Farma III grzyby Flashcards
Inhibitory epoksydazy skwalenowej
Terbinafina, butenafina, naftyfina
hamują epoksydazę skwalenową, która przekształca skwalen w lanosterol - zahamowanie syntezy ergosterolu o etap wcześniej niż azole
nagromadzenie toksycznego skwalenu
działanie grzybobójcze
Grzybice skóry i paznokci
Naftyfina
Inhibitor epoksydazy skwalenowej, grzybobójczy
(miejscowo: żel/lakier do paznokci) Grzybice skóry i paznokci
Natynafina podawana p.o. jest całkowicie metabolizowana przez wątrobę w 1. przejściu
Gryzeofulwina
Zaburza funkcje mikrotubul i czynność wrzeciona mitotycznego, grzybostatyk
Grzybice skóry (Trichophyton, Microsporum, Epidermophyton)
Chociaż obecnie wolimy itrakonazol albo terbinafinę
(p.o. w postaci mikrokrystalicznej bo jest nierozpuszczalny w wodzie, warto zeżreć coś tłustego przez przyjęciem leku)
po wchłonięciu kumuluje się w naskórku (łączy się z keratyną), zapobiega zakażeniu nowych warstw naskórka
- musi być używany MIN. 2-6tyg.
- przez cały czas odrastania paznokcia (miesiące)
DN: alergie o typie III choroby posurowiczej (często)
uszkodzenie wątroby
GI distress
OUN distress
fotosensytyzacja
silnie indukuje enzymy wątrobowe!!!! (P450) - zmniejsza skuteczność antykoncepcji i wartaryny
teratogenny
Natamycyna
antybiotyk przeciwgrzybiczy (jak nystatyna), polienowy makrolid
działa jak amfoterycyna - wiąże ergosterol, robi dziury
grzybobójcza
trochę działa na pierwotniaki
nie wchłania się z pp, zbyt toksyczna do podania pozajelitowego
miejscowo (skóra, BŚ, dopochwowo) w grzybicach Candida
(p.o.) grzybice PP
DN rzadko, miejscowe zaczerwienienie skóry, świąd
Tawaborol
inhibitor grzybiczej syntetazy leucylo-tRNA - hamuje syntezę białe
5%r-r miejscowo: grzybica paznokci
DN rzadko, miejscowe zaczerwienienie skóry, świąd
Tolnaftat
Inhibitor epoksydazy skwalenowej, działa jak naftyfina
Amfoterycyna B
Układowy lek przeciwgrzybiczy (układowe: amfoterycyna B, flucytozyna)
antybiotyk o budowie polienowego makrolidu
grzybobójczo, też grzybostatycznie
tworzy pory w ergosterolu (łączy się z nim) i zabija (wypływ jonów)
oporność: mniej ergosterolu w błonie/zmiana jego struktury
szerokie spektrum
1) i.v. serious systemic mycoses - ciężkie, zagrażające życiu grzybice układowe, gł Aspergillus/Candida
- indukcja (pocz faza leczenia), potem azole
2) miejscowo: - w grzybiczym owrzodzeniu rogówki (do worka spoj)
- grzybiczym zapaleniu stawu (do stawu)
- w kandudurii (do PM)
3) terapia leiszmaniozy
nie wchłania się z pp (działa w świetle)
dobrze penetruje wszędzie, słabo do OUN, można podawać do CSF -> to może dawać z kolei objawy ZOMR
nierozpuszczalna w wodzie
- koloid (mieszanina z deoksycholanem sodu) do wstrzyknięć i.v. - toksyczna forma
- formy liposomalne (mniej toksyczne):
AmBisome = sfery
Amphotec = dyski lipidowe
Abelcet = “taśmy” lipidowe
rezerwuar leku uwalnianego głównie w miejscu infekcji grzybiczej
nieco lepsza skuteczność, mniejsza toksyczność (zwłaszcza na nerki), ale droższe + nieskuteczne w grzybicach OUN i UT
Nie łączyć z azolami - bo azole hamują syntezę ergosterolu, a do działania amfoterycyny potrzeba ergosterolu
DN - zależą od połączenia się leku z lipidami ludzkich błon komórkowych
1) natychmiastowo: shake and bake bo uwolnienie cytokin niemal u wszystkich pt - gorączka, dreszcze, skurcze mm, n/w, bóle głowy, spadek CTK
jak tego uniknąć: wolno podawać lek, zredukować dawkę, wcześniej dać paracetamol, H1 antag, GKSy, dać wcześniej dawkę testową im żeby oszacować jak to zadziała
2) powoli:
nefrotoksyczność (prawie u wszystkich) - częściowo odwracalna, kwasica cewkowa + masywna utrata Mg2+ i K+
jak tego uniknąć: wlew NaCl tuż przez podaniem leku lub tuż po
- > arytmie
- > anemia - zepsute nerki nie robią EPO
hepatotoksyczność
podanie do CSF może dać objawy ZOMR
Cyklopiroks
ROS
- pochodna pirydynonu, hamuje transport Leu do komórki grzyba, nasila tworzenie ROS, uszkadza błonę
- trochę blokuje wytwarzanie prostanoidów - ma słabe właść. przeciwzapalne
- słabo przeciwbakterynie (G+, G-, mikoplazmy)
(miejscowo) krem, maść, szampon, lakier: grzybice skóry i paznokci
globulki - kandydoza GU (genito urinary)
DN rzadko, miejscowe zaczerwienienie skóry, świąd
Terbinafina
Inhibitor epoksydazy skwalenowej, grzybobójczy
Grzybice skóry i paznokci
(p.o.) przez 3 msce
DN: bóle głowy
zaburzenia smaku
łagodny GI distress
nie wpływa na cytochromy i metabolizmy innych rzeczy
Nystatyna
antybiotyk przeciwgrzybiczy (jak natamycyna), polienowy makrolid
działa jak amfoterycyna - wiąże ergosterol, robi dziury
grzybobójcza
trochę działa na pierwotniaki
nie wchłania się z pp, zbyt toksyczna do podania pozajelitowego
miejscowo (skóra, BŚ, dopochwowo) w grzybicach Candida
(p.o.) grzybice PP
DN rzadko, miejscowe zaczerwienienie skóry, świąd
(p.o.) n/w/alergia
Flucytozyna
Układowy lek przeciwgrzybiczy
grzybostatyczny - bo działa na rozmnażanie grzyba (hamuje syntezę DNA i powstawanie RNA)
analog pirymidyny - cytozyny
wychwytywany przez permeazę cytozynową
przekształcany do fluorouracylu
potem do -> FdUMP (hamuje syntezę DNA) i FUTP (hamuje powstawanie RNA)
Człowiek nie przekształca flucytozyny do aktywnych metabolitów
Oporność: często, zmiany metabolizmu leku
Oporność wtórna w wyniku monoterapii, dlatego stosujemy flucytozyna + amfoterycyna B = synergizm
Spektrum węższe niż amfoterycyny B: Cryptococcus neoformans, Candida, chromomikoza
Flucytozyna + amfoterycyna B:
1) kryptokokowe ZOMR
2) Candida endocarditis
DN: uszkodzenie szpiku: anemia, leukopenia, małoPLT
PP (n/w/b, enterocolitis)
skóra - zmiany
wątroba - uszkodzenie
W zapobieganiu toksyczności ważnie jest monitorowanie stę leku we krwi
Azole
budowa imidazolowa/triazolowa
blokują syntezę ergosterolu, przez co grzyb nie rośnie (albo umiera - to zależy od stężenia)
hamują P450 grzyba (dokładnie: CYP51 = demetylaza lanosterolu, która odp za przekształcenie lanosterolu w ergosterol)
- łączą się słabiej z ludzkim P450, triazole są bardziej wybiórcze co do grzybowego niż imidazole, dlatego imidazole(ketokonazol, mikonazol, klotrymazol) mają więcej DN
oporność: HGW
Szerokie spektrum
Stosowanie ogólne/miejscowe
Local and less serious systemic mycoses (GRZYBICE NARZĄDOWE)
DN:
łagodny GI distress
zwiększenie AspAT AlAT
rzadziej hepatitis
Wszystkie te leki mniej lub bardziej hamują aktywność ludzkich enzymów cytochromu P450 i przez to mogą blokować metabolizm niektórych hormonów (-> ginekomastia) oraz wchodzić w liczne interakcje
Butenafina
Inhibitor epoksydazy skwalenowej, grzybobójczy
(miejscowo: żel/lakier do paznokci) Grzybice skóry i paznokci
Ketokonazol
Azol - blokuje syntezę ergosterolu
(Imidazole: ketokonazol, klotrymazol, mikonazol)
W zależności od stężenia działa grzybostatycznie lub grzybobójczo.
NAJSILNIEJ HAMUJE CYT P450
(p.o.) Ketokonazol w postaci doustnej stosuje się w leczeniu grzybic układowych
(miejsc) W postaci kremu – w miejscowym leczeniu grzybicy skóry
W postaci szamponu = Nizoral - łupież
Flukonazol
Azol - blokuje syntezę ergosterolu
najczęściej stosowany azol
(p.o.) łatwo się wchłania
(i.v.)
dobrze penetruje do OUN - lek z wyboru w grzybicach OUN!
Candida (albicans, parapsilosis)
niewielki wpływ na P450
