Eco T3 Flashcards
Het Brute Binnenlands Product (BBP)
De geldwaarde van alle in een land geproduceerde producten en diensten gedurende een bepaalde periode. Wanneer er een groei is in de economie, groeit het BBP
Toegevoegde waarden
Omzet - leveringen van derden
Productiefactoren
Kapitaal, arbeid, natuur, ondernemerschap. Deze inzet heb je nodig voor produceren. Hier staat een beloning/primaire inkomens tegenover:
Arbeid: loon
Natuur: pacht
Kapitaal (goederen): rente en huur
Ondernemerschap: winst
De toegevoegde waarde is gelijk aan de primaire inkomens
Bepalen BBP:
- objectieve methode: optellen van de toegevoegde waarde (omzet - totale kosten leveringen van derden)
- subjectieve methode: optellen van primaire inkomens (loon, rente, huur, pacht, winst) het binnenlands inkomen = som primaire inkomens
De toegevoegde waarde van de overheid is gelijk aan de ambtenarensalarissen.
De betalingsbalans
Een overzicht van alle transacties met het buitenland in een periode.
Individuele goederen
Goederen waarbij je mensen kan uitsluiten die niet betalen
Het consumeren van de een gaat ten koste van het consumeren van de ander
Collectieve goederen
Goederen waarbij je mensen die niet betalen niet kan uitsluiten
Het consumeren van de een gaat niet ten kosten van het gebruik van de ander
Wordt vaak betaald met belastinggeld dmv collectieve dwang
Quasi-collectieve goederen
Goederen waarbij je mensen die niet betalen soms kan uitsluiten
Het consumeren van de een kan beperkend zijn voor het gebruik van de ander
Wordt gefinancierd vanuit de overheid
Ontvangsten van de overheid
- belastingen
- directe belastingen, dus inkomsten en vennootschapsbelasting
- indirecte belasting dus Btw en accijns
- premies
- volksverzekeringen dus aow en anw
- werknemersverzekeringen, dus ziekte, werkloosheid en arbeidsongeschiktheid
- overige ontvangsten
- Winsten uit overheidsbedrijven (dividend)
- gasopbrengsten
Overheids uitgaven
- overheidsuitgaven
- sociale uitkeringen
- toeslagen
- overheidsbestedingen
- consumptie: ambtenarensalarissen en huur over overheidsgebouwen
- investeringen: bijv wegen, spoorlijnen en dijken
Overheidssaldo
Inkomsten - uitgaven
Hier kan een overheidstekort of overschot uit voortkomen
Overheidsschuld
Overheidsschuld op 31 december = overheidsschuld op 1 januari + overheidstekort - aflossingen
Uitgestelde belastingheffing
Wanneer een overheid een tekort heeft, omdat de overheid meer heeft uitgegeven dan is binnengekomen, moeten toekomstige generaties (meer) belasting gaan betalen om de rente en het tekort af te lossen.
EMU-normen en berekening
Elk land die de euro heeft als betaalmethode zit bij de EMU en moet zich aan 2 regels houden:
- de overheidsschuld mag 60% van het bbp bedragen:
Overheidsschuld : bbp x 100%
- het overheidstekort mag niet meer dan 3% zijn van het bbp:
Overheidstekort : bbp x 100%
Conjunctuur indicatoren
Vertrouwens indicatoren:
- voortlopende indicatoren, geven de stand van de conjunctuur op middellange termijn, consumenten en producenten vertrouwen
Economische indicatoren:
- gelijklopende indicatoren, geven de stand van de huidige conjunctuur aan, bbp, export, investeringen, consumptie
Arbeidsmarkt indicatoren:
- achterlopende indicatoren, geven extra bevestiging dat de conjunctuur zich in de volgende fase bevindt, werkloosheid, werkgelegenheid
Overheid de inflatie afremmen/stimuleren
Dmv het anticyclisch begrotingsbeleid:
- bij hoogconjunctuur is de ev hoger dan de pc. De overheid kan dit remmen door belastingen te verhogen en/of overheidsbestedingen te minderen. Er ontstaat een overschot bij de overheid
- bij laagconjunctuur is de ev lager dan de pc en moet dus worden gestimuleerd. Dit kan de overheid doen dmv het verminderen van belastingen en meer overheidsbestedingen. Tekort op overheidsbegroting neemt toe
3 soorten banken
ECB: Europese centrale bank, houdt financieel toezicht op nationale banken en voert monetair beleid: prijsstabiliteit inflatie van 2%
Nationale centrale banken: lid van de ecb en houden toegang op banken, zoals de ans ing etc.
Nationaal commerciële banken: spaarders en leners bij elkaar brengen, uitvoeren van belastingverkeer en adviseren
Oorzaken van bestedingsinflatie
- Wanneer de ev groter is dan de pc, stijgen de prijzen omdat bedrijven de grote vraag naar goederen en diensten niet aankunnen
- de bestedingsdrang is te hoog (productie : productie capeciteit) de vraag is hoger dan het aanbod dus de prijzen stijgen
Wat kan de overheid/centrale bank doen aan bestedingsinflatie
- begrotingsbeleid: belastingen verhogen, overheidsbestedingen verlagen
- rentebeleid: centrale bank kan rente verhogen, lenen wordt duurder, sparen wordt aantrekkelijker
Beredenering bestedingsinflatie op toets
Besteedbaar inkomen neemt toe, bestedingen nemen toe, druk op productiecapaciteit neemt toe, bestedingsinflatie
Oorzaken van kosten inflatie
Er ontstaat inflatie door stijging van de kosten per product. Wanneer dit wordt doorberekent in de verkoopprijs is het kosteninflatie. Loon, rente, huur en pacht zijn kosten voor de producent, wanneer deze kosten verhogen worden deze doorberekend in de verkoopprijzen.
Wat kan de overheid doen aan kosteninflatie
- loonpolitiek: aanmoediging door overheid om de loonstijging te beperken
- prijspolitiek: overheid kan regels stellen waardoor bijv huurverhogingen worden beperkt.
Redenering kosteninflatie:
Kosten stijgen, Kosten per product stijgen, hogere kosten doorberekend in verkoopprijs, kosteninflatie
Verband tussen hoge rente en inflatie
- rente wordt verlaagt door ecb
- banken kunnen goedkoper lenen bij ecb
- consumenten kunne goedkoper lenen bij de bank
- lenen neemt toe, sparen neemt af
- bestedingen nemen toe
- druk op pc neemt toe
- kans op bestedingsinflatie neemt toe.
Bij bije een hoge inflatie wordt een hoge rente ingezet waardoor mensen eerder gaan lenen. Dan neemt de druk op de pc weer af en daalt de inflatie. En andersom