Chirurgia Flashcards
łuk Riolana
to połączenie okrężniczej środkowej z lewą
łuk Huntera
połączenie tętnicy krezkowej dolnej z tętnicami biodrowymi
zespół Feltyego
jest rzadkim powikłaniem reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS), któremu towarzyszą neutropenia i splenomegalia.
ATB w OZT
gdy zakażona martwica
współistniejące zapalenie dróg żółciowych
żółciopochodne OZT
np. cyprofloksacyna + metronidazol
przerzuty w narządach
Wątroba jest narządem w którym najczęściej rozwijają się przerzuty KRWIOPOCHODNE i jest DRUGIM (PO PŁUCACH) miejscem przerzutowania nowotworów złośliwych
kwashiorkor
niedobór białka przy wysokiej podaży węglowodanów
hipoalbuminemia
obrzęki
ostra choroba lub uraz u prawidłowo odżywionej lub otyłej osoby
podaż krystaloidów bez podaży białka
położenie śledziony
wewnątrzotrzewnowe
zabieg Whipple’a
obejmuje usunięcie w bloku głowy trzustki, obwodowej połowy żołądka, dwunastnicy, pęcherzyka żółciowego i przewodu żółciowego wspólnego.
kiedy operacja w III-rzędowej nadczynności przytarczyc
1) każdy przypadek potwierdzonego, wtórnego, autonomicznego gruczolaka,
2) nieustępowanie nadczynności w ciągu 6-12 miesięcy po przeszczepieniu nerki,
3) nadczynność zagrażająca uszkodzeniem przeszczepu.
powikłania operacji na tarczycy i przytarczycach
Niedoczynność gruczołów przytarczycznych (3-10%) - najczęściej występujące powikłanie po operacji tarczycy.
Powikłania pooperacyjne [operacyjnego leczenia nadczynności przytarczyc]:
1) przejściowa lub trwała niedoczynność gruczołów przytarczycznych,
2) nawrót nadczynności,
3) uszkodzenie nerwu krtaniowego wstecznego.
śmiertelność z powodu neo
K:
1. płuco
2. pierś
3. okrężnica
M:
1. płuco
2. prostata
3. okrężnica
jaką odmę możemy leczyć zachowawczo
odma brzeżna < 1 cm
przepukliny rozworu przełykowego częściej występują u
kobiet niż u mężczyzn
najczęstsza przyczyna ostrego niedokrwienia kończyny
zator
w 80% pochodzenia sercowego
guz Klatskina
cholangiocarcinoma, który lokalizuje się w połączeniu prawego i lewego przewodu wątrobowego
(ogólnie może zajmować każdy odcinek dróg żółciowych)
czego nie robimy laparoskopowo
rak prawej części okrężnicy
za jaki % krwawień z ppok odpowiada zespół Mallory’ego-Weissa
10%
zespół Borheaave’a
pełnościenne pęknięcie przełyku
zapalenie uchyłków powikłane ropniem okołouchyłkowym, gorączka, miejscowe zapalenie otrzewnej - postępowanie
zachowawcze
+ drenaż przezskórny ropnia pod kontrolą USG jeśli łatwo dostępny
laparotomia jeśli pogorszenie stanu pacjenta
objawy raka jelita grubego zlokalizowanego w kątnicy
niedokrwistość i wyczuwalny guz w podbrzuszu
techniki beznapięciowe (= z siatką)
Rutkowski TaraBani się Stopem do Lichtensteinu żeby PoHałaSować ale został złapany przez siatkę Pocahontas,
Rutkowa
Stoppy-Trabucco
PHS
Lichtensteina
techniki napięciowe
Girard Should Have a steady Basen. What a tension, without net in Swiss mountains.
Girarda
Shouldice’a
Halsteda
Bassiniego
Wskazania do wycięcia śledziony:
- hematologiczne, przede wszystkim plamica małopłytkowa, niedokrwistość hemolityczna, wrodzona sferocytoza, trombocytopenia przewlekła, splenomegalia i nadmierna czynność krwionkogubna (hipersplenizm) spowodowane np. -
- zakrzepicą żyły śledzionowej,
- rozległe urazy i samoistne pęknięcie,
- ropnie,
- duże torbiele,
- nowotwory lite (inne niż układowe), pierwotne lub wtórne,
- tętniak tętnicy śledzionowej > 2,5 cm lub niezal. od wielkości jeśli powoduje objawy oraz u K planujących ciążę
Jeśli nie ma objawów spowodowanych uciskiem tętniaka na okoliczne narządy, można założyć stent-graft i zachować śledzionę. (Noszczyk, Chirurgia. Repetytorium, 2019, s. 395)
ile wycinków dla rozpoznania raka żołądka
minimum 10
najczęstsze radykalne leczenie raka ,żołądka
całkowita resekcja z zespoleniem przełykowo-jelitowym Roux-en-Y
rakowi jelita grubego w zespole Lynch 2 często towarzyszą nowotwory
endometrium i/lub jajników, jelita cienkiego, żołądka, przewodów żółciowych, dróg moczowych
lokalizacja raka j. grubego typowa dla zespołu Lyncha
prawa połowa okrężnicy
jaki % raków j. grubego związanych z zespołem Lyncha
5%
wskaźnik Algowera
HR : SBP
0,5 – osoby zdrowe,
>1 – wstrząs.
co się robi w ECPW w zapaleniu DŻ
usunięcie złogów i/lub protezowanie dróg żółciowych umożliwiające prawidłowy drenaż żółci
ATB w OZDŻ
np. cyprofloksacyna z metronidazolem;
stężenie terapeutyczne w surowicy i w żółci osiągają także np. cefalosporyny II i III generacji, imipenem, aminoglikozydy.
odcinkowe zmiany zapalne w jelicie są typowe dla
choroby Crohna
tętniak t. śledzionowej
4x częściej u K
II. najczęstszy tętniak j. brzusznej
w 50% I-szym objawem jest pęknięcie
splenektomia gdy > 2,5 cm
Jeśli nie ma objawów spowodowanych uciskiem tętniaka na okoliczne narządy, można założyć stent-graft i zachować śledzionę.
wspólne czynniki ryzyka raka płaskonabłonkowego i gruczołowego przełyku
palenie tytoniu (silniejszy wpływ na raka płaskonabłonkowego) i przebyta radioterapia śródpiersia.
zapadalność na neo u M
- prostata
- płuco
- okrężnica
czy choroba Crohna zwiększa ryzyko CA okrężnicy?
tak
kiedy stosujemy radioterapię przedoperacyjną
rak odbytnicy
ALE! nie w przypadku raka okrężnicy (wysoka toksyczność)
czy owrzodzenia dwunastnicy stwarzają ryzyko zezłośliwienia
nie
gdzie najczęściej owrzodzenia dwunastnicy
ściana przednia 50%
wskazania do cholecystektomii
- znalezienie bezobjawowego polipa większego niż 1 cm, albo
- (przy bezobjawowej kamicy) złogu większego niż 3 cm
polip > 1 cm
kamień (złóg) > 3 cm
najczęstsze powikłanie po operacji raka przełyku
powikłania płucne (wysięk opłucnowy, niedodma, zapalenie płuc)
najczęstsza przyczyna śmiertelności w martwiczym OZT
powikłania septyczne
zakażenie martwicy najczęściej w 3 tygodniu
potwierdzenie drogą biopsji aspiracyjnej pod kontrolą USG
gdzie ma zastosowanie transwersostomia
dwulufowa przetoka na okrężnicy poprzecznej, stanowi odbarczenie zespolenia po niskiej resekcji przedniej z powodu raka odbytnicy
operacje przepuklin a znieczulenie
klasyczna, otwarta -> znieczulenie podpajęczynówkowe
laparoskopowa -> znieczulenie ogólne
kiedy operacja laparoskopowa przepukliny
- przepuklina obustronna operowana jednoczasowo
- przepukliny nawrotowe, zrosty i blizny po poprzedniej operacji
technika operacyjna przepukliny z wyboru
klasyczna na otwarto (beznapięciowa, z użyciem siatki)
jak operujemy achalazję
endoskopowo, a w opornych przypadkach laparoskopowo
jaką drogą wykonujemy operację Hallera
laparoskopowo
OZWR
- i 3. dekada
M 2x częściej
czy w OZWR jest ból per rectum
tak
Przedoperacyjne czynniki ryzyka zakażenia (związane z chorym)
- Wiek > 65 lat.
- Pobyt w szpitalu dłuższy niż 2 dni (im dłuższa hospitalizacja, tym większe ryzyko zakażenia ze względu na kontakt z charakterystyczną mikroflorą bakteryjną oddziałów szpitalnych)
- Palenie tytoniu, alkoholizm.
- Otyłość (BMI > 30).
- Niedożywienie, wyniszczenie, niedobory witamin i pierwiastków śladowych.
- Cukrzyca, niedokrwistość, choroba nowotworowa.
- Jawne i utajone stany zapalne, odległe ogniska zakażenia.
- Zespół nabytego niedoboru odporności (AIDS).
- Leczenie upośledzające czynność układu odpornościowego (chemioterapia, radioterapia, stan po usunięciu śledziony, immunosupresja).
- Przewlekle stosowanie steroidów.
- Rozległe obrażenia, rany, zwłaszcza miażdżone.
- Inwazyjne techniki diagnostyczne (przerwanie ciągłości skóry lub błon śluzowych ułatwia wnikanie drobnoustrojów do organizmu).
- Groźnym czynnikiem zakażenia jest długotrwałe utrzymywanie cewnika w układzie żylnym lub w pęcherzu moczowym.
który narząd najczęściej ulega uszkodzeniu przy urazach tępych jamy brzusznej
śledziona
czy pourazowe uszkodzenie śledziony zawsze leczymy splenektomią
nie
Niewielkie uszkodzenia śledziony można próbować zszyć lub skleić i pokryć siecią, szczególnie u dzieci.
MALT - leczenie
eradykacja H.pylori - w I-szej kolejności
operacyjne
CHTH
immunoTH
co sprawdza próba Trendelenburga
wydolność żył powierzchownych i przeszywających
P: zbyt szybkie wypełnienie żył powierzchownych i żylaków po pionizacji przy zaciśniętym udzie w 1/4 dolnej
N > 25-30s
co sprawdza próba Perthesa
wydolność żył głębokich
P: wypełnienie żył powierzchownych
N brak wypełnienia żył powierzchownych po pionizacji przy uciśniętym udzie
próba Adsona
– test stosowany w wykrywaniu zespołu górnego otworu klatki piersiowej, mający na celu sprowokowanie utraty tętna na tętnicy promieniowej poprzez ucisk pęczka naczyniowego w górnym otworze klatki piersiowej.
Leczenie żywieniowe, najlepiej dojelitowe, należy wdrożyć:
- u krytycznie chorych, gdy przewidywany okres głodzenia jest dłuższy niż 5 dni,
- gdy przewiduje się brak możliwości skutecznego odżywiania drogą doustną przez 7-10 dni,
- u chorych wyniszczonych (BMI < 17), gdy nie można zastosować żywienia doustnego lub nie pokrywa ono potrzeb.
niedrożność jelit - najczęstsze przyczyny
- zrosty
- uwięźnięcie przepukliny
- rak jelita grubego
jak wygląda leczenie raka odbytnicy
Leczenie raka odbytnicy jest inne niż w przypadku raka okrężnicy, ponieważ składa się z:
- przedoperacyjnej radioterapii;
- operacji,
- pooperacyjnej chemioterapii.
W przypadku niepowikłanej choroby uchyłkowej mamy do czynienia z:
bólem w lewym dole biodrowym nasilające się po posiłkach i ustępujące po wypróżnieniach,
zmianą rytmu wypróżnień,
wzdęciami,
zaparciami
powikłania uchyłków
ostre zapalenie
krwawienie
w jakiej części żołądka najczęściej jest rak
część odźwiernikowa (dystalna)
= trzon + część przedodźwiernikowa
ALE! coraz częstszy jest rak wpustu
jakie polipy w żołądku zwiększają ryzyko raka
gruczolakowe, > 2 cm
Wskazania bezwzględne do amputacji
- dotyczą tych przypadków, w których amputacja ma na celu ratowanie życia za cenę odjęcia kończyny
Mogą to być wskazania: - natychmiastowe - amputacje dokonane już przez uraz, gdzie chirurg w trybie pilnym zaopatruje kikut (zahamowanie krwawienia, zszycie rany), masywne zmiażdżenie kończyn (B) oraz amputacje wykonane w zgorzeli gazowej, gdy zawodzą inne metody leczenia (D),
- wtórne - amputacja jest konieczna, lecz jest czas na przygotowanie chorego do operacji.
Przykładem może być krytyczne niedokrwienie kończyny, gdy zawodzą inne metody postępowania (E), bardzo rozległe głębokie oparzenia, których leczenie farmakologiczne i chirurgiczne nie jest skuteczne, rozpływna martwica w przebiegu stopy cukrzycowej (A), nowotwory złośliwe.
jakie jest najczęstsze połączenie, którym kamień żółciowy może migrować z przedziurawionego pęcherzyka
przetoka z dwunastnicą,
rzadziej z żołądkiem, jelitem cienkim
rzadko z zagięciem wątrobowym jelita grubego
czy niedokrwistość zwiększa ryzyko raka żołądka
tak, 18x
zespół Bernarda
niedrożność mechaniczna przewodu pokarmowego spowodowana kamieniem żółciowym
zespół Bouvereta
zablokowanie dwunastnicy przez kamień żółciowy
które wrzody najczęściej krwawią
na ścianie tylnej opuszki dwunastnicy,
rzadziej w żołądku, na krzywiźnie mniejszej
jak leczymy przepukliny w bliźnie pooperacyjnej
metodami beznapięciowymi (z siatką)
podłoże przełyku Barreta
powikłanie choroby refluksowej (GERD), w której obserwujemy zmniejszone ciśnienie lub przedłużone epizody relaksacji dolnego zwieracza przełyku (LES)
ASA jako jedyny składnik profilaktyki p/zakrzepowej
- szpiczak leczony inhibitorami angiogenezy w połączeniu z GKS
- w czasie podróży samolotem > 4h u osób z istotnie zwiększonym ryzykiem ŻChZZ jeśli nie można zastosować HDCz ani pończoch
wskazania do leczenia operacyjnego nadczynności przytarczyc
Wskazania do operacji w nadczynności przytarczyc są zróżnicowane w zależności od typu nadczynności:
1) w nadczynności pierwotnej:
zwiększone stężenie wapnia i PTH we krwi,
kamica nerkowa,
odwapnienia kości,
2) w nadczynności wtórnej:
wyczerpanie możliwości leczenia zachowawczego,
3) w nadczynności trzeciorzędowej:
obecność wtórnego gruczolaka autonomicznego.
Przełom hiperkalcemiczny, jako stan zagrożenia życia, jest wskazaniem do operacji.
Czynnikami zwiększającymi ryzyko nawrotów krwawienia z wrzodu dwunastnicy są:
niskie stężenie hemoglobiny (<10 g%),
wstrząs (RR <100 mm Hg),
aktywne krwawienie,
świeża krew w żołądku,
średnica wrzodu przekraczająca 2 cm,
aktywność krwawienia w skali Forrest,
lokalizacja (ryzyko zwiększa się, gdy owrzodzenie zlokalizowane jest na tylnej ścianie opuszki dwunastnicy),
eradykacja H.pylori.
istotne odległości od brzegu odbytu
1) do wysokości 12-15 cm od brzegu odbytu - obowiązuje leczenie typowe dla raka odbytnicy, a powyżej tej granicy mamy już raka okrężnicy,
2) do wysokości 8 cm od brzegu odbytu - guza G1-2 o średnicy <3cm można wyciąć miejscowo,
3) do wysokości 3-4 cm od brzegu odbytu - mamy do czynienia z rakiem kanału odbytu (najczęściej płaskonabłonkowym - tu właściwym postępowaniem jest jednoczasowa CRTH).
Do objawów zwężenia odźwiernika należą:
uporczywe wymioty kwaśnym sokiem żołądkowym i spożytym pokarmem, bóle w nadbrzuszu, wzdęcia, odwodnienie, utrata masy ciała, objaw pluskania
Leczenie skojarzone (raka odbytnicy):
■ Przedoperacyjna RTH- lub RCTH raka odbytnicy w celu zmniej szenia wielkości guza.
■ Uzupełniająca CHTH pooperacyjna w zaawansowanych przerzutach do węzłów chłonnych.
w jakim neo ma zastosowanie terapia fotodynamiczna
CA przełyku, w leczeniu paliatywnym
metody wykorzystywane w leczeniu raka przełyku
chirurgia
chemioterapię
radioterapię
ablację (koagulacja, terapia laserem)
metalowe protezy
terapię fotodynamiczną
szczelina odbytu
ból przy defekacji i po, pieczenie i świąd
lokalizacja w spoidle tylnym
leczymy zachowawczo (maści z NTG, lidokainą, toksyna botulinowa w zwieracz wewn.), chyba że nieskutecznie -> podłużne wycięcie z nacięciem zwieracza wewn.
obecność guzka wartowniczego
tzw. mokry odbyt (wydzielina)
ślady żywoczerwonej krwi
objaw Dunphy’ego
nasilanie się nasilający się podczas kaszlu, występuje w OZWR
zapalenie uchyłka Meckela - objawy
jak OZWR
objawy kamicy nerkowej to m.in.
parcie na mocz i częste oddawanie moczu w małych ilościach
oliguria
wydalanie <500ml moczu na dobę
objawy hipokalcemii w EKG
bradykardia zatokowa, wydłużenie QT
OCŻ we wstrząsie
obniżone
mechanizm hipokalcemii w OZT
zmydlanie kwasów tłuszczowych jonami Ca
norma MAP
70-105 mmHg
norma OCŻ
8-12 mmHg
odczucia we wstrząsie
uczucie zimna
pragnienie
minimalna diureza
minimum 0,5 ml/kg/h
norma p zaklinowania w TP
4-15 mmHg
mizoprostol
- syntetyczna pochodna PGE1.
Jest to lek gastroprotekcyjny, który chroni śluzówkę żołądka poprzez hamowanie wydzielania soku żołądkowego i kwasu solnego, a także nasilanie wydzielania śluzu i wodorowęglanów.
wskazania do leczenia operacyjnego naczyniaka
.
wielkość >10 cm
objawy kliniczne
istotne wątpliwości diagnostyczne
szybkie powiększanie
koagulopatia lub przetoka tętniczo-żylna w obrębie naczyniaka
ucisk na drogi żółciowe lub narządy sąsiednie
min ilość płyną, którą da się uwidocznić w FAST USG
< 200 ml
GCS - odpowiedź słowna
zorientowany i rozmawiający - 5 punktów,
zdezorientowany i rozmawiający - 4 punkty,
nieadekwatne odpowiedzi słowne - 3 punkty,
niezrozumiałe dźwięki - 2 punkty,
brak reakcji - 1 punkt,
rozmawia zorientowany
rozmawia zdezorientowany
rozmawia nieadekwatnie / słowa
niezrozumiałe dźwięki, jęki, krzyk
0 reakcji
GCS - odpowiedź ruchowa
spełnia polecenia - 6 punktów,
lokalizuje bodziec bólowy - 5 punktów,
zgięciowa reakcja ucieczki - 4 punkty,
patologiczna reakcja zgięciowa (sztywność z odkorowania) - 3 punkty,
patologiczna reakcja wyprostna (sztywność odmóżdżeniowa) - 2 punkty,
brak reakcji - 1 punkt.
spełnia polecenia
wskazanie bólu
zgięcie/wycofanie na ból
pato zgięcie
pato wyprost
0 reakcji
Zespół Sudecka
- bolesny długotrwały obrzęk tkanek okołostawowych
z zaburzeniami ukrwienia oraz zmianami zanikowymi w tkankach miękkich i w kościach - zwykle w okolicy nadgarstka i kostek goleni.
- uraz, zbyt ciasno założony opatrunek unieruchamiający lub ułożenie kończyny w wymuszonej pozycji, często przyczyna nieznana.
- początkowo ból, obrzęk, ocieplenie skóry, ograniczenie ruchomości
- rozwinięty zespół: ścieńczała, chłodna i wilgotna skóra, kruche paznokcie, przykurcz w stawach położonych obwodowe od złamania, zaniki mięśni.
- w RTG odwapnienia i zatarcia struktury kości
Zespół (przykurcz) z niedokrwienia (Volkmanna)
- spowodowany niedokrwieniem przykurcz zgięciowy palców ręki.
- najczęściej dzieci w 4.-8. rż
- po złamaniach nadkłykciowych kości ramiennej.
- niedokrwienie mięśni spowodowane uciśnięciem lub obrażeniem tętnicy ramiennej.
- najpierw pojawia się ból przedramienia i ręki po stronie zginaczy
Po upływie kilku godzin dołączają się zaburzenia czucia, drętwienie oraz wyraźne oziębienie, zblednięcie lub zasinienie palców.
Stopniowo narasta obrzęk ręki.
Nie wyczuwa się tętna na tętnicy promieniowej i łokciowej. Później w następstwie zwłóknienia niedokrwionych mięśni ręka przyjmuje szponiaste ustawienie.
przedłużająca sie niedrożność porażenna
Do przyczyn ogólnoustrojowych należą:
- Ciężki stan ogólny chorego, niskie CTK, konieczność stosowania amin presyjnych, sztucznej wentylacji (znacząco wpływają na spadek perfuzji trzewi i powodują upośledzenie perystaltyki).
- Głębokie zaburzenia metaboliczne, kwasica, hipokaliemia, niewyrównana cukrzyca.
- Ciężkie niedożywienie z hipoalbuminemią powodujące obrzęk jelit.
- Wymienione wcześniej leki - opioidy i nitraty.
- Ciężkie zakażenia pozabrzuszne.
Przyczynami miejscowymi mogą być:
- Upośledzenie ukrwienia jelit, będące wynikiem zmian naczyniowych lub zabiegu operacyjnego.
- Rozległy i traumatyczny zabieg operacyjny.
- Przetrwałe lub powstałe po zabiegu zapalenie otrzewnej lub ropnie wewnątrzotrzewnowe.
- Zespół zwiększonego ciśnienia wewnątrzbrzusznego.
- OZT
postępowanie w krwotoku z ppok vs w perforacji
krwawienie -> endoskopia
perforacja -> otwarcie (endoskopia przeciwwskazana)
operacje w raku żołądka
- zmiany wieloogniskowe, zmiany umiejscowione w okolicy wpustu, podwpustowej (nawet gdy postać wczesna!)
-> całkowita resekcja żołądka - zmiany okolicy wpustu często wymagają również poszerzenia resekcji o dystalny odcinek przełyku
Wczesne postacie raka można leczyć metodami endoskopowymi za pomocą endoskopowej podśluzówkowej dyssekcji (ESD) lub mukozektomii. Jeśli wynik badania histopatologicznego potwierdza resekcję R0, nie ma potrzeby dalszego leczenia. U chorych na wczesnego raka żołądka (≤ T1bN0–1M0) zakres operacji można ograniczyć do częściowej resekcji żołądka oraz limfadenektomii D1+ (stacje węzłowe 1–7, 8, 9).
We wszystkich innych stopniach zaawansowania zaleca się wycięcie całkowite lub przynajmniej 2/3 żołądka (w zależności od lokalizacji guza) z limfadenektomią D2.
wczesna postać raka żołądka
ograniczona do błony śluzowej, ww. chłonne niezajęte
- T1aN0
- < 2 cm
- typ jelitowy/G1
- brak owrzodzenia
- w dalszej 1/3 żołądka
jak operujemy raka żołądka zlokalizowanego we wpuście
poszerzona resekcja (cały żołądek i dolna cz. przełyku)
przepuklina uwięźnięta vs nieodprowadzalna
uwięźnięta jest zawsze nieodprowadzalna
nieodprowadzalna nie musi być uwięźnięta