College 11 Sex/gender bij (psycho)farmaca Flashcards
Sexe
Gaat over biologische aantoonbare verschillen. Fysieke en fysiologische verschillen zoals chromosomen, genexpressie, hormoonlevels en functie, reproductieve / seksuele anatomie. Sexe wordt ingedeeld in vrouw / man, maar er zijn variaties in hoe biologie tot expressie komt.
Gender
gaat over welke rollen zijn opgelegd vanuit onszelf, de omgeving en de opvoeding; sociaal geconstrueerde rollen. Het gaat niet alleen over hoe mensen zichzelf en elkaar zien, maar ook over hoe de omgeving met je omgaat. Ook de verdeling van macht en resources in de samenleving (hogere inkomensgroep vaker mannen) horen hierbij. Gender is vaak geconceptualiseerd als binair, maar er is veel meer diversiteit.
Sexe verschillen
- Hormonen
- Immuunsysteem
Gendergerelateerde gezondheidsverschillen
- Prevalantie hart- en longziekten
- Gebruik van gezondheidszorg
- Risicofactoren: roken en alcohol
Aandoeningen die vaker voorkomen bij vrouwen
- Reuma
- Depressie
- Thyroid disorders (schildklier)
- Inflammatoire darmziekten
Dit heeft allemaal te maken met inflammatie!
Het is ook gerelateerd aan de levenscyclus en hormonale schommelingen. Vrouwen zijn vatbaarder voor inflammatie en depressie.
Aandoeningen die vaker voorkomen bij mannen
- CAD
- Longen
- Diabetes Mellitus
- Chronische nierziekten
Dit heeft vooral te maken met een ongezonde leefstijl (leefstijlfactoren); Mannen hebben vaker leefstijl gerelateerde condities. Dit gebeurt dus ook vaker op latere leeftijd, omdat het een tijd duurt voordat deze aandoeningen zich ontwikkelen.
Over het algemeen
Men die quicker, woman live sicker.
Vrouwen & medicatie
- Vrouwen rapporteren vaker bijwerkingen
- Er zijn meer ziekenhuisopnames door bijwerkingen
- Ze worden minder vaak meegenomen in onderzoek naar medicatie
- Medicatie wordt vaker teruggetrokken door ernstige bijwerkingen bij vrouwen
- In de richtlijnen wordt slechts 40% gender specifieke info genoemd
Stereotypes
Besef dat het verschil tussen mannen en vrouwen kleiner is dan de verschillen binnen de mannengroep en binnen de vrouwengroep.
Nurture
Wat krijgen we allemaal mee? (ouders, peers, leraren, social media)
Dit beïnvloed gender.
Bechdel-Wallace test (film)
Men speak most in picture winning films.
Cisgender
Je bent geboren als vrouw en identificeert je als vrouw/geboren als man en je identificeert jezelf als man.
Transgender
Je identificeert jezelf als het andere geslacht dan je bent geboren.
Queer
Zit ertussen.
Biologische verschillen
- Vrouwen zijn overdosed
- Vrouwen zijn gevoeliger
- Vrouwen krijgen meer medicijnen voorgeschreven