College 4

Question 1

In welke volgorde gaat geheugenverlies?

Answer 1

Vaak is er eerst epidosich geheugenverlies (persoonlijke gebeurtenissen) en gaat dit langzamerhand over in semantisch geheugenverlies (kennis over feiten, algemeen geheugen en betekenis van woorden)

Question 2

Functies van geheugen

Answer 2

Noodzakelijk voor adaptie

Identiteit; zonder geheugen kunnen we niet constant zijn in onze keuzes en hoe we over onderwerpen nadenken

Geheugen om op de toekomst te anticiperen
Vb. Wie deugt in mijn omgeving en wie niet?

Question 3

Waar of niet waar: we gebruiken ons geheugen maar af en toe

Answer 3

Niet waar

Question 4

Waar of niet waar: geheugen is voor het bijhouden van het verleden

Answer 4

Niet waar

Question 5

Proefpersonen kregen lijsten met woorden, die moesten ze zo goed mogelijk onthouden. Er waren twee condities: ofwel de proefpersoon kon direct na het doorlezen opnoemen wat die zich nog kon herinneren vs. de proefpersoon moest eerst een tijdje niks doen en mocht daarna pas de herinnerde woorden opnoemen.

Welke groep las de laatste woorden op de lijst als eerste op, en welke groep had een even grote kans om een woord op te noemen uit een willekeurige plek in de lijst?

Answer 5

Voor de mensen die meteen de woorden mochten opnoemen was het duidelijk dat de laatste woorden op de lijst goed konden worden herinnerd, deze worden ook als eerst opgenoemd

De mensen die een pauze hadden, hadden een even grote kans om een woord op te noemen uit een willekeurige plek in de lijst

Question 6

Wat is procedureel geheugen?

Answer 6

Iets wat je niet kan beschrijven maar wat wel aantoonbaar is

Question 7

Semantisch geheugen

Answer 7

Algemeen geheugen
- Retrieval = toegang verkrijgen tot kennis –> weten
- Feitenkennis
- Betekenissen (bv. taalkennis)
- Relaties en karakteristieken van woorden, objecten en categorieën
- Context/ bron onafhankelijk

Question 8

Wat is een expliciete herinnering?

Answer 8

Een bewuste herinnering; de ervaring kan bewust worden gereproduceerd (recall, cued recall, recognition)

Question 9

Wat is een impliciete herinnering?

Answer 9

Een onbewuste herinnering; de ervaring leidt tot verbeterde presentaties in een test zonder zelf herinnerd te worden
Vb. grammatica kennis

Question 10

Wat hoort bij Familiarity en wat hoort bij recollection?

Weten
Herinneren
Wat
Waar
Wanneer

Answer 10

Familiarity: Wat? en Weten
Recollection: Waar, wanneer? en Herinneren

Question 11

Impliciet geheugen

Answer 11

Het is een evolutionair oude functie
- Automatisch geactiveerd en versterkt geheugenpresentaties
- Voor leren, conditionering, vaardigheden, procedures
- Veel hiervan wordt gedeeld met dieren
- Onbewust

Question 12

Expliciet geheugen

Answer 12

Het is een evolutionair recente functie
- Nieuwe associaties worden gecreëerd (tussen elementen van een gebeurtenis, stimuli en context)
- Het geheugenspoor kan worden gecommuniceerd
- Bewust

Question 13

Waar zit het semantisch geheugen in het brein?

Answer 13

Het semantisch geheugen zit in de mediale, temporale kwabstructuren

Question 14

Wat kan je zeggen over het volgende voorbeeld? Als zijn vrouw binnenkomt herkent hij haar en hij herkent zijn emoties voor haar, dit is allemaal impliciete kennis. Stel zijn vrouw loopt even weg om koffie te halen en komt weer opnieuw de kamer binnen reageert hij exact hetzelfde

Answer 14

De impliciete kennis is intact; het STM is intact. Maar de LTM-vorming is beschadigd

Question 15

Episodisch geheugen

Answer 15

Specifieke ervaringen
- Ophalen = tijdreizen –> herinneren
o Dieren kunnen dit niet, het is een vrij recente evolutie
- Wanneer, waar, wie en wat?
- Tijd en plaats specifiek
- Context afhankelijk

Question 16

Hoe werkt de semantisering van remote herinneringen?

Answer 16

Episode –> context en bron verdwijnt –> semantische kennis

Question 17

Hoe vormt het episodisch geheugen?

Answer 17

Fase 1 – Hippocampus verbindt semantische elementen met context + emoties van een episode
We denken dat dieren geen informatie kunnen terughalen. Ook denken we dat taal heel belangrijk is in het terughalen van gebeurtenissen.

Fase 2 – De episode is opgeslagen door de formatie van directe cortico-corticale connecties

Fase 3 – Na de consolidatie staat de context los van de episode en de hippocampus

Question 18

Amnesiepatiënten hebben een verminderd (1) expliciet/impliciet geheugen, maar een goed (normaal) (2) expliciet/impliciet geheugen. Ze worden (3) slechter/beter in een taak na training, terwijl ze zich niet bewust zijn van het eerder uitvoeren van de taak.

Answer 18

(1) expliciet
(2) impliciet
(3) beter

Question 19

Hoe lang kan het consolidatieproces, van decodering naar opslag, duren?

Answer 19

Het afmaken van een geheugenpakketje kan jaren duren

Question 20

Reconsolidatie

Answer 20

Het ophalen van een opgeslagen herinnering.
Gedurende dit proces kan de herinnering veranderen doordat het zich in een fragiele staat bevindt. Als er nieuwe informatie bij de reconstructie van een gebeurtenis komt en dit wordt opgeslagen bij de herinnering, heb je een aangepaste herinnering.

Question 21

Levels of Processing Theory

Answer 21

Theorie van Crack en Tulbing. Gaat over de diepte van processing.

Dit werd getest met een experiment
3 instructies voor codering van ‘TREE’
1. Is het woord in hoofdletters?
2. Rijmt het met ‘ice tea’?
3. Past het in de zin: ‘the … fell during the storm’?

De aanname was dat de derde conditie de aanname het meeste verwerkt, dit bleek ook zo te zijn

Question 22

Problemen met de Levels of Processing Theory

Answer 22

Er is geen onafhankelijke maatstaf voor ‘diepte’

‘Ondiepe’ codering geeft soms een betere retentie dan ‘diepe’ codering

Diepe codering zorgt er niet per se voor dat je iets beter kunt onthouden dan wanneer je iets ondiep codeert

Question 23

Transfer Appropriate Processing theorie

Answer 23

Alternatieve theorie voor Levels of Processing Theory (de theorie van Craik en Tulving werd hiermee gefalsifiseerd)
Heeft overeenkomende condities voor codering en retrieval

Question 24

Welke codering procedures beïnvloeden het retrieval-succes?

Answer 24

Visuele beelden vormen
Items aan jezelf koppelen
Inofrmatie genereren
Informatie ordenen
Retrieval ordenen
Retrieval oefenen

Bv. Het heeft niet veel zin om het boek nog een keer te lezen (codering) maar het heeft wel zin om de informatie herhaaldelijk op te halen, bv. door jezelf vragen te stalen

Question 25

Codering door visualisatie en organisatie

Answer 25

Een afbeelding kan helpen om organisatie te bieden en het tegelijk te visualiseren, en dit helpt om iets beter te onthouden

Question 26

Retrieval volgens Barlett

Answer 26

We slaan alleen een globaal schema van complexe gebeurtenissen op

Retrieval is een reconstructie (met fouten!) van het origineel met behulp van algemene kennis

Het geheugen is een opbouwsysteem

Question 27

Experiment van Bahrick

Answer 27

• Onthouden van namen van klasgenoten na verschillende jaren
• Hoe meer jaren voorbijgingen, hoe minder namen hij zich kon herinneren
• Als hij een cue kreeg in de vorm van een naam recognitie ofwel een gezicht recognitie
• Het interessante is dat als hij een cue kreeg hij zich veel meer kon herinneren, en dat het percentage namen dat hij zich kon herinneren nauwelijks minder werd naarmate hij ouder werd

Question 28

Experiment van Wagenaar

Answer 28

Dagboek studie
- Hij schreef dagelijks in zijn dagboek, en hij schreef alles met dezelfde cues (wanneer, waar, wie en wat)
- Retentie van evenementen na 5 jaar
- Hoe meer cues hij kreeg, hoe meer hij kon ophalen, met 1 cue 20%, 2 cues 30%, 3 cues 50% en met alle cues 85%

Dit betekent dat herinneringen er altijd zullen blijven, maar dat ze niet altijd beschikbaar zullen zijn als je geen hulp krijgt in de vorm van cues

Question 29

Elaborative Encoding en succesvolle Cued Retrieval

Answer 29

Spelling onthouden voor dyslectische kinderen
Codering met verhaaltjes, bv. een verhaaltje met ‘au’ en een verhaaltje met ‘ou’, waar veel woorden inzitten die je op die manier schrijft

Question 30

Wat is het primacy effect?

Answer 30

Mensen onthouden woorden die aan het begin van de lijst staan beter. Een mogelijke verklaring is dat participanten deze woorden vaker herhalen, waardoor ze in het langetermijngeheugen terechtkomen. Doordat bij de eerste woorden nog geen interferentie is met andere woorden, krijgen deze woorden de volledige aandacht. Hoe meer woorden er volgen, hoe moeilijker het is om de aandacht te verdelen, dus hoe minder herhaling

Question 31

Wat is het recency effect?

Answer 31

Mensen onthouden woorden die aan het einde van de lijst staan beter. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat de laatst gepresenteerde woorden nog in het kortetermijngeheugen zitten. Het recency effect verdwijnt wanneer er een langere vertraging zit tussen de presentatie van de stimulus en de recall

Question 32

Ons geheugen is afhankelijk van de manier waarop wij informatie coderen. Dit komt doordat:

Answer 32

Er geen kopie wordt gemaakt van de stimuli tijdens het opslaan van informatie, maar een betekenisvolle (korte) samenvatting

Question 33

Onderzoek van Théodule Ribot

Answer 33

Dankzij hem weten we hoe het proces van consolidatie werkt.
Hij is de grondlegger van de Franse experimentele psychologie en deed onderzoek naar trauma’s en hoe deze amnesie kunnen veroorzaken.

Question 34

Anterograde amnesie (AA)

Answer 34

Onvermogen om nieuwe ervaringen op te slaan (posttraumatisch)

Question 35

Retrograde amnesie (RA)

Answer 35

Ook pre-traumatische ervaringen gaan gedeeltelijk verloren, vooral de meer recente ervaringen

Question 36

Wat is er nog wel intact bij de vorm van amnesie die is beperkt tot episodisch geheugenverlies

Answer 36

Algemene kennis, motoriek en cognitieve vaardigheden zijn wel intact

Question 37

De Ribot Gradiënt

Answer 37

Dit geeft het geleidelijke verlies van herineringen vlak voor het trauma weer

Question 38

De principes van amnesie
Wat wordt eerder vergeten:

Nieuwe/oude herinneringen
Complexe/simpele herinneringen
Automatische/bewuste herinneringen
Georganiseerd/ ongeorganiseerd materiaal

Answer 38

Nieuwe herinneringen worden eerder vergeten dan oude herinneringen

Complexe herinneringen worden eerder vergeten dan simpele herinneringen

Bewuste herinneringen worden eerder vergeten dan automatische herinneringen (zoals vaardigheden)

Ongeorganiseerd materiaal is sneller weg dan georganiseerd materiaal

Question 39

Consolidatieprobleem van mensen met amnesie (Ribot)

Answer 39

Herinneringen die nog door de hippocampus worden geconsolideerd op het moment van het trauma, worden aangetast.

Dit is bewijs voor een consolidatie functie van de hippocampus

Question 40

Het reminiscentie-effect (reminiscence bump)

Answer 40

Het effect dat men ervaart, waarbij iemand meer persoonlijke gebeurtenissen herinnert uit de tienerjaren dan uit andere periodes in het autobiografisch geheugen

Question 41

Elaborative encoding

Answer 41

Een mogelijke verklaring voor het reminiscentie-effect.
Onderscheidbare gebeurtenissen uit het leven van een persoon interferen in het geheugen minder met elkaar. In de tienerjaren zijn er meer onderscheidbare gebeurtenissen. In andere periodes van het autobiografisch geheugen lijken gebeurtenissen meer op elkaar.

Question 42

Brown en Kulik over Flash bulb herinneringen

Answer 42

Herinneringen aan een publiekelijk, emotionele gebeurtenis die grote impact heeft gehad. Mensen kunnen dan vaak veel details geven over de omstandigheden, zoals tijds- en plaatsgebonden informatie.
Deze term is gebaseerd op onderzoek naar herinneringen over de moord op John F. Kennedy

Question 43

Neisser en Harsch over Flash bulb herinneringen

Answer 43

Onderzoek toonde aan dat er niet zoveel verschil is tussen gewone herinneringen en flash bulb herinneringen, maar mensen hebben wel meer vertrouwen in de accuraatheid van hun flash bulb herinneringen

Question 44

Kan het geheugen worden beïnvloed? Zo ja, hoe?

Answer 44

Door suggestie kunnen fictieve herinneringen worden geïmplanteerd en vervolgens als ware ervaringen worden herinnerd.

Dit werd aangetoond in een experiment waarbij proefpersonen een foto werd getoond van een random kind in een luchtballon. Hierbij werd aan ieder van de proefpersonen verteld dat zij het kind waren op de foto (wat natuurlijk een leugen was). In eerste instantie gaven de proefpersonen aan geen herinering te hebben aan een luchtballonvaart, maar naarmate hen verteld werd over de specifieke dag dat ze de luchtballonvaart hadden gemaakt, ontstond er toch wat twijfel. Toen de proefpersonen een sessie later terugkwamen, gaven de meesten aan dat ze zich toch vaag wat herinnerden. Gedurende de derde sessie gaf het merendeel van de proefpersonen zelfs aan dat ze herinnerden dat ze een luchtballonvaart hadden gemaakt tijdens hun jeugd.

Question 45

Is de onbetrouwbaarheid van het geheugen in het dagelijks leven een groot probleem?

Answer 45

Nee, maar in de rechtzaal wel. Door suggesties te maken kunnen valse herinneringen als echt worden ervaren door ooggetuiges.

Question 46

Wat is een oplossing voor ooggetuiges in de rechtzaal ivm de onbetrouwbaarheid van het geheugen?

Answer 46

Een cognitief interview waarbij de ooggetuige wordt verzocht om de situatie mentaal in te beelden. Het is hierbij van belang dat de retrieval cues variëren

Question 47

Perspectief van een klinische psycholoog op de werking en functie van onderdrukte en herstelde herinneringen

Answer 47

Traumatische ervaringen worden onderdrukt. Onderdrukking kan (ernstige) psychologische problemen veroorzaken later in het leven. In therapie worden onderdrukte herinneringen hersteld om problemen op te lossen. Verder zijn klinische psychologen ervan overtuigd dat herstelde herinneringen waar zijn

Question 48

Perspectief van een cognitieve psycholoog op de werking en functie van onderdrukte en herstelde herinneringen

Answer 48

Traumatische ervaringen kunnen worden vergeten, maar over het algemeen worden ze goed herinnerd. Reconsolidatie bij traumatherapie kan effectief zijn, maar ook een probleem bij getuigenverklaringen in de rechtbank bijvoorbeeld. Een accurate herinnering is natuurlijk erg belangrijk. ‘Valse herinneringen’ van traumatische herinneringen kunnen door suggesties worden geïmplementeerd en in een therapeutische setting kan de weg naar valse herinneringen centraal staan in de behandeling

Question 49

Latente inhibitie

Answer 49

Het vermogen om irrelevante informatie uit te sluiten.

Mensen die mentaal ziek zijn missen deze functie vaak, waardoor ze veel meer informatie binnen krijgen. Hierdoor staan ze meer open voor andere ervaringen en ideeën.

Question 50

Savant syndroom

Answer 50

Hierbij is er sprake van specifieke kennis over bepaalde onderwerpen

Question 51

Uit welke drie algemene stadia bestaat het geheugenproces

Answer 51

Het invoer (input) stadium, waarbij nieuw opgedane informatie wordt geleerd of gecodeerd.

Het opslag stadium, waarbij de informatie wordt vastgehouden als voorbereiding voor een toekomstige gelegenheid.

Het uitvoer stadium, waarbij de informatie uit de opslag wordt opgehaald.

Question 52

Wat stelt de schematheorie van Barlett?

Answer 52

Dat we informatie op basis van eerdere ervaring in ons geheugen waarnemen en opslaan, gerepresenteerd in schema’s. Invoer die niet met de bestaande schema’s overeenkomt zal of verstoord moeten worden tot het wel overeenkomt of niet herinnerd worden.

Question 53

De schematheorie van Bartlett stelt dat we informatie op basis van eerdere ervaring in ons geheugen waarnemen en opslaan, gerepresenteerd in schema’s. Invoer die niet met de bestaande schema’s overeenkomt zal of verstoord moeten worden tot het wel overeenkomt of niet herinnerd worden. Wat is een implicatie van deze theorie in het echte leven? (Meerdere antwoorden mogelijk)

Het is waarschijnlijk dat getuigen in de rechtszaal een verstoorde en gerationaliseerde versie van de gebeurtenissen zullen produceren.

De accuraatheid van getuigenverklaringen in nieuwsberichten is twijfelachtig.

We zijn beter in het onthouden van de inhoud van een college als deze inhoud deels overeenkomt met bestaande kennis.

Het goede geheugen van mensen wat betreft het wanneer en waar toen ze een erg emotioneel geladen bericht ontvingen (flash bulb geheugen).

Answer 53

Het is waarschijnlijk dat getuigen in de rechtszaal een verstoorde en gerationaliseerde versie van de gebeurtenissen zullen produceren.

De accuraatheid van getuigenverklaringen in nieuwsberichten is twijfelachtig.

We zijn beter in het onthouden van de inhoud van een college als deze inhoud deels overeenkomt met bestaande kennis.

Question 54

Waar of niet waar: Impliciet geheugen behoeft aandacht en diepe semantische verwerking.

Answer 54

Niet waar

Question 55

Waar of niet waar: Elaboratie (Elaborative rehearsal) is een betere manier om informatie te onthouden dan herhalen (maintenance rehearsal).

Answer 55

Waar

Question 56

Waar of niet waar: Het generatie effect (generation effect) houdt in dat nieuwere generaties een minder goed geheugen hebben door de komst van het internet.

Answer 56

Niet waar