Die ontwikkeling van taal & geletterdheid Hfstk 1 (479)

Question 1

Wat is taal?

Answer 1

• Taal is n komplekse, reëlgebaseerde maar kreatiewe stelsel
• n sosiale instrument wat uit n gedeelde kode van klanke bestaan

Question 2

Wat is van die eienskappe van menslike taal?

Answer 2

• kreatief
• georganiseerd
• oneindig
• word kultureel oorgedra
• groepsgebonde
• dinamies
• kan gekodifiseer word tot ander vorme

Question 3

Watter etiket gebruik meeste linguiste om die volg-orde waarin taal aangeleer word te beskryf?

Answer 3

“eerste taal” en “tweede taal” ens

Question 4

Waaroor gaan die taaletiket-debat?

Answer 4

Dit gaan oor die etikettebwat wat gebruik word vir die beskrywing van die heel eerste taal wat n kind bemeester.

Question 5

Wat is die drie teorie oor eerstetaalverwering?

Answer 5

• behavioristiese teorie
• nativistiese teorie
• kognitivistiese teorie

Question 6

Wat is die behavioristiese siening oor taalverwering?

Answer 6

Taalontwikkeling word beskou as nabootsing en repetisie, gelei deur eksterne gebeure en invloede vanuit die omgewing.

Positiewe versterking van gewenste gedrag en nieversterking van ongewenste gedrag.

Question 7

Wat is die kognitivistiese siening oor taalverwerwing?

Answer 7

Taalverwerwing word gekoppel aan die kognitiewe prosesse van denke.

Taal en beweeglikheid het ’n nou verband.

Question 8

Wat is die nativistiese siening oor taalverwerwing?

Answer 8

Taal word op n natuurlike wyse verwerf sonder onderrig.

Alle mense is met n universele grammatika gebore wat wat deur die taalomgewing geaktiveer word.

Question 9

Noem die fases van taalontwikkeling

Answer 9

• prelinguistiese kommunikasiefase
• protolinguistiese ontwikkeling fase
• linguistiese ontwikkeling fase

Question 10

Onderskei tussen basiese interpersoonlike kommunikasievaardighede en kognitiewe akademiese taalvaardighede

Answer 10

BIKV:
- taalvaardighede nodig vir sosiale interaksies
- ontwikkel natuurlik in daaglikse lewe
- 6 maande tot 2 jaar om dit te verwerf

KATV:
- gesofistikeerde, kognitief taalvaardighed
- ontwikkel in formele akademiese kontekste
- as geen vorige leer in die taal nie vat dit 7-10 jaar om ten volle die onderrigtaal te ontwikkel

Question 11

Wat gebeur in die prelinguistiese kommunikasiefase?

Answer 11

Baba hoor taal en begin kommunikasie ontdek. Dit begin in utero en eindig by 12 maande.

• Brabbelfase
• holofrastiese fase

Question 12

Wat gebeur tydens die protolinguistiese ontwikkeling fase?

Answer 12

• Baba begin volwassenes eggo (12- 20 maande)
• 30 woorde in hul woordeskat
• telegrafiese fase

Question 13

Watter fase van taalontwikkeling is ook as die “loop-praat fase” bekend?

Answer 13

protolinguistiese ontwikkeling fase

Question 14

Wat gebeur tydens die linguistiese ontwikkeling fase?

Answer 14

Kinders (2-7 jaar) verwerf hul reseptiwe taal eerste sodat hulle ekspressiewe taal kan begin gebruik

Hul woordeskat vergroot, hulle begin vol sinne gebruik en begin sintaksis, pragmatiek en semantiek ontdek.

Question 15

Word n tweede taal gewoonlik “aangeleer” of “verwerf”?

Answer 15

’n Tweede taal word aangeleer eerder as verwerf omdat die konteks, bv. ’n skoolklaskamer, formeel en gestruktureerd is

Question 16

Wat behels geletterdheid?

Answer 16

Dit behels die ontwikkeling van verskeie menslike vermoëns om sin te maak uit die omgewing waarin ’n mens moet leef en met al die lede van jou gemeenskap moet omgaan

Question 17

Faktore wat die aanleer van n bykomende taal beinvloed

Answer 17

• hoe motiveerd leerder is om die taal ann te leer
• leerstyle
• ouderdom
• persoonlikeheid (skaam of ekstovert)
• status van die taal in die gemeenskap
• eksterne faktore soos hoeveel tyd n leerder het, of daar ekstra lesse beskikbaar en geld daarvoor is

Question 18

Tradisionele Geletterdheidsvaardighede

Answer 18

• luister
• praat
• lees
• skryf