Gastro Flashcards
badania przesiewowe na celiakię, gdy jakie objawy?
1 przewlekła lub nawracająca biegunka, 2 przewlekły ból brzucha, 3 przewlekłe zaparcia, 4 wzdęcia, 5 nudności, wymioty, 6 ubytek masy ciała, 7 zahamowanie wzrostu, 8 opóźnienie rozwoju, 9 opóźnienie pokwitania, 10 brak miesiączki, 11 niedokrwistość z niedoboru żelaza, 12 przewlekłe zmęczenie, 13 nawracające aftowe zapalenie jamy ustnej, 14 choroba Dühringa, 15 złamania kości nieuzasadnione urazem, osteopenia, 16 osteoporoza, 17 nieprawidłowe wyniki testów biochemicznych funkcji 18 wątroby.
badania przesiewowe na celiakię, w jakich zespołach ?
- krewni pierwszego stopnia osób z chorobą trzewną,
- zespół Downa,
- zespół Turnera,
- zespół Williamsa,
- selektywny niedobor IgA,
- DM typu 1,
- Hashimoto,
- autoimmunizacyjne choroby wątroby (autoimmunologiczne zapalenie wątroby, pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych).
organiczny ból brzucha
a) trwa co najmniej 6 miesięcy,
b) jest ciągły, lub prawie ciągły,
c) nie ma związku z czynnościami fizjologicznymi takimi jak jedzenie, czy defekacja,
d) nie jest symulowany
e) nie spełnia kryteriów innych zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego
Regurgitacje - rozpoznanie (kryteria rzymskie)
w przypadku występowania OBU z poniższych objawów u poza tym zdrowego niemowlęcia w wieku od 3 TYGODNIA życia do ukończenia 12 MIESIĄCA życia:
1) min. 2 regurgitacje/24 h co najmniej przez 3 tygodnie
2) brak odruchów wymiotnych, wymiotów treścią krwistą (fusowatych), aspiracji, bezdechu, upośledzenia wzrastania, trudności w karmieniu lub połykaniu, nieprawidłowej pozycji ciała
pierwsze posiłki uzupełniające, kiedy wprowadzamy?
** po ukończeniu 6. miesiąca życia. u dzieci karmionych wyłącznie piersią
** 1—2 miesiące wcześniej u niemowląt, które są karmione mlekiem modyfikowanym (tzw. karmienie sztuczne)
pierwsze posiłki uzupełniające - jakie?
W Polsce wprowadzanie pokarmów uzupełniających najczęściej rozpoczyna się od podania niemowlęciu przecieru jarzynowego lub owocowego (początkowo jednoskładnikowego) albo soku owocowego (np. jabłkowego). Można również zacząć od podania kaszki (np. ryżowej).
Nie ma jednak ścisłych zaleceń określających, jaki rodzaj pokarmu uzupełniającego wprowadzać do diety niemowlęcia jako pierwszy.
zasady wprowadzania pokarmów uzupełniających
1) Nowe produkty wprowadzaj pojedynczo, stopniowo (np. co 3—5 dni) i w małej ilości (3—4 łyżeczki), obserwując dokładnie reakcję dziecka.
2) Nie wprowadzaj kilku nowych produktów równocześnie.
3) Kolejność wprowadzania poszczególnych pokarmów prawdopodobnie nie ma większego znaczenia.
4) Dzieciom, które ukończyły 10. miesiąc życia, należy podawać jarzyny i mięso w konsystencji stymulującej żucie pokarmu.
zasady wprowadzania glutenu do diety
Gluten do diety niemowląt wprowadza się w niewielkich ilościach – nie tyle w celu odżywienia dzieci, ile zmniejszenia ryzyka wystąpienia celiakii.
- Aktualnie zaleca się wprowadzanie glutenu w postaci kleiku glutenowego lub kaszki manny jeden raz dziennie ok. pół łyżeczki.
- Zarówno u niemowląt karmionych piersią, jak i mlekiem modyfikowanym rekomenduje się wprowadzanie glutenu nie wcześniej niż w 5. miesiącu życia, ale nie później niż pod koniec 6. miesiąca.
SIBO objawy
biegunka + niedokrwistość + zaburzenia stanu odżywienia
wzdęcie brzucha, nadmierne gazy przelewania, kruczenia, ból brzucha, biegunka tłuszczowa lub wodnista, rzadziej zaparcie utrata masy ciała niedokrwistość mikrocytarna (niedobór żelaza), niedokrwistość megaloblastyczna (niedobór wit. B12), polineuropatia (niedobór wit. B12), tężyczka (hipokalcemia), zaburzenia widzenia (niedobór wit. A), zapalenie skóry (niedobór cynku).
rozpoznanie celiakii
● obecne objawy kliniczne celiakii - jelitowe lub pozajelitowe;
● wartości tTG 10x > normy przy prawidłowym poziomie IgA;
● dodatnie EMA;
● obecne HLA DQ2 lub DQ8.
Jeżeli chory spełnia wszystkie powyższe kryteria, rozpoznajemy celiakię i włączamy dietę bezglutenową. Jeżeli jakikolwiek warunek nie jest spełniony konieczności wykonania badania endoskopowego i pobrania wycinka jelita
bobas 3 stolce dziennie z obecnością pasemek krwi i śluzu, wzdęty brzuszek; ogólnie wszystko prawidłowo i zdrowy
jeśli dziecko karmione mlekiem matki - próba diety bezmlecznej u matki przez tydzień. Jeśli dziecko karmione sztucznie, hydrolizat o znacznym stopniu hydrolizy
Niedobór alfa1-antytrypsyny (AAT)
Do pierwszych objawów klinicznych niedoboru alfa1-antytrypsyny występujących u dzieci należą przedłużająca się żółtaczka noworodkowa (trwająca ponad 4 tyg.), mała masa urodzeniowa, odbarwione stolce, krwawienie z przewodu pokarmowego oraz z kikuta pępowiny, objawy uszkodzenia wątroby.
Manifestacja choroby u starszych dzieci to: powiększenie wątroby, śledziony, krwawienia z żylaków przełyku.
Do czynników zmniejszających tempo rozwoju choroby należą: karmienie piersią lub mieszankami sojowymi, unikanie narażenia na dym tytoniowy oraz zanieczyszczenia atmosferyczne, zapobieganie zakażeniom, między innymi poprzez szczepienia profilaktyczne, w tym szczepienia przeciwko pneumokokom i coroczne przeciwko grypie.
stany przebiegające z wielowodziem
- z OUN (bezmózgowie),
- z pp (niedrożność przełyku, dwunastnicy),
- zespół przetoczenia między bliźniakami,
- obrzęk uogólniony płodu
- toksoplazmoza wrodzona
najczęstsza przyczyna biegunek u dzieci
rotawirusy
najczęstsza przyczyna biegunek ostrych z krwią u dzieci
E. coli
leczenie biegunki Salmonella
samo nawadnianie bez antybiotyku
zaparcia u dziecka - leczenie
- bisakodyl
- trening czystości
- dieta bogatoresztkowa
- wlewka doodbytnicza + przepiszesz makrogole
wskaźnik Cole’a
BMI/BMI (standardowe dla 50 percentyla) x 100%
>120% otyłość 110-119% nadwaga 90-100% norma 85-90% łagodne niedożywienie 75-85% niedożywienie <75% ciężkie niedożywienie (wyniszczenie)
GER
cofanie treści pokarmowej z żołądka do przełyku, w większości fizjologiczne
GERD
GER który powoduje obawy, dolegliwości i powikłania
regurgitacje niemowlęce
od 3 tygodnia do 12 mc. życia
GERD pozaprzełykowy o potwierdzonym związku przyczynowo-skutkowym z refluksem
zespół Sandifera i ubytki szkliwa zębów
regurgitacje niemowlęce, czy są groźne?
nie bo żołądek niemowlęcy wydziela ok. 30x mniej kwasu
regurgitacje
cofanie się treści żołądkowej do jamy ustnej
ulewanie
cofanie się treści żołądkowej poza jamę ustną
eradykacja H. pylori
terapia 3 lekowa:
- IPP + amoksycylina + metronidazol
- IPP + amoksycylina + klarytromycyna
- bizmut + amoksycylina + metronidazol
sekwencyjna skuteczniejsza:
1) IPP + amoksycylina 5 dni
2) IPP + klarytromycyna + tynidazol/metronidazol 5 dni
*eradykacja tylko gdy ubytki śluzówki, objawy stanu zapalnego czy wywiad w kierunku raka żołądka dodatni
diagnostyka H. pylori
test ureazowy wycinka śluzówki i badanie hist-pat
-gdy chcemy określić oporność bakterii to pobieramy kolejny wycinek -> hodowla
testy nieinwazyjne tylko do oceny skuteczności leczenia
najczęstsza przyczyna hospitalizacji dzieci 3-5 r.ż.
biegunki,
w tym wieku średnio 2 - 3 epizody biegunek na rok
ocena stopnia nawodnienia
- elastyczność i wilgotność skóry (fałd skórny)
- wilgotność błon śluzowych
- świadomość
- zachowanie
- nawrót kapilarny
- tętno
- CTK
- utrata masy ciała
stolec w biegunce osmotycznej
pH < 6
zawartość substancji redukujących w stolcu >0,5%
pułapka osmotyczna > 140mOsm/l lub >2x [Na + K] w stolcu
ch. Hirschprunga objawy
- smółka >48h od urodzenia
- narastające wzdęcie brzucha i wymioty treścią jelitową
- noworodki - naprzemienne zaparcia i biegunki (wyraz zapalenia jelit)
- brzuch duży, wzdęty - bębnica
- w per rectum napięcie normalne, pusta bańka odbytnicy, tryskająca ewakuacja stolca lub gazów w czasie wycofywania palca z odbytnicy
- brak wyczuwalnego rozluźnienia zwieraczy w czasie prób defekacji
- możliwe niedożywienie, wyniszczenie
kolka niemowlęca
napady niedającego się ukoić płaczu trwającego ponad
3h/dobę i występującego >3 dni w tygodniu przez okres dłuższy niż 3 tygodnie.
-dotyczy około 10–40% niemowląt na całym świecie i osiąga szczyt częstości występowania około 6. tygodnia życia, a jej objawy ustępują do 4 miesiąca życia. Zapadalność jest taka sama u obu płci i nie obserwuje się korelacji kolki z rodzajem karmienia (piersią lub mlekiem modyfikowanym)
cholestaza
upośledzony odpływ żółci z wątroby do XII-cy -> zatrzymanie w organizmie kw. żółciowych, bilirubiny i cholesterolu (jej składników)
cholestaza - rozpoznanie
gdy stężenie bilirubiny związanej wynosi:
1) >18umol/l (1 mg%), jeśli stężenie bilir. całkowitej <90 umol/l (5 mg%)
2) >20 umol/l bilir. całkowitej, jeśli stężenie bilir. całkowitej > 90 umol/l (5 mg%)
*dodatkowo wzrasta stężenie GGTP i/lub fosfatazy zasadowej (ALP)
żółtaczka fizjologiczna (żółtaczka niemowląt karmionych piersią)
między 1-2 tygodniem życia
zawsze wzrost bilir. wolnej
proces produkcji żółci
kw. żółciowe wychwytywane przez receptory na hepatocytach, następnie wydzielane do kanalików żółciowych (w nich też rezeptory)
noworodki i niemowlęta -> niedojrzałość strukturalna i czynnościowa -> większa podatność na cholestazę, zwłaszcza gdy infekcja
cholestaza - przyczyny
- zaburzona produkcja żółci
- zaburzony wewnątrzkomórkowy transport barwników żółciowych
- zab. sekrecja na biegunie żółciowym hepatocytów
- całkowity lub częściowy blok odpływu z dróg żółciowych
cholestaza podział
wewnątrzwątrobowa (wiele przyczyn, infekcje: WZW, CMV, TORCH, kiła, bakteryjne ZUM, posocznice; metaboliczne: mukowiscydoza, niedobór alfa-1antyproteazy; anatomiczne; idiopatyczne, endokrynologiczne - niedoczynność tarczycy i przysadki; naczyniowe, toksyczne, genetyczne)
zewnątrzwątrobowa (atrezja zewnątrzwątrobowych dróg żółciowych, torbiel, guzy, kamica, zwężenia, hipoplazja)
cholestaza niemowlęca najczęstsze przyczyny
- atrezja zewnątrzwątrobowych dróg żółciowych (postać niemowlęca i płodowa, włóknienie dróg zewnątrz- potem też wewnątrzwątrobowych, etio. nieznana; reowirusy, CMV, rota grupy C)
- idiopatyczne zapalenie wątroby typu noworodkowego (olbrzymiokomórkowe zapalenie wątroby)
- zespoły cholestazy wewnątrzwątrobowej: zespół Alagille’a o postępująca rodzinna cholestaza wewnątrzwątrobowa
- niedobór alfa1-antyproteazy
- infekcje
ostra niewydolność wątroby
u noworodków:
1. wydłużenie czasu protrombinowego > 24s przy INR>2
2. objawy encefalopatii gdy INR>1,5
po wcześniejszym wykluczeniu infekcji ogólnej, DIC i uszkodzenia przewlekłego
*u starszych:
wystąpienie encefalopatii w ciągu 8 tygodni od pojawienia się objawów choroby wątroby, przy braku wcześniejszej ch. wątroby
autoimmunizacyjne zapalenie wątroby
- przewlekłe, postępujące o nieznanej etiologii
- martwiczo zapalne uszkodzenie hepatocytów
- naciek w układzie wrotnym z kom. jednojądrzastych
- wysokie białko całkowite (ale mało albumin!)
- wysoki poziom IgG
- występowanie swoistych p-ciał
autoimmunizacyjne zapalenie wątroby typ 1 - jakie p-ciała?
- ANA - p-jądrowe
- A-SMA p-mięśniówce gładkiej
- AAA p-aktynowe
- SLA p-rozpuszczalnemu antygenowi wątrobowemu
- p-ANCA p-cytoplazmie neutrofili
autoimmunizacyjne zapalenie wątroby typ 2
- LKM - 1
2. LC1
autoimmunizacyjne zapalenie wątroby jakie choroby mogą towarzyszyć?
- DM typ 1
- SLE
- celiakia
- PSC
- nieswoiste zapalenia jelit
- autoimmuno- zapalenie tarczycy
ostre zapalenie trzustki - przyczyny
- tępy uraz (zwykle nie towarzyszy uszkodzenie innych narządów)
- czynniki infekcyjne - gł. wirusowe (coxackie typu B - w tym przypadku może też dojść do cukrzycy typu 1, EBV, ECHO)
- anomalie anatomiczne
- czynniki genetyczne - dziedziczne zapalenie trzustki
OZT - przyczyny niewydolności wielonarządowej
duża symulacja cytokin prozapalnych -> nerki, wątroba, płuca
OZT - rozpoznanie
- silny ból brzucha
- amylaza 3x>ggn
- zmiany zapalne w obrazowym badaniu
*podstawowe badania to: amylaza w surowicy i moczu lipaza w surowicy leukocytoza CRP i prokalcytonina
TK i USG - ocena postaci OZT
TK ocena ciężkości OZT (wskaźnik CTSI na podstawie skali Balthazara)
*w żółciopochodnej EUS lub MRCP
PZT najczęstsze przyczyny
- dziedziczne zapalenie trzustki
- mukowiscydoza
- rzadziej zespół Shwachmana-Diamonda
- autoimmunologiczne zap. trzystki
PZT - objawy
silne bóle brzucha (ale objawy stopniowo ustępują, aż do całkowitego braku w zaawansowanym stadium)
mogą wzdęcia, wymioty
-objawy gorsze po posiłkach
-obj. niewydolności zewnątrz i wewnątrzwydzielnicze (stolec tłuszczowy, spadek wagi, osłabienie, omdlenia - hipoglikemia)
PZT diagnostyka
podstawowa USG i TK
uzupełniająca: MRCP, EUS, ECPW
testy czynnościowe (ocena funkcji zewnątrzwydzielniczej):
- test sekretynowy
- test sekretynowo-pankreozyminowy (wysoka czułość nawet we wczesnym stadium)
mykowiscydoza - powikłania trzustkowe
- zwyrodnienie torbielowate trzustki
- OZT
- PZT
