College 3 Klassieke exantheemziekten Flashcards
wat is en waaruit bestaat exantheem?
Wat: huiduitslag als uiting van een algemene aandoening
bestaat uit:
- macula
- papels (bultjes)
= Maculopapuleus exantheem
Hoe kan je exantheem beschrijven?
- morbilloform = grofvlekkig
- rubelliform = fijnvlekkig
Hoe noemen we uitslag op de slijmvliezen?
enantheem –> vaak bij kinderen vooral in de mond
wat zijn oorzaken van exantheem?
- infectieus: viraal of bacterieel
- niet-infectieus: allergie, AIZ, vasculitis
- overig: bvb geneesmiddelen
Welke dingen zijn relevant voor de anamnese bij huidbeelden?
- leeftijd
- VG: medicatie, immuunstatus
- koorts, tijdrelatie afwijkingen met koorts
- vaccinatie status
- voorafgaande contacten met besmettelijke ziektes
- bijkomende klachten
Wat zijn de klassieke kinderexanthemen?
- Morbili = mazelen
- scarlatina = roodvonk
- Rubella = rode hond
- erythema infectiosum = 5e kinderziekte
- exanthema subitum = 6e ziekte
- varicella (waterpokken) –> officieel geen exantheem
Welke exanthemen ziet de HA vaak?
- waterpokken
- 5e en 6e ziekte
- roodvonk = scarlatina
Valt viraal exantheem eci ook onder de klassieke exanthemen?
nee, komt wel vaak voor
wat is pathognomonisch voor morbili?
Koplikvlekken!!
wat is de voorkeursleeftijd voor de kinderziektes?
- morbili: 0,5-5 jr
- scarlatina: 2-10 jr
- rode hond: 6-12 jr
- 5e ziekte: 4-10 jr
- 6e ziekte: 3 mnd-3 jr
- waterpokken: 0-4 jr
wat zijn de kenmerkende verschijnselen van de kinderziektes?
- morbili:
- koorts
- conjunctivitis
- rhinitis
- hoesten
- exantheem begint op hoofd (achter de oren), later naar romp en ledematen
- grofvlekkig, confluerend, maculopapuleus (dag 2-4) exantheem
- koplikvlekken - Scarlatina:
- koorts
- faryngitis
- cervicale lymfadenopathie
- puntvormig, rood, ruw exantheem (verdwijnt na 3-4 dg
–> nacrosekapje bleek!!!
- eerst witte tong en daarna frambozentong (rood, dik en bobbelig), beslag op tonsillen, rode farynxbogen - rode hond:
- BLWI
- lymfadenopathie (1 dag voor exantheem, retro-auriculair, cervicaal, occipitaal)
- soms gewrichtsklachten
- kleinvlekkig, eerst maculopapuleus, daarna confluerend op eerst gelaat, verspreid via de romp
- exantheem ontstaat later dan de BLWI
- kleine rode vlekjes op palatum molle - erythema infectiosum:
- malaise
- koorts of subfebriel
- gewrichtspijn
- erytheem wangen: zeer rode wangen ontstaat eerst
- Daarna maculopapuleus exantheem op strekzijde ledematen, billen en romp (rood en wegdrukbaar)
- begin scherp begrensd, later confluerend met centrale verbleking = guirlandes
- geen enantheem - exanthema subitum
- hoge koorts zonder focus (weinig andere klachten)
- als koorts weg is ontstaat exantheem
- fijn maculopapuleus exantheem
- begint op de romp en verdwijnt via de ledematen
- evt icm BLWI, otitis media, koorts convulsies, lymfadenopathie (hoofd-hals)
- geen enantheem - waterpokken
- lichte koorts of heel hoog
- algehele malaise
- exantheem met ernstige jeuk
- maculae –> vesikel –> pustel –> crusta
- laesies kunnen in alle stadia tegelijk aanwezig zijn
- typisch is op behaarde hoofdhuid
- kan overal, ook genitaal
- Vesicles of ulcera op mondslijmvlies
Wat is het beloop en BH van de kinderziektes?
- morbili:
- self limiting
- geen BH
- hoge koorts, rhinitis, conjunctivitis en na 3-7 dg exantheem - scarlatina
- doorgaans mild met afwachtend beleid
- AB bij
a) ernstig ziek
b) risicogroepen
c) op advies van GGD - rode hond
- vaak mild en self limiting
- inlichten van mensen op school, verder geen BH - erythema infectiosum
- self limiting
- afwachtend beleid - exanthema subitum
- self limiting
- afwachtend beleid - waterpokken
- zelf limiterend
- koorts, malaise, blaasjes –> pustels –> indrogen
- VZV passieve immunisait bij:
a) niet immune zwangeren
b) neonaten
- vermijden contacten met risicogroepen (wel naar school etc)
Welke kinderziektes zijn gevaarlijk voor zwangeren?
Rode hond (3)
- congenitaal rubella syndroom met ernstige afwijkingen zoals microcefalie (mentale retardie), oogproblemen, hartafwijkingen en doofheid
Erythema infectiosum (5)
- IUVD/spontane abortus indien < 20 wk en naief
Waterpokken (7)
- congenitaal varicella syndroom vooral week 13-20
Bij welke kinderziektes geldt een meldingsplicht?
- Morbili (1): groep B2
- Scarlatina: ip niet
WEL bij invasieve GAS met
a) NWDI
b) STSS
c) puerperale infecties: kraambed - rode hond (3): groep B2
- exanthema subitum: soms in het geval van meerdere gevallen in bvb een instelling
- Varicella (7)
NIET: bij individuele gevallen
WEL: bij clusters in kindercentra en scholen
Voor welke kinderziektes bestaat er preventie?
- morbili: RVP
- scarlatina: nee
- rode hond: ja, RVP
- E. infectiosum: nee
- E. subitum: nee
- Varicella: nee,
WEL: kind met natte blaasjes mag niet het vliegtuig in!!!
Vaccinatie: op indicatie of als ouders vragen
–> als indrogen zijn ze niet meer bemstteijk
Welke ziektes hebben de B2 meldingsplicht?
- Morbili
- Rubella
Moeten kinderen geweigerd worden van scholen of crèche bij bepaalde ziektes?
- Nee niet zinvol
- Nee
- nee, niet zinvol
- nee, niet zinvol
- Nee, niet nodig
- nee, niet nodig (wel vermijden risicogroepen)
Bij 1, 2, 3 en 5 is de ziekte al besmettelijk VOOR het optreden van het huidbeeld waardoor het weigeren van de kinderen niet zinvol is
Uiteraard is het melden wel altijd handig om te doen
wat zijn de complicaties van de ziektes?
- 5-10% otitis media acuta
- pneumonie
- 0,1% encefalitis of myocarditis
- a) vroeg:
- peri-tonsilair abces
- otitis media acuta
- sepsis
- NWDI = necrotische weke delen infectie
- STSS: streptokokken toxisch shock syndroom
b)
- acuut reuma
- post-streptokokken glomerulonefritis
3.- trombocyto-penische purpura
- encefalitis
- GBS
- aplastische crise bij pt met chronische hemolytische anemie
- IUVD/spontane abortus als < 20 wk en naieve moeder (kan serologie afnemen om kijken of al is doorgemaakt)
- rejectie bij transplantatie
- pneumonie
- encefalitis
- bacteriele superinfectie: cellulitis, artritis, osteomyelitis (krabben)
- meningo-encefalitis
- pneumonie
Hoe stellen we de diagnose?
- kliniek + IgM Ab
- Vooral klinisch (lab is niet zinvol), soms achteraf na aspecifieke koortsperiode
- kliniek + IgG Ab (IgM is onbetrouwbaar)
Bij zwangeren wel: IgG en IgM - Kliniek (verder niet nodig) –> zwangeren kan evt wel serologie
- kliniek (serologie niet routine)
- Klinisch
- op indicatie: PCR uit blaasjes of IgG Ab
wat zijn de risicogroepen voor de ziektes?
- morbeli
a) kind < 1 jaar
b) Neonaten van niet immune moeders!! - scarlatina
a) anatomische afwijkingen KNO-gebied
b) down
–> risico op ernstiger beloop - Rode hond
- ongevaccineerde zwangeren vn 1e trimester –> congenitaal rubella syndroom - e. infectiosum
- zwangeren - E. subitum
a) immuun-gecompromitteerden - varicella
a) immuun-gecompromitteerden
b) Neonaten van ongevaccineerde moeders
c) zwangeren: 13-20 wk (congenitaal varicella syndroom)
wat zijn de verwekkers van de ziektes?
- Morbili: paramyxovirus
- Scarlatina: groep A streptokokken pyogenes
- Rode hond: rubella
- E. infectiosum: humaan parvovirus B19
- E. subitum: HHV-6
- Waterpokken: varicella zoster virus
wat is de incubatie tijd van de ziektes?
- 8-14 dg
- 2-7 dg
- 12-23 dg
- 7-21 dg
- 5-14 dg
- 1-21 dg
Is het doormaken van een roodvonk een garantie voor immuniteit?
Nee
Welke ziekteverwekker is sinds korte tijd toegenomen?
GAS met roodvonk
welke infecties komen in welk seizoen vaker voor?
Winter en lente: mazelen, waterpokken en rode hond
Zomer en herfst: enterovirussen
waar moet men op letten bij het uitvragen naar exantheem in de VG?
Vooral bij anamnestische diagnoses –> patiënten hebben het niet altijd goed
hoe verspreiden de ziektes zich?
- mazelen: aerogeen respiratoir en evt via conjunctiva
- scarlatina: aerogene respiratoir
- aerogeen respiratoir
- aerogeen respirator en soms via de handen
- aerogeen respiratoir
- aerogeen respiratoir en via huidlaesies
Kind 8 mnd
Koorts en huiduitslag
3dg geleden koorts gehad (tot 40 gr) verder weinig klachten
Eet en drinkt goed, speelt is vrolijk
Nadat koorts weg was kwam er een huiduitslag op de nek en romp die de afgelopen 2 dagen toeneemt (gezicht is vrij).
gevaccineerd volgens RVP.
Wat is de meest waarschijnlijke diagnose?
Exanthema subitum = 6e ziekte
- hoge koorts (tot 40gr) met weinig andere klachten
- daarna huiduitslag
- op romp en daarna ledamaten (gelaat vrij)
- leeftijd: 3 mnd - 3 jaar
- geen vaccinatie voor (HHV-6)
Meisje 7 jaar
lichte koorts en huiduitslag,
- rode wangen
- huiduitslag: strekzijde van armen en benen en op de billen en romp
- sterk begrensd met centrale verbleking
- geen medicatie
- VG blanco
- gevaccineerd volgens RVP
wat is de meest waarschijnlijke diagnose?
Erythema infectiosum = 5e ziekte
Door parvovirus B19
- leeftijd: 4-10 jr
- rode wangen
- huiduitslag: strekzijde van armen en benen en op de billen en romp
- sterk begrensd met centrale verbleking
- vaccinaties: kan niet tegen enten
jongen van 6 jaar
VG: blanco
Sinds 1 week hoesten, snotneus, koorts tot 39 gr, keelpijn, rode ogen
- 2 dg geleden augmentin gekregen van HA –> maar nu sinds 1 dg huiduitslag
- begint in gelaat en daarna naar de romp
- grofvlekkig en confluerend in gelaat
- in mond witte vlekjes
- niet gevaccineerd volgens RVP (angst voor autisme)
- neefje uit buitenland is geweest met dezelfde klachten
wat is de diagnose?
Mazelen:
- koplikvlekken
- leeftijd: 6 mnd tot 5 jaar
- conjunctivitis, rhinitis
- koorts
- grofvlekkig en later confluerend exantheem eerst op het hoofd en daarna naar de romp
- geen vaccinaties
- besmettelijk
