekte
   Daadwerkelijk en potentieel gevaar
   BEWIJS
3. Gebrek aan alternatieven (subsidiariteit)
   Geen andere vrijwillige behandeling mogelijk
4. 18+

Question 15

Verschillende soorten procedures binnen de gedwongen hulpverlening

Answer 15

1. spoedprocedures
2. De ‘gewone’ procedure
3. Uitvoering
4. Verlenging
5. Nazorg

Question 16

Spoedprocedure

Answer 16

Bij hoogdringendheid (een uitzondering die regel werd… (86%) / aantal gedwongen opnames stijgt
stelselmatig! – capaciteitsproblemen / selectiviteit in opnames)

Question 17

Nazorg

Answer 17

= Behandeling van patiënt buiten de instelling, al dan niet in een omkaderd milieu ter voorbereiding van zijn/haar ontslag…

Nazorgvoorwaarden
Mogelijkheid heropname binnen termijn nazorg
Medische beslissing!!

Question 18

Voorwaarden nazorg

Answer 18

instemming patiënt
enkel bij verder verblijf
hoogstens 1 jaar
verblijf, behandeling en opvolging zijn verzekerd

Question 19

Internering kan worden opgelegd aan een verdachte die:

Answer 19

• een feit, misdaad of wanbedrijf genoemd, heeft gepleegd;
• op het ogenblik van de berechting hetzij ‘in staat van krankzinnigheid’ verkeert, hetzij in een ernstige staat van geestesstoornis of van zwakzinnigheid die hem ongeschikt maakt voor het controleren van zijn daden (ontoerekeningsvatbaar);
• sociaal gevaarlijk is

Question 20

Strafprocedure

Answer 20

1. Opsporing
2. Vervolging
3. Berechting-straftoemeting
4. Strafuitvoering

Question 21

Dwang in de volwassenhulpverlening - aandachtspunten

Answer 21

1. Geestelijke gezondheidszorg in detentie
2. Specifieke doelgroepen
3. Interne rechtspositie

Question 22

soorten dwang

Answer 22

• dwang in de toeleiding naar zorg
• dwang in de uitvoering van zorg

Question 23

betrokken factoren bij onvrijwillige hulpverlening bij VOS

Answer 23

gemandateerde voorzieningen
- het parket
- de sociale dienst van de jeugdrechtbank (niet rechtstreeks toegankelijk!!)
- de jeugdrechter

Question 24

Dwang op niveau van de opvoedingsverantwoordelijken/ouders

Answer 24

Ontzetting uit de ouderlijke macht

De onvrijwillige hulpverlening: bij MaNo voor kinderen en jongeren in een verontrustende opvoedingssituatie (VOS)

Question 25

Dwang op niveau van de minderjarige

Answer 25

Jeugddelict ~ ‘als misdrijf omschreven feit’ (MOF)