C:6 Markery Neo Flashcards

1
Q

Neoantygeny

A

substancje nieprodukowane w komórkach prawidłowych/różnią się od takich znacznie zmienioną strukturą
-> NIE wykorzystywane w praktyce klinicznej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Antygeny towarzyszące nowotworom

A
  • ich synteza zachodzi tylko na określonych etapach onkogenezy i ustaje/zmniejsza się w komórkach dojrzałych
  • wielkocząsteczkowe substancje wytwarzane i uwalniane do krwi z komórek nowotworowych, z ich błon cytoplazmatycznych i prawidłowych komórek w odpowiedzi na nowotwór
  • większość antygenów ma związek z różnicowaniem się komórek
  • antygeny płodowo-zarodkowe: AFP, beta-HCG, CEA
  • wytwarzane przez kom. prawidłowe i neo: kalcytonina
  • markery procesów degeneracji i obumierania kom.: CYFRA 21-1, TPA
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Krążące markery neo

A
  • ich stężenie jest wyższe u chorych na neo niż u ludzi zdrowych/z chorobami o innej etiologii
  • ich st. zmniejsza się na skutek zabiegów cytoredukcyjnych i wzrasta przy progresji w czasie odpowiednim dla T1/2 eliminacji tych substancji
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Hormony eutopowe

A

wytwarzane i uwalniane do krążenia na skutek neo rozwijających się w gruczołach endokrynnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Hormony ektopowe

A

wytwarzane i uwalniane do krążenia na skutek neo rozwijających się poza gruczołami endokrynnymi i łożyskiem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Aktywność enzymów w osoczu u chorych na neo zależy od:

A
  • nasilenia procesów wytwarzania i uwalniania enzymu do krążenia z tkanki neo
  • obecności ognisk martwiczych i zapalnych
  • zmian profilu i poziomu aktywności inhibitorów
  • wpływu neo na organizm gospodarza
  • uszkodzenia czynności narządów miąższowych

-> zmiany w zakresie aktywiści enzymów mogą wynikać też z innych schorzeń

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Gdzie markery neo?

A
  • surowica
  • płyny wysiękowe z jamy opłucnej i otrzewnej
  • żółć
  • ślina
  • PMR
  • zawartość torbieli
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Metody immunochemiczne

A

Metoda RIA - metoda radioimmunochemiczna z zastosowaniem antygenu znakowanego przeciwciałem

Metoda IRMA - metoda radioimmunochemiczna z zastosowaniem przeciwciała znakowanym izotopem promieniotwórczym

Metody enzymoimmunochemiczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Cechy idealnego markera neo

A
  • czułość diagnostyczna
  • swoistość diagnostyczna
  • swoistość narządowa
  • korelacja z masą guza
  • możliwość przewidywania stanu klinicznego lub reakcji na formę terapii
  • dodatnia wartość predykcyjna
  • wysoka wartość prognostyczna
  • łatwy do oznaczenia
  • krótki okres półtrwania
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Badania przesiewowe: mężczyźni po 50 r.ż.

A

rak stercza: PSA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Badania przesiewowe: kobiety po menopauzie

A

rak jajnika: CA 125

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Badania przesiewowe: marskość wątroby

A

rak wątroby: AFP

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Badania przesiewowe: obecność krwi w kale

A

rak jelita grubego: CEA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Dodatnie wartości predykcyjne podwyższonego stężenia markerów:

A
  • dla stwierdzenia odległych przerzutów kształtują się dla większości markerów w zakresie 80-100%
  • ale nie stanowią podstawy dla podjęcia decyzji o wdrożeniu różnych form terapii uzupełniających
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Rak jelita grubego

A

CEA - prognostycznie i predykcyjnie

CA-125 - szczególnie polecany u kobiet z zajętą otrzewną

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Rak żołądka

A

CA 72-4 - wczesne wykrycie nawrotow, przerzutów, monitorowanie leczenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Rak wątroby

A

AFP - istotna kinetyka wzrostu st.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Rak trzustki

A

CA 19-9

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Rak piersi

A

CA 15-3, CEA - monitorowanie
rec. typu 2 dla naskórkowego czynnika wzrostu - predyktor rozwoju odległych przerzutów
CA 27-29, CA 549, CA 72-4 - wyniki leczenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Rak szyjki macicy

A

SCC-Ag

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Rak jajnika

A

CA 125

guzy zarodkowe: hCG i/lub AFP

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Rak jądra

A

hCG, AFP, LDH - ważne w rozpoznaniu, zaawansowaniu, rokowaniu, reakcji na leczenie, wykrywaniu nawrotu
PLAP - byłby dobry w diagno, ale u palaczy jest 10 razy wyższy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Rak pęcherza moczowego

A

NMP22
BTA
CYFRA 21-1

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Rak stercza

A

PSA, fPSA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Neo głowy i szi

A

SCC-Ag

26
Q

Rak drobnokom. płuca

A

NSE - przesiewowy

SCC-Ag - efektywność leczenia

27
Q

Rak niedrobnokom. płuca

A

CYFRA 21-1
CEA - przesiewowy
SCC-Ag - efektywność leczenia

28
Q

Rak tarczycy

A

tyreoglobulina, kalcytonina

29
Q

Szpiczak mnogi

A

Białko Bence’a-Jones’a

beta2-mikroglobulina

30
Q

Przerzuty do wątroby

A

CEA
fosfataza zasadowa
gamma glutamylotransferaza
5’-nukleotydaza

31
Q

Przerzuty do kości

A

techniki obrazowe, głownie RTG i scyntygraficzne
CT, MRN
Hiperkalcemia

32
Q

Czerniak

A

S-100 - niekorzystny czynnik rokowniczy

TA-90 - czy daje przerzuty

33
Q

Markerem powodzenia w operacjach płuc jest:

A

SCC

NSE
CYFRA 21

34
Q

Markerem przerzutów w czerniaku jest:

A

TA-90

35
Q

CEA i CA15-3 są markerami w: tu chodziło o najczęstsze do monitorowania chyba

A

rak piersi

36
Q

Markerem przejściowokomórkowego raka pęcherza:

A

CYFRA

37
Q

Markerem drobnokomórkowego raka płuc:

A

NSE

38
Q

Jakie markery w nowotworze zarodkowym

A

AFP, hCG

39
Q

Marker raka rdzeniastego tarczycy

A

kalcytonina

40
Q

W diagno raka sutka

A

CAE

CA 15-3

41
Q

Marker swoisty narządowo

A

Kalcytonina
PSA
Tyreoglobulina (zróżnicowany rak tarczycy)

42
Q

Które markery są przydatne w monitorowaniu wznowy i cośtam w raku płuca (są przydatne do oceny efektów niechirurgicznego leczenia - chyba cos takiego)

A

CYFRA21
SCC
CA- 125

43
Q

Jaki marker w kontroli leczenia ​zaawansowania, przerzutowania i szansy wznowy​ raka j grubego

A

CEA

44
Q

W nasieniaku

A

HCG podwyższone AFP bez zmian

45
Q

Markery nowotworowe, fałsz:

A
  • wysoka czułość
  • wysoka swoistośc
  • zawsze specyficzne dla danego rodzaju nowotworu chyba
  • > żadne nie jest poprawne
46
Q

Fałszywe o AFP

A

że w przerzutach do wątroby wzrasta

Prawdy:
coś z pierwotnym nowotworem,
że do różnicowania AFP-L3 do różnicowania zmian łagodnych i złośliwych

47
Q

CEA w monitorowaniu:

A

raka jelita grubego

48
Q

Rak drobnokomórkowy płuca

A
SCC-Ag
CEA
CA 15-3
nse
ProGT
49
Q

Pacjent w wodobrzuszem, który marker moze mieć podniesiony:

A

AFP

50
Q

Oznaczanie AFP znalazło zastosowanie w:

A

wady płodu

neo wątroby

51
Q

PSA jest przykładem idealnego markera

A

FAŁSZ

52
Q

Zwiększony poziom kalcytoniny

A

rak tarczycy

53
Q

Markerynowotworowe(ogólnie)

A

korelujązespadkiemcytozynowotworuzgodniezespadkiemwgt1/2
substancjeprodukowanewkomnowotworowejnapewnymetapiejejcyklu rozwojowegoawzdrowychtkankachwduzomniejszychilosciach

54
Q

Czegoniemawprzerzutachneodokości

A

ALAT

Jest:

  • fosfataza kwaśna
  • fosfataza zasadowa
  • hiperCa
55
Q

wysokipoziomwolnejfrakcjiPSAzwiększaprawdopodobieństworaka

A

FAŁSZ

56
Q

PrawidloweoCEA

A

zmianysaprzydatnewkontrolowaniuleczeniaiewwznowy

57
Q

Markeryneoantygenowe:

A
​żaden
wymienione:
AFP
CEA
NSE
58
Q

wzrostmarkeraCEAjestw

A
  • palenie papierosów
  • rak sutka
  • zapalenie wątroby
59
Q

PSA

A

rośniezwiekiem
jestswoistynarzadowodlastercza
wprzypadku20%nowotworówjegopoziommożebyćniski
jestproteaząserynowąwytwarzanąwkomórkachnabłonkowychgruczołukrokowego

60
Q

Markerwrakutrzustki

A

CA 72-4

CA 125

61
Q

Alfa­fetoproteina(AFP):

A

jestmarkeremwykorzystywanymwdiagnostycepierwotnegorakawątrobowokomórkowego

62
Q

AntygenCYFRA21­1

A

wykorzystywanyjestwdiagnostyceniedrobnokomórkowegorakapłuca
podwyższonestężenietegomarkerastwierdzonoupacjentówzprzejściowokomórkowymrakiem pęcherzamoczowego
podwyższonestężenietegomarkerawystępujewrakuszyjkimacicy