College 1 diagnostiek van infectieziekten Flashcards
Wat zijn belangrijke gegevens voor het opstellen van een DD bij infectieziekten?
- patientgegevens
- demografische gegevens: geslacht, plaats van opgroeien/verblijven
- VG: immuunstatus
- anamnese
- LO - epidemiologie
- voorkomen van infectieziekten: moment van het jaar, locatie
- reizen/verblijf in het buitenland
- contact met mens en dieren
Wat voor aanvullend onderzoek kan gebruikt worden bij infectieziekten?
- microbiologisch onderzoek: bvb kweek
- Lab:
- CRP
- Leukocyten aantal en differentiatie
- BSE: langzame marker
- lever- en nierfunctie: bvb voor vaststellen sepsis
- cytokines en chemokine: wordt eigenlijk niet gedaan in de praktijk - Beeldvorming:
- X-thorax
- CT
- echo - pathologisch onderzoek: via histologie of cytologie
- aspiraat
- BAL
- punctie
- biopt
Er zijn twee mechanismen waarvan elementen te vinden zijn bij het aanvullend onderzoek. Welke grotere mechanisme zijn dit?
- Lokale schade door het MO en toxinen
- De ontstekingsreactie
Hoe kan het soort verwekker worden ingeschat obv de cellen die veel voorkomen in het bloed?
- (jonge) neutrofiele granulocyten: bacteriële infectie
- monocyten: virale infectie
- eosinofiele granulocyten: parasitaire infectie
Noem de vier belangen voor het aantonen van een ziekteverwekker
- bepaalt de keuze en duur van de anti-microbiele therapie
- Gevolgen voor de omgeving: preventieve behandeling bvb
- Epidemiologisch belang: prevalentie/incidentie en epidemien
- Kan wijzen op een verminderde afweer bij een bepaalde verwekker bvb pneumokokken pneumonie bij verminderde afweer door HIV
Waarvan is het onderzoek dat je aanvraagt afhankelijk?
- de DD
- de verwekker
- klachten
- materiaal (voor bvb contaminatie!)
- eerste ziektedag of beloop
Waarvan is de mogelijkheid voor het stellen van een diagnose afhankelijk?
De kwaliteit van het ingezonden materiaal en de vraagstelling
–> Geldt tevens voor de behandeling
Welke diagnostische testen worden voornamelijk gebruikt bij bacterien?
- kweek + gevoeligheidsbepaling
- Moleculaire diagnostiek
Welke diagnostische testen worden voornamelijk gebruikt bij virussen?
- serologie
- moleculaire diagnostiek
Welke diagnostische testen worden voornamelijk gebruikt bij fungi?
- kweek + gevoeligheidsbepaling
- moleculaire diagnostiek
Welke diagnostische testen worden voornamelijk gebruikt bij parasieten?
- direct preparaat
- moleculaire diagnostiek
Wat voor soort preparaten worden er vaak gebruikt?
Directe preparaten = komt direct van de patiënt (bvb feces, pus, liquor, sputum, bloed)
Wat wordt er gedaan met directe preparaten?
MO wordt meteen zichtbaar gemaakt onder de microscoop met een kleuring
Waarvoor worden directe preparaten gebruikt (MO)?
- bacteriën
- fungi
- parasieten
Voor welk soort MO worden directe preparaten NIET gebruikt?
NIET voor virussen WANT deze zijn NIET zichtbaar met de lichtmicroscoop
Wat is een veelgebruikte kleuring en voor welke MO wordt deze gebruikt?
Gramkleuring voor bacteriën en fungi
Wat kan er gezien worden op een gram-kleuring?
- zijn er wel of geen MO/bacterien
- indicatie voor soort: gram+ of gram- bacterie
Noem vier voordelen en twee nadelen van microscopisch onderzoek (met kleuring)?
Voordelen:
1. Meerdere MO samen/tegelijk zien: je hoeft niet specifiek nog een test te doen om iets aan te tonen
2. snel
3. Mn in steriele materialen zoals liquor,, bloed en bot heeft het grote waarde (normaal zitten hier dus GEEN bacterien in)
4. Niet kweekbare MO zijn aantoonbaar
Nadelen:
1. weinig sensitief: je onderzoekt maar 1 druppel liquor waardoor je MO kan missen
2. Voor nadere determinatie (bvb welke bacterie) en gevoeligheidsbepalingen zijn andere technieken nodig
Wat is een kweek?
Hierbij worden MO in beeld gebracht door hen te laten vermenigvuldigen door optimale omstandigheden hiervoor te creëren
Voor welke MO worden kweken gebruikt?
- bacterien
- fungi
De meeste (pathogene) bacterien en fungi zijn goed kweekbaar –> soms wel een speciale voedingsbodem nodig
Bloedplaat is dan niet voldoende
Waaruit kan het materiaal gehaald worden voor een kweek?
Uit diverse lichaamsmaterialen
- sputum
- pus
- urine
- feces
- bot
- kathetertip
- bloed
- wattenstaafjes van allerlei origine
In welke soorten kweekmedia wordt er gekweekt?
Kan
- vloeibaar: bvb bloedkweekflesjes (bloed is optimale groeiplek voor bacterien)
- Vast = agar bvb op bloedplaat
Kan ook nog voor bacteriën
- aeroob
- anaeroob
Wat voor kweek wordt er ingezet onder vraagstelling?
Banale kweek = op bloedplaat op de meest voorkomende MO
Waarom is een banale kweek niet altijd geschikt?
Sommige MO kunnen hier niet goed op groeien waardoor die missen
bvb
- legionella
- campylobacter
- gonokokken
–> Bij verdenking op deze verwekkers moet dit dus expliciet gemeld worden