College 9 + Literatuur Flashcards
Psychose
toestandsbeeld gekenmerkt door hallucinaties en/of wanen
schizofrenie
psychische aandoening/ stoornis waarbij er sprake is van een aan een sluitende periode van minimaal 6 maanden van wanen en hallucinaties en het is meer op de voorgrond
DSM-5 Schizofreniespectrum - TENTAMEN
Een ernstige stoornis die gepaard gaat met (≥ 2 symptomen, waarvan minstens 1x kernsymptomen 1/2/3).;
1. Wanen
2. Hallucinaties
3. Gedesorganiseerde spraak
4. Gedesorganiseerd of katatoon gedrag
5. Negatieve symptomen
Significante verstoring van het normale leven. Symptomen bestaan minstens 6 maanden (min 1 maand symptomen actieve fase, daarnaast prodromaal of residueel)
Positieve symptomen
ervaringen die er eerst niet waren maar erbij gekomen zijn
negatieve symptomen
afwezigheid of afvlakken van iets. Eerst was het er wel en nu niet meer
waanideën
= ideeën die niet met de werkelijkheid overeenstemmen
- achtervolgingswaan
- grootheidswaan
- somatische wanen
betrekkingsideeën
toevallige gebeurtenissen met zichzelf in verband brengen, je relativeert het nog
hallucinaties
= Waarnemingen/ sensorische sensaties die niet corresponderen met externe stimuli (die niet door anderen worden gedeeld).
- ‘Stemmen horen‘ (auditieve sensaties) = meest frequent
- Zien van beelden (visuele sensaties)
- Andere sensaties
verwarde/ gedesorganiseerde spraak
= gedesorganiseerd denken dat tot uiting komt in verwarde spraak
- verhoogde associaties
- incoherent
- moeite met pragmatische taal
- moeite met prosodie
- beperkte auditieve informatieverwerking
- abstract taalgebruik
gedesorganiseerd gedrag
= vreemd/onverwacht gedrag of bewegingen
- extreme passiviteit - katatonie
- reperterende bewegingen
- niet adaptief gedrag
Negatieve symptomen
= Afwezigheid van sociale interactie;
- beperkte adaptatie
- Terugtrekken
- erg op eigen gedachtespoor
Schizofrenie in kinderleeftijd
= Childhood onset schizophrenia
ernstigere vorm, progressieve neurobiologische ontwikkelingsstoornis
Beloop schizofrenie
- Premorbide: voorafgaand aan eerste verschijnselen
- Prodromaal: eerst symptomen openbaren zich, terugtrekken sociale contacten
- Acuut: full-blown pathologie/psychose = +- 3 md.
- Herstel (recovery/relapse ) = nog wel negatieve symptomen
- Rest (Residual) / Chronische fase = negatieve symptomen voorgrond. chronisch is cyclisch patroon 1-4.
diathesis
kwetsbaarheid of predispositie voor het ontwikkelen van schizofrenie. In combinatie met voldoende stressoren kan threshold bereikt worden, leidend tot diagnose.
biologische factoren schizofrenie
Bij schizofrenie zijn biologische factoren het meest bepalend voor de kwetsbaarheid/predispositie, maar omgeving kan substantieel verschil maken in wel/niet openbaren van de stoornis!
Kindertijd signalen - at risk
- Motorische ontwikkelingsachterstand
- Opvallende motoriek (motorische patronen), lage spierspanning
- Passiviteit
- Spraakontwikkelingsstoornissen, weinig spreken en geluidsimitatie
- Sociale adaptatie: vreemd gedrag, niet optimaal alert/responsief, beperkt affect & oogcontact
neurocognitieve disfuncties
- zwakke EF
- stemmiswisselingen, agitatie, depressie
- traag in taal
- aandacht afwijkend
- lage informatieverwerkingssnelheid
risicofactoren
belastende ervaringen/ gebeurtenissen
behandeling
- Op symptomatisch niveau alleen medicatie effectief
- Individuele psychotherapie om isolatie tegen te gaan, contact met realiteit en omgeving te herstellen, suïcide te voorkomen
- Gezinstherapie om te helpen relapse tegen te gaan/prodromale symptomen (signalen voorlopers zijn voor herkennen van acute fase) te herkennen
bordeline
Substantiële afwijking in de normale ontwikkeling van de ‘zelf’
Problemen op minimaal twee domeinen:
- Cognities
- Affectiviteit = te veel of te weinig aan emotionele reacties
- Interpersoonlijk functioneren = afwijkingen met betrekkingen tot affiniteit in relaties
- Impulsbeheersing = controle over jezelf die teveel is of te weinig.
subtypen persoonlijkheidsstoornissen - TENTAMEN
Cluster A = vreemde persoonlijkheidsstoornissen
Cluster B = dramatische persoonlijkheidsstoornissen
Cluster C = angstige persoonlijkheidsstoornissen
Cluster A - TENTAMEN
- paranoïde
- schizoïde
- schizotypische
Cluster B - TENTAMEN
- antisociale
- borderline
- histronische
- narcistische
Cluster C - TENTAMEN
- vermijdende
- afhankelijke
- dwangmatige
