Praktijk Flashcards
clichées in de ouderen therapie
- oefenvormen
- katrollen
- motomat = zit fiets
- paralelle baren
- gangrevalidatie = gaan wandelen met mensen - kwaliteit
- niet slecht
- maar geriatirsche kinesitherapie is zoveel meer
hedendaagse geriatirsche kine
- thuiswonende senioren
- primaire valpreventie
- revalideren na letsel
- optimale zelfstandigheid of onafhankelijkheid - ZH-instellingen
- SP-dienst
- revalidatie centrum
- coping & terugkeer naar optimale van vroeger - WZC
- zorgondersteunende kine = bewegingen trainen die de zorgdienst gemakkelijker maakt
- zelfstandigheid & onafhanklijkheid
- comfortzorg & palliatief
gemeenschappelijk doel over types revalidatie
- mensen gelukkig maken fysiek
- herwinnen van verloren vaardigheden
- fysieke capaciteiten optimaal benutten
- functionele activiteiten ADL & zelfstandigheid = QoL
- collateral damage = bij ouderen rapper meer aangetaste structuren
–> meer atrofie, decubitus, … - mensen gelukkig maken sociaal
- vermijden sociale isolatie
- inzicht in revalidatie process = motivatie
actieve & passieve therapie ouderen
- actieve therapie = oefentherapie
- focus ligt hier
- pre-stabiliteit = posturale controle
- kracht = functioneel & analytisch
- lenigheid - concepten van oefentherapie
- COMBAT
- VL-otago
- E-learning project
- NEOK
- 4TD
- harmonics - passieve therapie = ook belangerijk
- positioneren
- mobiliseren
- warmte & massage
- informeren & adviseren
leeftijd
= onbelangerijk
- vitaliteit = belangerijk
- karakter
- leeftijd
- levensstijl - andere belangerijk
- ADL-profiel
- goesting & motivatie
holistisch
- beeld van geriatrische patiënt
- geen stricht neurologische pathologie
- geen stricht orthopedische pathologie
- geen sportkine
- geen ziekte
- geen leeftijd - gevolg
- behandeling totale mens
- vooral therapie activiteiten & participatie
- comorbiditeiten
collateral damage
- algemeen
- veralgemeende deconditionering
- meer immobilisatie = spieratrofie
- verouderen = sarcopenie - immobilisatie bij ouderen
- verhoogd valrisico
- verlaagde immuniteit
- bijkomende pathologie vb: verkorte ademhalingsspieren = meer impact van verkoudheid
doelen
- acute situaties = volgorde
- stabiliseren
- primaire problemen = adivseren & educeren
- voorkomen secundaire complicaties = decubitus, contracturen, …
- functie herstel
- activiteiten hernemen
- deelnaemen aan maatschappelijk gebeuren - chronische situaties
- gevolgen normale verouderingsprocess bestrijden
- behoud & optimaliseren = zelfredaamheid voorop
- LEUK = lenigheid, evenwicht, uithouding & kracht
- pijn & oedeem - gevolgen training chronische situatie
- mensen gelukkig maken & dalen sociaal isolement
- self-efficacy = geloof in eigen kunnen
- stijging zelfstandigheid & eigenwaarde
- verminderen collateral damage
rol van de kine
- zorginstelling = naast arts vaak enige universitaire
- motivatie
- goesting creëren met kine
- volledige engagement van kinesitherapeut
- persoonlijke beslommeringen mogen geen invloed hebben op kwaliteit van revalidatieprocess
Bilan 1
= administratieve blok inplannen
- anamnese
- ook heteroanamnese
- voornaamste & nevendiagnoses
- hulpvraag - testing = vaak vergeten bij ouderen
- inspectie = vooral functionele
- basisfunctieonderzoek
- aanvullende onderzoeken
- interpretatie naar ICF
- kinesitherapeutisch handelplan
belasting richtlijnen
- osteoporose
- weerstand
- eenzijdige belasting = rotaties! - artrosis deformans = in pijnvrije gebied blijven VAS
- cardiale problematiek
- hartfrequentie
- valsalva vermijden
- subjectief gevoel = borg
- zweten & kleur controleren
passieve technieken
- algemeen
- altijd zoveel mogelijk actief
- passief ook van belang
- vooral bij minder goede patienten = comfort zorg - technieken
- mobiliteit
- harmonische technieken
- soft-tissue technieken
- positionering - sensorisch stimuleren
- snoezelen
- basale stimulatie
- Perfetti
- Panat
mobiliteit verbeteren
- technieken
- passieve mobilisaties
- stretching = CR(AC)
–> CRAC indien begrijpen
- pendelen - dementie
- paratonie = bewegen naar foetus houding
- harmonics maar niet stretchen
- niet kunnen aangeven dat pijn doet
- microscheuren = nog meer foetale houding
lymfedrainage & positionering
- lymfedrainage
- achterliggende pathologie begrijpen
- trombose, hartfalen, …
- weten wanneer wel & niet doen - positionering
- altijd doen vooraleer weggaan
- mensen rondom ook leren
- pijn & verkortingen door hele dag op zelfde manier liggen
ademhalingsoefeningen
- indicatie
- verzwakking van alle spieren = ook ademhalingsspieren
- stijvere thorax
- kyfotische houding met protractie
- daling van fysieke activiteit
- hyperinflatie stand = vooral oefeningen voor expiratie - longontsteking
- groter risico & impact door slechte ventilatie
- ventilatie technieken op voorhand leren - oefeningen
- relaxatie technieken tussen oefeningen
- kracht & coördinatie onderhouden
NEOK & RGM
- NEOK new equilibrum oscilating kinematics
- vereenvoudigde tai chi
- trage bewegingen
- focus op houding & evenwicht - RGM Ronnie Gardiner Methode
- op muziek bewegen door symbolen
- combinatie cognitie, gehouden, motoriek & spraak
- tof in groepsvorm
aandacht & dubbeltaken
- dubbeltaken
- beweging + cognitieve/motorische dubbeltaak
- taak automatiseren
- functionele taken vb: stappen opnoemen om soep te maken - aandachtstaken
- activiteit waarvoor goed moeten nadenken/oplatten
- 1x klappen dit doen, 2x klappen iets anders
andere types oefeningen
- spiegel oefeningen = verschillende types
- houding
- therapeut nadoen
- spiegeltherapie = neuro - oefeningen in zit
- bewegingen met voeten & armen = goed al opwarming
- indien doel buikspieren = ook effectief moeilijk maken
–> achteruit leunen
algemeen posturale controle
- houdingsoriëntatie
- weten wat goede houding is
- proprioceptie
- coördinatie - houdingsstabiliteit
- kracht & uithouding
- houding aannemen & behouden - systemen
- sensorisch systeem
- motorisch systeem
- bij iedereen is elk onderdeel van de systemen aant afnemen
sensorisch systeem van posturale controle
- visus
- werken met opvallende kleuren
- in ooghoeken
- veel aandachtstaken
- ook aandacht voor bril = juiste & proper
- ogen toe = alle andere systemen - andere
- vestibulum = hoofd/rompbewegingen tijdens oefeningen
- gehoor = aandachttaken + aandacht voor gehoorapparaat
- proprioceptie = ondergronden, afstanden navragen, …
posturale controle trainen
- meest stabiele houding ≈ boksers
- licht door knieën gaan
- voeten op heupbreedte
- beetje geschranst ≈ 20cm
- achterste voet in exorotatie
- indien te makkelijk = moeilijkere positie
- indien te moeilijk = steun aanbieden - directionele stabiliteit
- stabieler naar voor dan naar achter
- helemaal op einde = intrinsieke voetspieren
–> tenenstand trainen voor evenwicht - effecten op motoriek
- pijn = verstoorde proprioceptie
- dubbeltaken & angst = inhibitie motoriek
- geen doel van oefening = lastig & saai
4TD algemeen
- onderdelen in logische volgorde
- tijd
- tikken
- tegenhouden
- trekken & duwen - principes
- opbouwen van stabiliteit
- beperken van collateral damage
- cognitie trainen = altijd bevragen van welke spieren getraind worden
–> oudere generatie veel minder bewust over - modaliteiten
- explortatie van LOS limits of stability
- bewust vanuit alle uitgangshoudingen
- met alle lichaamsdelen
- beginvoorwaarde = weight balance
tijd bij 4TD
- tijd van therapeut
- hands-on
- 1-op-1
- lange tijd voor uit te voeren - andere tijd
- tijdslijn patiënt
- tijd om leerprocessen te laten evolueren
- tijd in setting = ziekenhuis, WZC, …
algemeen weight balance
- inhoud
- gewichttransfer moet aanwezig zijn vooraleer evenwicht
- bewust worden van processen bij bereiken van LOS
- houdings & evenwicht gevoel aanleren - bedlederige personen
- vaak angstig voor alles ivm. beweging
- alles eerst rustig doen
- begin met contact maken = duwen op schouders, bekken, benen, …
–> aantonen dat ze stabiel liggen
weight balance in lig
- houding
- erg dicht tegen patient
- hand op heterolaterale schouder
- hoofd rust op elleboog = niet naar extensie laten gaan
- andere hand onder lage rug
- bewegen van heup met elleboog - bewegingen & progressie
- schouder heffen
- schouder heffen & houden
- naa zijlig rollen
- ander type van progressie = minder assistentie of verder van patiënt - zijlig
- been plooien + schouder heffen
- begeleiden door als therapeut door benen te buigen idpv naar achter te gaan
weight balance in zit
- naar zit komen
- 3x rollen naar zijlig & bij laatste keer rechtkomen
- handverplaatsen naar bovenste knie
- met boven benen knie fixeren - stabiele zit houding
- voeten & handen gesteund
- hoofdeinde omhoog aan ene kant
- zitten aan andere kant
- kussens & bar achteraan
- voor vertrouwen te geven = ook afbouwen - oefeningen
- lateroflexie = bekken heffen
- lateroflexie en bloc = staaf door rug & schuin gaan zitten
- opvang reacties = bij oefeningen voorbij LOS gaan
–> opvangen & opduwen = functioneel voor opduwen vanuit zijlig
opkomen naar stand
- naar stand
- juiste techniek = romp naar voor & duwen op stoel
- aan baren trekken = niet goed
- begin op hoge tafel = progressie naar diepere zit - uitvoering
- 1 hand op schouder leggen = lichtjes laten duwen
- andere handen op bekken
- bij zware personen = gaan zitten terwijl persoon laten rechtstaan - fixatie van zwak been
- ventraal blokkeren met knieën
- niet omvatten = kan nog steeds doorzakken
- niet recht op patella = pijnlijk
weight balance in stand
- weight shifts
- gewicht over andere been zetten
- niet beweging van romp maar in benen
- indien schrik doorzakken ander been = hand ventraal op knie - progressie
- stappen in alle richtingen
- stappen met slecht been
- samen stappen ≈ slowen
tikken
- begin met exploratie van range
- beide handen vastpakken
- in alle richtingen bewegen - oefening
- met beide handen laten tikken
- zo snel mogelijk
- voldoende variatie = voor, achter, hoogte, …
- cognitie = 1-2 oefening met betekenissen - aandachtspunten
- zelf rond patiënt stappen
- niet patiënt tegemoed komen = klappen
- pas andere hand verplaatsen indien hand getikt is
tegenhouden
- uitvoering
- standbeeld = weerstaan van externe druk
- druk geven
- op verschillende lichaamsdelen
- in verschillende houdingen
- in verschillende richtingen - modaliteiten
- 2x8 seconden in dezelfde keten
- continu druk opbouwen & afbouwen met verschillende loxaties
- blijven ademen = zelf laten tellen
- vaak spiegel voor zetten = houding zelf zien
trekken & duwen
- beweging
- laten trekken & duwen tot LOS
- isokinetisch = zelfde snelheid behouden
- blijven ademen!
- hielen moeten niet op de grond blijven - uitvoering
- hand open = skintears door broze huid
- 2x dezelfde keten - voorbeelden
- stapoefeningen = tegenhouden in alle richtingen
- in ruglig naar zijlig duwen
- protractie van schouder = hemiplegie
evenwicht
- types
- statisch = LWP verplaatst binnen steunvlak dat terplaatse blijft
- dynamisch = LWP verplaatst binnen steunvlak dat verplaatst
- LWP buiten steunvlak = vallen - oefeningen
- uitlokken van strategiën
- rekening houden met verstoorde systemen
posities statisch evenwicht
- progressief
- bipodaal breed
- bipodaal smak
- semi-tandemstand
- tandemstand
- unipodaal stand - andere houdingen
- alles wat funcitoneel is
- side bridge = lig
- ridderstand = net na val
opbouw van dynamisch evenwicht
- rompbalans
- voldoende functionele kracht
- aanleren beight balance
- oefenen statische evenwichtstrategieën
- evoluatie naar uitvalspassen
algemeen gangrevalidatie
- indicatie
- enkel stappen indien nog haalbaar is
- stappen terwijl hangen in lift = geen enkel voordeel buiten exploratie
- romp is te zwak = eerst dit trainen - meer dan enkel stappen
- over dingen stappen
- in verschillende richtingen
- tegen weerstanden
- op muziek met tempo - valtraining = moet bij elke stapper
- hoe goed vallen
- hoe geraak je recht
handvattingen bij gangrevalidatie
- enkele krukgreep
- hand geven met open hand = plaats voor steunname
- hand rond heuphoogte = lager dan verwacht
- andere hand = onderarm ondersteunen - dubbele krukgreep
- voor meer steun nodig
- andere hand = onder arm & op borst
- ook hand geven met openhand
oefeningen gangrevalidatie
- oefeningen
- ter plaatste stappen
- weightbearing
- uitvals passen - bewegingen
- goede dorsiflexie
- tenen & hielen gang
- knie hoog heffen
- been uitsstrekken - uitdagingen
- over voorwerp
- hoofdbewegingen
- externe verstooringen = 4TD
- coördinatie = arm & hoofdbewegingen
val training
rechtkomen
1. zijlig
2. draaien naar zijlig
3. opkomen naar handen & knieën stand
4. kruipen naar laag voorwerp
5. ridderstand
- rechtkomen naast voorwerp = draaien
- rechtkomen voor voorwerpen = extra hulp door zichzelf kunnen opduwen
trainen
- eerst in naar beneden gaan alle stappen inoefenen
- dan samenvoegen in naar omhoog gaan
- samen met naasten oefenen