Fysiologie verouderen

Question 1

ateriosclerose

Answer 1

1. algemeen
   - arteriosclerose = algemeen begrip verstijving & verdikking vaatwand
   - atherosclerose = specifiek fenomeen van aderverkalking
2. risicofactoren
   - roken
   - hoge cholesterol
   - hypertensie
   - diabetes & overgewicht
   - familiale geschiedenis

Question 2

athersclerose

Answer 2

1. opname van cholesterol door macrofagen = schuimcellen
2. opstapelen van cholesterol plaques in endotheel
3. inflammatoire reacties = activatie ROS
4. cellulaire veroudering
5. afstervende macrofagen & endotheel cellen
6. verweekte vaatwand
   - kan openbreken
   - debris komt vrij
   - trombose & embool

Question 3

verstijving van wand

Answer 3

1. verstijving
   - cross-linking elastine & collageen
   - ontholling aortha = minder buigen = meer dorsaal gelegen
2. gevolg
   - toename pulse wave velocity
   - weerkaatsing gebeurd sneller
   - gestegen SBD
   - gedaalde DBD

Question 4

verloop van bloeddruk veranderingen

Answer 4

1. jong-ouderen tot 80j
   - stijging beide
   - verhoogd risico cardiovasculaire complicaties
   - cognitieve achteruitgang
2. ouderen na 80j
   - stijging SBD & daling DBD
   - schommelingen van SBD
   - verlies zelfstandigheid = OH & vallen
   - meer mortaliteit dan gewoon hoge bloeddruk
   - afbouw van medicatie nodig

Question 5

hartspier

Answer 5

1. concentrische hypertrofie
   - linker ventrikel
   - toename myocyten
   - door hypertensie = systolisch falen
   - door stijver worden = diastolisch falen HFpEF
   –> atriale kick extra van belang door verstoorde diastole
2. verminderde beta-adrenerge gevoeligheid
   - minder slagvolume
   - trager hartrimte
   - minder variatie in ritme

Question 6

fibrillaties

Answer 6

1. algemeen
   - 60-80 = 4%
   - 80+ = 10% = 2,5x
   - vaak bij acute stress = infecties, post-op, …
2. hartfalen
   - 27% HFrEF reduced ejection fraction
   - 29% HFmrEF mildly reduced
   - 39% HFpEF preserved = associatie met fibrillatie

Question 7

hart bij inspanning

Answer 7

1. gevolgen
   - daling VO2max
   - verminderde reservecapaciteit
2. training
   - daling bloeddruk
   - daling rust HF
   - betere DBD
   - lagere perifere vasculaire weerstand
   - reductie morbiditeit & mortaliteit

Question 8

bloedvaten

Answer 8

1. veranderingen
   - verdikking = accumulatie & matrixdepositie
   - toename diameter
2. gevolg
   - alreeds gedilateerde vaten
   - minder mogelijkheid om te dilateren
   - stijver worden
   - hogere bloeddruk
   - hoger risico ruptuur & trombose

Question 9

long anatomisch

Answer 9

1. optimale functie
   - vrouwen = 20j
   - mannen = 25j
2. alveoli
   - verminderde alveolaire septa = minder alveoli
   - verminderde alveolocapillair oppervlak
   - jongeren = 75m^2
   - ouderen = 60m^2
3. stijfheid thoraxwand
   - calcificatie kraakbeen ribben
   - stijfheid costovertebrale gewrichten
4. stijfheid longweefsel
   - meer collageen vezels
   - cross-links
   - toename opp. spanning door verandering surfacant

Question 10

long funcitoneel

Answer 10

1. spieren
   - atrofie ademhalingsspieren
   - afvlakking diafragma = minder efficiënte werking
   - minder kracht = hoger risico op infiltratie-infectie
2. fysiologie
   - totale longcapaciteit blijft gelijk
   - toename FRC = minder efficiente expiratie
   - gevolg = daling VC
3. centraal
   - verminderde gevoeligheid herstenstam
   - ademhalingsprikkels = laag O2 & hoog CO2
   - respiratoire insufficiënties

Question 11

verminderde vitale capaciteit

Answer 11

1. oorzaak
   - stijvere thorax
   - atrofie ademhalingsspieren
2. gevolg
   - airtrapping
   - tragere gasuitwisseling
   - hogere AF = 16-20xMin, maar tragere expiratie
   - hoger ademhalingsarbeid
3. inspanning
   - moeilijk hoesten
   - dyspneu
   - hogere lactaat productie
   - volhouden maximale inspanning moeilijker

Question 12

ventilatie perfusie mismatch

Answer 12

1. algemeen
   - minder ventilatie tov. doorbloeding
   - vooral basale delen van long = perfusie langst bewaard
2. oorzaak
   - minder opp
   - grotser FRC door hogere stijfheid
3. gevolg
   - air trapping = stijvere kleine luchtwegen
   - verminderde gasuitwisseling
   - hypoxemie vooral bij inspanning

Question 13

CZS

Answer 13

1. morfologie
   - smallere gyri
   - diepere & grotere sulci
   - daling van gewicht met 10-20% = afname grijze & witte stof
2. oorzaken
   - afsterven = lipofuscine pigment
   - seniele amyloid plaques
   - neurofibrillaire tangeles = bij Alzheimer meer frequent
3. minder efficiënte neurotransmissie
   - acetylcholine = dementie
   - serotonine = depressie
   - noradrenaline = depressie
   - dopamine = parkinson
   - gevolg = alle 3 de beelden zichtbaar bij ouderen

Question 14

afsterven van neuronen

Answer 14

1. amyloid
   - amyloid precursos proteïne in hersenen
   - afgebroken door knip op alfa & gamma gebied
   - verwijderen uit hersenen
2. seniele plaques
   - knippen op beta gebied
   - ontstaan van A-beta proteïne
   - transport beuten neuron
   - neerslag amyloid tussen neuronen
   - activatie van inflammatoire reacties = oxidatieve stress
3. neurofibrillaire tangels
   - Tau eiwit houd moleculen axon samen
   - loskomen van Tau = neerslag
   - degeneratie van axonen
   - afsterven van neuronen

Question 15

frontale cortex

Answer 15

1. algemeen
   - erg gevoelig aan veroudering
   - sneller executieve functies aangedaan
   - weiziging in gangpatroon
   - belangerijk voor dubbeltaken

Question 16

geheugen

Answer 16

1. expliciet geheugen
   - hippocampus
   - semantisch geheugen = minder aangetast
   –> herinneren wanneer wat heeft plaats gevonden
   - episodisch geheugen = meer aangetast
   –> herinneren van feiten
2. impliciet geheugen
   - motorisch aangeleerde taken
   - intact
3. werkgeheugen
   - process tussen horen & reproduceren
   - daling
   - vermindering vooral bij actieve manipulatie

Question 17

PZS & AZS

Answer 17

1. perifeer zenuwstelsel
   - afname van geleidingssnelheid = tragere reactie snelheid
   - tragere overdracht aan synaps
   - verminderde receptor gevoeligheid = vooral in periferie
2. autonoom zenuwstelsel
   - OH
   - seksuele disfunctie
   - postprandiale hypotensie
   - maaglediging vertraagd = volheids gevoel & vermageren
   - hypothermie
   - hypertheramie = heat shock

Question 18

OH

Answer 18

1. definitie
   - bloeddruk daling na rechtkomen
   - 20+ SBD
   - 10+ BDB
   - onvoldoende oplopen van HF
2. risicofactoren
   - deconditionering & bedlederigheid
   - dehydratatie
   - bloeddruk dalende medicatie
   - diabetes
   - parkinson

Question 19

veranderingen in slaap

Answer 19

1. NREM non-REM slaap
   - diepe restoratieve slaap = stadia 3-4
   - minder frequent & minder lang
   - gevoel van onvoldoende slaap
2. slaapfragmentatie
   - frequenter wakker worden
   - gevoel van minder slaap te hebben = subjectieve slaapstoornis
3. instellingen
   - vaak al om 8-9u in bed & 8-9u uit bed
   - 12u in bed maar weinig slaap
   - nog meer gevoel van minder slaap
   - veel vraag achter medicatie = niet de oplossing

Question 20

morfologische veranderingen ooglid

Answer 20

1. algemeen
   - weinig effect op zicht zelf
   - kan wel storend zijn
   - correcties zijn soms nodig
2. ectropion
   - onderste ooglid draait naar buiten
   - oog minder goed sluiten
   - deel oogbol continu blood
   - irritatie = tranen & vervelend gevoel
3. entropion
   - onderste ooglid draait naar binnen
   - wimpers schuren tegen cornea
   - beschadiging van oogbol

Question 21

morfologische veranderingen oog

Answer 21

1. arcus senilis
   - atrofie van iris = grijze rand
   - geen problemen
2. sclera = wit deel
   - vergeling door calcium & vettin
   - opletten met geelzucht
3. miosis van pupil
   - kleiner bij zelfde licht intensiteit
   - langere aanpassingsduur in donkere ruimtes = rekening mee houden

Question 22

veranderingen fysiologie oog

Answer 22

1. lens
   - stijver worden
   - eiwit neerslagen = minder doorzichtig
   - nachtblindheid = veranderde mogelijkheid van intensiteiten opvangen
   - cataract = pathologisch
2. corpus ciliare
   - spierweefsel voor lens = verder/dichter kijken
   - stijver worden
   - bresbyopsie verziendheid = niet goed meer dichtbij kunnen kijken
   - eerste symptomen rond 50j
3. retina
   - staafjes & kegels atrofie & afsterving
   - minder groot gezichtsveld
   - verminderd dieptezicht

Question 23

buiten & middenoor

Answer 23

1. oorschelp
   - oorschelp langer & wijder
   - kraakbeen blijft groeien
   - evolutief adaptief fenomeen van minder goed horen
2. buitenoor
   - oorsmeer afname = droger
   - oorprop
3. middenoor
   - dunner trommelvlies
   - verkalken gehoorsbeentjes
   - verstramming gewrichtjes

Question 24

binnenoor

Answer 24

1. neurologisch
   - afsterven trilhaar cellen = neuronen
   - inklemming zenuwvezels
2. andere
   - verminderde vibratie basilaire membraan
   - atrofie haarvaten
3. gevolg = prebyacusis
   - vermindering in het gehoor
   - 65-74j = 11-15%
   - 75-80j = 25-30%
   - 80j = 50%
   - 90j = 65%
   - therapie = hoortoestel
   –> sneller = beter

Question 25

smaakzintuig

Answer 25

1. afname bais smaken = chronologisch - zout - zoet - zuut - bitter 2. oorzaken - veranderingen van smaakpapillen - kunstgebit - roken - speekselsecretie na radiotherapie

Question 26

maag & darm

Answer 26

1. GOS gastro-oesofageale sfincter - minder efficiënt - hoger risico op reflux & aspiratie - vermijden stijging intra-abdominale druk - aan verpleging vragen voor stoppen sonde-voeding voor therapie 2. dikke darm = colon - minder tonus - minder efficiënte peristaltiek - minderde perceptie drukverhoging & uitzetting 2. gevolgen - constipatie - fecale impactie = verkalking van stoelgangsresten - divertikels

Question 27

diverticels

Answer 27

1. aandoening - uitpuilen van mucosa - vormen van blaasjes - 1/3 bij 60+ 2. complicatie - bacteriele infectie - onsteking = diverculitis - ernstig ziek van worden - barsting met lucht in maag

Question 28

pancreas

Answer 28

1. endocriene functie - insuline blijft stabiel - resistentie treed wel op - aan spier, lever & vetcel - langetermijn diabetes 2. exocriene functie = onveranderd

Question 29

afweermechanisme

Answer 29

1. epitheliale barriere - kiem in lichaam voorkomen - minder efficiënt trilhaar epitheel - atrofe huid = skin tears & vocht letsels - urethra = meer opstijgende infecties 2. innate immuunsysteem - macrofagen, granulocyten & dendritische cellen - kiem afzonderen & aanbieden aan adaptief systeem 3. cellulair immuunsysteem - T-lymfocyten = herkennen & stimuleren van B-lymfocyten - B-lymfocyten = antistoffen

Question 30

veranderingen innate stelsel

Answer 30

1. dentritische cellen - minder migratie naar plaats van infectie - minder fagocytose - hogere productie pro-inflammatoire CK, TNF-afla & IL6 - minder productie anti-inflammatoire IL10 2. neutrofielen - weinig verandering in aantal - fagocytose capaciteit verminderd - chemotaxis verminderd = bewegen naar stimulus 3. macrofagen - rol in inflammaging = productie pro-inflammatoire CK - fagocytose bewaard - minder effectief bij overload = groter risico infecties

Question 31

veranderingen cellulair stelsel

Answer 31

1. algemeen - T & B cellen minder activatie - cytotoxische cellen = opkuisen = minder 2. gevolgen = hoger infectie risico - pneumococcen - H zoster - tuberculose - influenza - SARS-COV2 - RSV

Question 32

humoraal stelsel

Answer 32

1. anti-stoffen - gevormd in jeugd = ongewijzigd - minder bij nieuw contact --> minder efficiente vaccins 2. auto-antilichamen - hogere incidentie auto-immuunaandoeningen - hogere monoclonale eiwitten = MGUS mono clonal gammapathie of unknown significance