College 6 een patiënt met tuberculose Flashcards
Wat is de prevalentie van latente TBC?
1 op 4 mensen wereldwijd
Wat is latente TBC?
Wel besmetting
Geen ziekte
Welke vormen van TBC zijn er?
- latente TBC
- actieve TBC
a) open TBC
b) gesloten TBC
Wat is de verhouding latente vs actieve TBC?
latent: 95%
open: 5%
Wat zijn de verschillen tussen open en gesloten TBC? Waar is het aantoonbaar? Noem voorbeelden
Open:
- open verbinding met de buitenwereld
- Aantoonbaar in materiaal dat in contact is met de buitenwereld (bvb sputum)
- bvb Pulmonale TBC
Gesloten:
- Geen verbinding met de buitenwereld
- Niet aantoonbaar in sputum
- Bvb pleuritis tuberculosa of meningitis tuberculosa
Op welke plek staat TBC bij meest voorkomende infectieziekten?
Wat is de plek qua doodsoorzaak?
Hoeveel mensen komen er jaarlijks bij en hoeveel sterven er jaarlijks?
- Infectieziekte nummer 1 wereldwijd
- In top 10 van de grootste doodsoorzaken wereldwijd
- Jaarlijks komen er meer dan 10 miljoen mensen bij
- Jaarlijks sterven er 1,4 miljoen mensen
Waar komt TBC veel voor?
Afrika: Somalië, Marokko, Eritrea
Azie
Suriname
Wat zijn algemene risicofactoren voor TBC?
- Leeftijd: jong en oud verhoogt risico
- Immuniteitsstatus: verzwakt of disfunctioneel vn in
A) Alveolaire macrofagen
B) CD4+ lymfocyten - Lage sociaaleconomische status
- Kleine behuizing en slechte ventilatie
- Zorgverleners
Wat zijn risicofactoren qua ziektes voor TBC?
- AIDS
- Maligniteit zowel hematologisch als solide
- Immunosuppressieve therapie
- insuline dependent diabetes mellitus
- Nierfalen
- Malnutritie
- Alcohol abusis
Waardoor wordt TBC veroorzaakt?
mycobacterium tuberculose complex bestaande uit meestal: - Mycobacterium tuberculosis
- Mycobacterium africanum
- Mycobacterium bovis BCG (wordt in vaccinaties gebruikt)
- Mycobacterium bovis
eventueel
- Mycobacterium canetti
- Mycobacterium caprea
- Mycobacterium pinnipedil
Deze 8 bacteriën vrmen een complex en zijn allemaal in staat om TBC te veroorzaken
Wat is de meest voorkomende veroorzaker van TBC?
mycobacterium tuberculosis
Via welke 4 besmettingswegen kan iemand TBC krijgen?
- inhalatie
- aanhoesten en niezen bij een patient met open TBC
- evt door voedsel (ongepasteuriseeerde melk) –> minder vaak
- zeldzaam: via een transplantaat of directe inoculatie (via een voedingsbodem)
Welke organismen kunnen TBC overbrengen aan elkaar?
Vooral mens op mens
Hoe noemen we een infectie die verspreid door hoesten? Hoe veel bevat een hoest TBC?
Een airborne infectie
1 hoest aerosol bevat 1-400 TBC bacterien
Wat gebeurt er na inhalatie van TBC bacterien?
- Meeste deeltjes slaan neer in de grote luchtwegen –> opgeruimd door trilharen en de slijmlaag
- kleinste deeltjes (1-5 um bereiken de alveoli
- De kleinste deeltjes worden (TBC bacili) worden gefagocyteerd door alveolaire Mf
- De bacillen kunnen overleven in de macrofaag
- de geïnfecteerde macrofaag wordt omringt door neutrofielen en T-cellen –> fibrotische wand wordt gevormd –> granuloom
- granuloom is voor de afscherming van het omliggende weefsel en O2
Hoeveel van de latente infecties wordt alsnog actief? Wat is de incubatietijd?
5%
Kan levenslang zijn
Wat zijn de typische symptomen van TBC?
- gewichtsverlies: 10-20 kg in enkele maanden
- extreme transpiratie (heftig nachtzweten)
- algehele malaise
- koorts
Wat zijn atypische klachten?
Allerlei klachten waardoor het in eerste instantie een andere ziekte lijkt te zijn
Wat zijn de orgaan gebonden symptomen van TBC?
Kunnen lokale en systemische klachten zijn van afwezig tot zeer ernstig
pulmonaal:
- hoesten: prikkel of productief
- hemoptoe
- thoracale pijn
- dyspnoe
Extra-pulmonaal: locatie afhankelijk
- LK
- pleura
- wervels
- cerebraal
- meningen
Welke vormen van TBC geven de meest klachten?
- miliaire TBC (hematogene verspreiding)
- pleuritis TBC
- pericarditis TBC
Wat is de diagnostiek voor TBC?
testen op besmetting:
1. Mantoux-test
2. interferon-y release assay
Testen voor actieve ziekte
- kliniek/anamense
a) risicofactoren
b) rode vlageen
c) symptomen
- microbiologie
bevestigen diagnose en besmettelijkheid bepalen
- moleculair testen met PCR
- radiologie
Wat houdt de Mantoux test in? Wat is de waarde van de test?
- tuberculine is een onderdeel van de celwand van de bacterie
- dit wordt onder de huid gespoten
-als er antistoffen in het lichaam aanwezig zijn ontstaat er een huidreactie
Waarde: het zegt of er antistoffen in lichaam aanwezig zijn –> dus of het lichaam in aanraking is gekomen met de Ag –> kan door besmetting of inenting bvb
Specificiteit en sensitiviteit zijn matig
Wat is de interferon-y essay? Wat is de waarde van deze test?
- bloedtest: waarbij de concentratie van IFN-y wordt gemeten (wordt veel geproduceerd bij een mycobacterium infectie) of met het tellen van IFN-y producerende lymfocyten
Waarde:
- specificiteit is bijna 100%
- test voor een latente TBC besmetting en niet voor de aanwezigheid van de ziekte
Hoe wordt de diagnose TBC gesteld mbv microbiologie?
sputum test met auramine en Ziehl-Neelsen kleuring
Als dan zuurvaste staven zien
GeneXpert gebruiken of het echt TBC is
Wat is de DD van TBC?
- maligniteit (in de long)
- lymfoom
- infectie met atypisch mycobacterium (NTM) of met actinomyces/schimmels
- sarcoidose
Wat is de behandeling van TBC?
- medicatie waardoor bijna 100% van de mensen geneest
- chirurgie: enkel bij ernstige ziektegevallen, abcessen/empyeem of dreigende fracturen
- evt opname in sanatorium wat enkel ondersteunend is
Wat zijn de doelen van de behandeling van TBC?
- curatie
- reductie van transmissie
- voorkomen van resistentie
welke medicatie wordt gebruikt bij TBC?
- Isoniazide voor 6 maanden
- Rifampicine voor 6 maanden
- Pyrazinamide voor 2 maanden
- Ethambutal tot 6 maanden
Hoe proberen we resistentie te voorkomen? wat doen we als er wel resistentie is opgetreden?
2 soorten middelen gebruiken
duur en medicatie wordt aangepast
wordt er ook profylactisch behandeld voor TBC?
bij besmettingen in risicogroepen
- Profylactisch isoniazide voor 6-9 maanden
- OF rifampicine + isoniazide voor 3-4 maanden
Wat zijn bijwerkingen van de medicatie tegen TBC?
Kunnen ernstig zijn
- jeuk
- buikpijn
- verminderde eetlust
Hoe kan de behandeling worden gecontroleerd?
DOT = directly observed therapy waarbij de inname van de medicatie wordt gecontroleerd door de GGD bij notoire niet-slikkers
Medicatie bevat oranje kleurstof waardoor traanvocht en urine oranje kleuren
Wat doet de GGD ihkv TBC?
Houdt van elke TBC casus bij –> zien uit welke besmettingscluster de infectie is gekomen (naar aanleiding van de sputumtest)
