C5: Endokryno Flashcards
Gdzie stosujemy badanie wydalania kortyzolu z moczem?
jako przesiewowe w diagnostyce zesp. Cushinga
Testy przesiewowe:
• Profil kortyzolu
• wolny kortyzol w moczu (UFC)
• test hamowania małą dawka deksametazonu (LDDST) –krótki test
TSH podwyższone, fT4 w normie, co to jest?
niedoczynność subliniczna tarczycy
W tyreotropinomie
TSH jest wysokie, fT4 jest wysokie
Thyreotropinoma – guz tyreotropowy wydzielający tyreotropinę (TSH)
Test stymulacji ACTH stosowany jest w diagnostyce:
Zesp. Conna
Przewlekłe limfocytowe zapalenie tarczycy diagnozujemy:
wstępnie anty-TPO, później anty-TG
Anty-TPO
u hashimoto podniesione
wlasciwe dla subklinicznego zapalenia tarczycy
ch. Hashimoto najwyższa wartość
CH. Gravesa-Basedowa (u 70%)
Podostre zapalenie tarczycy
Nieautoimmunologiczna nadczynność tarczycy (wole guzkowe toksyczne, pojedynczy guzek autonomiczny) (u 15% (starszych) chorych)
Kiedy podwyzszony kortyzol:
Nocny test hamowania małą dawką deksametazonu • zesp. Cushinga • stres • otyłość • nasilona depresja • stosowanie doustnej antykoncepcji hormonalnej • leczenie estrogenami • nadużywanie alkoholu, • infekcja • stosowanie fenytoiny
Długie pytanie o kortyzol w ACTH-zależnym Cushingu:
Wydzielanie kortyzolu w moczu 4x przewyższa normę i zostanie zahamowane deksonmetazonem , ACTH podwyższone lub w normie
Stężenie ACTH: prawidłowe/wysokie Test z CRH: odpowiedź Test z DXM (8mg): hamowanie TK/MRJ nadnerczy: prawidłowe/wzrost MRI przysadki: gruczolak (50-60%) obustronne cewnikowanie zatoki skalistej dolnej: gradient przysadka/żyły obwodowe
Cushing ACTH-niezależny (nadnercza)
Stężenie ACTH: małe Test z CRH: brak odpowiedzi Test z DXM (8mg): brak hamowania TK/MRJ nadnerczy: guz(y) MRI przysadki: obraz prawidłowy obustronne cewnikowanie zatoki skalistej dolnej: nie dotyczy
Cushing - wydzielanie ektopowe
Stężenie ACTH: prawidłowe/b. duże Test z CRH: rzadko odpowiedź Test z DXM (8mg): rzadko hamowanie TK/MRJ nadnerczy: prawidłowe/rozrost MRI przysadki: obraz prawidłowy obustronne cewnikowanie zatoki skalistej dolnej: nie stwierdza się grandientu przysadka/żyły obwodowe
W teście odwodnieniowo-wazopresynowym przy moczówce prostej nerkowej można się spodziewać:
W trakcie testu odwodnieniowego: nie obserwuje się wzrostu ciężaru właściwego i osmolalności moczu; dochodzi do wzrostu osmolalności osocza
W przypadku moczówki prostej CENTRALNEJ w fazie wazopresyny
• podanie desmopresyny prowadzi do zagęszczenia moczu i wzrostu osmolalności moczu o ponad 50%,
W przypadku moczówki prostej NERKOWEJ • nie obserwuje się zmian
We wtórnej nadczynności tarczycy:
TSH: podwyższone/granica górnej normy
fT4: podwyższone
fT3: podwyższone/norma
Które badanie jest najmniej przydatne w różnicowaniu ACTH zależnego i niezależnego z Cushinga
pomiar kortyzolu w zbiórce dobowej moczu
Orbitopatia tarczycowa i obrzęk przedgoleniowy
choroba Gravesa-Basedowa
To z akromegalią - które badanie nie jest zalecane przy diagnostyce akromegalii
pojedynczy pomiar GH w warunkach standardowych
Zaleca się:
• Test hamowania wydzielania GH po doustnym podaniu 75 g glukozy (DTTG)
• poziom GHRH w surowicy
• metody obrazowania w tym scyntygrafia receptorowa
W każdym przypadku akromegali należy przeprowadzić badanie okulistyczne oceniając dno oka i pola widzenia. Konieczne wykluczenie niedoczynności przysadki i pierwotnej nadczynności tarczycy
W jakiej chorobie zwiększone TSH?
niedoczynność tarczycy z niedoboru jodu
- Niedoczynność tarczycy pierwotna
- Subkliniczna niedoczynność tarczycy
- Nadczynność tarczycy wtórna (może też być w normie)
W jakiej chorobie zmniejszone TSH?
- Graves- Basedow
- nadczynność tarczycy pierwotna
- subkliniczna nadczynność tarczycy
- T3-toksykoza
- niedoczynność tarczycy wtórna
Gdzie są podniesione p/ciała p/ tyreoglobulinie? (Anty-Tg)
rak niezróżnicowany, autoimmuno zap tarczycy, G-Basedow
- Uraz tarczycy
- zapalenie (podostre zapalenie tarczycy, zapalenie tarczycy wywołane amiodaronem)
- napromieniowanie
- Hashimoto
podniesienie TSH i prawidłowe f4
subkliniczna niedoczynnosć tarczycy
W niedoczynności tarczycy:
- Hiponatremia
- Normocytowa lub makrocytowa anemia
- Podwyższony poziom kinazy kreatynowej (CK) z miopatii
- hipercholesterolemia i/lub hipertriglyceridemia
Coś że hormony są z jednego genu i co rośnie razem z ACTH?
MSH
Def. choroby Cushinga
gruczolak przysadki wydzielający ACTH
Def. Zespół Cushinga
to zespół różnorodnych objawów klinicznych związanych z podwyższonym stężeniem GKS we krwi.
W pierwotnej niedoczynności kory nadnerczy
hiperkaliemia, hiponatremia
Wtórna niedoczynność nadnerczy:
hiponatremia bez hiperkaliemii
brak hiperpigmentacji błon śluzowych
Idiotyczna spastyczność kończyn dolnych, pęcherz neurogenny
niedoczynność kory nadnerczy
Pierwotna niedoczynność kory nadnerczy
wzrost ACTH, spadek kortyzolu
Zespół Cushinga ACTH-zależny
Wzrost ACTH, wzrost kortyzolu
Do czego służy test odwodnienia (=test zagęszczania moczu)
ocena zageszczania moczu - TAK -> dopiero pozniej test z desmopresyną do roznicowania moczowki prostej
Jakie zmiany w nadczynności przytarczyc
nadmierne uwapnienie tk. miękkich, bezmocz, zapalenie trzustki
Nadcisnienie;K<3.5,niskieARO,odwodnienie,polidypsja,drżeniamięśni
zespolconna
ca2,1P1,9podniesionyPTHALP,kreatynina>300cotojest
wtórnanadczynnośćprzytarczyc
testystymulującewydzielanieGH
insulina (ITT),arginina,klonidyna
WzrostPTHispadekCamogawystepowac
rzekomaniedoczynnoscprzytarczyc wtornanadczynnoscprzytarczyc
Jakiebadaniawykonaszwceluróżnicowaniazaburzeńgospodarkimineralnej:
wapńifosforanywmoczuisurowicy
ParametryCa2,1,fosforany1,9,PTHok.190(normabyłapodanado60),kreatynina ponad300
wtórnanadczynnośćprzytarczyc
Wzrostwydzielaniaaldosteronupowodują:
testpionizacji,stymulacjaadrenergiczna,ACTH
kobietamazwiększoneTSH,fT3,fT4,cotojest
wtórnanadczynnośćtarczycy
Wdiagnostycepierwotnejniedoczynnościnadnerczypomocnyjest
testpobudzeniawydzielaniakortyzolukosyntropiną
Badaniemprzesiewowym(pierwszegowyboru)przypodejrzeniuzespołuCushingajest:
badaniewydalaniazmoczemwolnegokortyzolu(UFC
Regulacjawydzielaniakalcytoniny.
Regulacjazwrotnazpoziomemwapniaodgrywazasadnicząrolęhiperkalcemiapobudzaa hipokalcemiahamujesyntezęiwydzielaniekalcytoniny
Kalcytoninabierzeudziałwmechanizmienormalizacjihiperkalcemiipoposiłkowej
Wapńiaminokwasypobudzająwydzielaniegastryny,agastrynazwiększasekrecjękalcytoniny, którazwrotnieobniżastężeniewapniaorazbezpośredniohamujewydzielaniegastryny
Przedpobraniemkrwinaoznaczeniestężeniaaldosteronunależysprawdzićstężenie
potasuwsurowicy
Wsubklinicznejnadczynnościtarczycystwierdzasię
obniżonestężenieTSH,prawidłowestężeniefT4
Przeciwciałaprzeciwkotyreoperoksydazie(TPOAb)sąprzydatnew
diagnostyceprzewlekłegolimfocytarnegozapaleniatarczycy
przewleklalimfocytarnezap.tarczycywykryciechoroby
Wregulacjiwydzielaniaparathormonu
hipokalcemiapobudza,ahiperkalcemiahamujewydzielaniePTH.Spadekstężeniaaktywnych metabolitówwit.D3stymuluje,awzrosthamujewydzielaniePTH
Byłoteżpytanieodziałaniekalcytoniny
obniżaCaiP
KiedyjestwydzielianyPTH?
pobudzanyprzezhipokalcemięiniskiepoziomyD3
Diagnostyka akromegalii u pacjenta z cukrzycą polega na:
Pomiar GH co 30 minut przez 2h
Testy z jakimi substancjami wykorzystasz w ocenie wydzielania GH
- test hipoglikemii bezwzględnej (test hipoglikemii poinsulinowej)
- test hipoglikemii względnej (test z glukagonem)
- test z klonidyną (agonista receptora α2-adrenergicznego)
- test stymulacji z GHRH
- test z L-dopą
