Boek: The Developing Human (Keith L. Moore, T.V.N. Persaud, Mark G. Torchia, 10e editie) Flashcards
Leg uit wat er in elke fase van meiose I gebeurt
Bron: Moore, K. L., Persaud, T. V. N., & Torchia, M. G. (2016). The Developing Human E-Book (10de editie). Elsevier Gezondheidszorg.
- Profase
- Homologe enkele chromatiden vormen ‘paren’, waarin ze naar één kant gaan
- (S-fase) Chromatiden dupliceren zichzelf en verbinden zichzelf met centromeren
- Dubbele chromatiden (paren) liggen over elkaar en er vindt cross-over plaats - Metafase
- Centriolen binden zich aan de centromeren van de dubbele chromatiden - Anafase
- De dubbele chromatiden worden gescheiden - Telofase
- De enkele chromatiden verplaatsen zich naar tegenovergestelde polen
- De cel gaat zich delen - Einde Meiose I
- Haploïde chromosomen (Eerst vier chromatiden met vier centromeren, nu vier chromatiden met twee centromeren)
Wat is spermiogenesis?
Bron: Moore, K. L., Persaud, T. V. N., & Torchia, M. G. (2016). The Developing Human E-Book (10de editie). Elsevier Gezondheidszorg.
Proces waarin spermatiden zich rijpen naar sperma
Vervolgens transporteert het sperma zich naar de
tubuli seminiferi
Hoe lang duurt het voordat de ontwikkeling van een volwassen spermacel compleet is?
Bron: Moore, K. L., Persaud, T. V. N., & Torchia, M. G. (2016). The Developing Human E-Book (10de editie). Elsevier Gezondheidszorg.
Twee maanden –> De gehele spermatogenesis inclusief spermiogenesis
Spermiogenesis: Proces waarbij vier haploïde spermatiden worden getransformeerd tot vier rijpe spermacellen
Wat doen de sertoli cellen?
Bron: Moore, K. L., Persaud, T. V. N., & Torchia, M. G. (2016). The Developing Human E-Book (10de editie). Elsevier Gezondheidszorg.
Ze bevinden zich om de tubuli seminiferi en ondersteunen en voeden de spermacellen. Daarnaast regelen ze de spermatogenesis
Wat is acrosoom en wat is de functie van acrosoom?
Bron: Moore, K. L., Persaud, T. V. N., & Torchia, M. G. (2016). The Developing Human E-Book (10de editie). Elsevier Gezondheidszorg.
Acrosoom bedekt ongeveer 2/3 van het hoofd van de spermacel. Dit laagje bevat enzymen die verspreid worden over de folliculaire cellen van de secundaire oöcyt. Deze enzymen zorgen ervoor dat de spermacel door deze folliculaire cellen en het zona pellucida komt. Wanneer dit gelukt is kan de spermacel de oöcyt bevruchten
Wat is de volgorde van oögenesis?
Bron: Moore, K. L., Persaud, T. V. N., & Torchia, M. G. (2016). The Developing Human E-Book (10de editie). Elsevier Gezondheidszorg.
Martini, F. H. (2015). Anatomie en Fysiologie: Een Inleiding (Vol. 6). Pearson.
- Primordiale oöcyt: Gevormd tijdens foetale fase en ondergaan mitose
- Primaire oöcyt:
- Gevormd tijdens de foetale fase en ondergaan meiose I tussen de derde en zevende maand
- Omgeven door primordiale follikel
- Stopt in profase van meiose I voor de geboorte tot aan de puberteit
- In de menstruele cyclus ontwikkelt het follikel zich en ondertussen vergroot het primaire oöcyt
- Als het tertiaire follikel zich heeft ontwikkelt rondt het primaire oöcyt meiose I af - Secundaire oöcyt:
- Na meiose I volgt de ovulatie en dan vormt zich het secundaire oöcyt en het eerste poollichaampje
- Bij de ovulatie begint het secundaire oöcyt aan meiose II en stopt vervolgens weer in metafase
- Bij penetratie van sperma wordt meiose II afgerond en een tweede poollichaampje gevormd
Wat is karyogamie?
Bron: Moore, K. L., Persaud, T. V. N., & Torchia, M. G. (2016). The Developing Human E-Book (10de editie). Elsevier Gezondheidszorg.
blz 17
Het samensmelten van twee geslachtscellen
Welke hormonen zijn betrokken bij de menstruele cyclus?
Bron: Moore, K. L., Persaud, T. V. N., & Torchia, M. G. (2016). The Developing Human E-Book (10de editie). Elsevier Gezondheidszorg.
Hypothalamus:
- GnRH –> LH + FSH
Voorkwab hypofyse:
- FSH –> Stimuleert ontwikkeling van follikel tot het graafse follikel
- LH –> Stimuleert de laatste ontwikkelingen van het follikel, zet het primaire oöcyt aan tot het afmaken van meiose I, zet het follikel aan tot ovulatie en stimuleert de ontwikkeling van het corpus luteum
Follikels:
- Oestrogeen –> Stimuleert ontwikkeling endometrium
Corpus luteum:
- Oestrogeen –> Stimuleert ontwikkeling endometrium
- Progesteron –> Stimuleert ontwikkeling endometrium
Deel van blastocyst:
- hCG –> Houdt het corpus luteum functioneel tijdens de eerste twintig weken van de zwangerschap
Wat is de stigma?
Bron: Moore, K. L., Persaud, T. V. N., & Torchia, M. G. (2016). The Developing Human E-Book (10de editie). Elsevier Gezondheidszorg.
Uitstekende bult / punt van een rijp follikel die zich ontwikkelt net voor de ovulatie, waar uiteindelijk ook de follikel zal openbarsten
Wat zijn de fases van bevruchting?
Bron: Moore, K. L., Persaud, T. V. N., & Torchia, M. G. (2016). The Developing Human E-Book (10de editie). Elsevier Gezondheidszorg.
- Doorgang van spermacel door oöcyt
A. Doorgang van een spermacel door corona radiata
- Enzym hyaluronidase uit het acrosoom helpt de spermacel door deze laag folliculaire cellen heen
- De spermacel gebruikt hierbij ook beweging
B. Doorgang door zona pellucida
- Enzymen esterase, acrosin en neuraminidase uit het acrosoom maken een pad vrij door lysis (oplossing)
- Acrosin is het belangrijkste enzym - Corticale reactie: Zona pellucida wordt ondoordringbaar voor andere spermacellen
- Samensmelting van geslachtscellen (oöcyt en spermacel)
- Spermacel laat celmembraan en mitochondriën achter - Volbrenging van meiose II van oöcyt
- Na meiose II verandert de oöcyt in het vrouwelijke pronucleus en spermacel verandert in mannelijke pronucleus
- Staart degenereert
- -> Oöcyt met beide pronuclei heet een oötid - Oötid verandert in een zygote door de samensmelting van de twee pronuclei
Leg uit wat er gebeurt na de bevruchting met betrekking tot klievingsdelingen
Bron: Moore, K. L., Persaud, T. V. N., & Torchia, M. G. (2016). The Developing Human E-Book (10de editie). Elsevier Gezondheidszorg.
Er vinden klievingsdelingen plaats –> mitose
- 2-cel fase
- 4-cel fase
- 8-cel fase –> Na 9-cel fase vormen de cellen een compacte bal (compaction)
- Morula –> Zo wordt dan het gehele ontwikkelende mens genoemd, begint bij de 12-cel fase en eindigt bij het vormen van een blastocyste (Ongeveer drie dagen na bevruchting, treedt uterus binnen)
Leg de vorming van een blastocyste uit
Bron: Moore, K. L., Persaud, T. V. N., & Torchia, M. G. (2016). The Developing Human E-Book (10de editie). Elsevier Gezondheidszorg.
- Vocht uit de uterus gaat door de zona pellucida (beschermd omhulsel om oöcyt) en vormt een klievingsholte (blastocoel) in de morula –> vier dagen na bevruchting
- Klievingsholte deelt de morula op in twee delen:
A.Trofoblast, een dun cellaagje aan de randen wat later de placenta zal vormen –> begint hard te groeien 6 dagen bevruchting
a) Cytotrofoblast (binnenste laag)
b) Syncytiotrofoblast (buitenste laag)
B. Embryoblast, een klompje cellen dat later de embryo wordt - Na ongeveer twee dagen verdwijnt de zona pellucida –> zes dagen na bevruchting
- Hypoblast vormt zich om de embryoblast heen, die dus de embryoblastcellen scheiden met de klievingsholte (alleen waar nog geen cytotrofoblastcellen waren) –> zeven dagen na bevruchting
Hoe ziet de innesteling er uit? Wat gebeurt er?
Bron: Moore, K. L., Persaud, T. V. N., & Torchia, M. G. (2016). The Developing Human E-Book (10de editie). Elsevier Gezondheidszorg.
- Eerste week na bevruchting
A. De blastocyste hecht zich ongeveer zes dagen na de bevruchting
- Syncytiotrofoblast –> Hecht aan het endometrium - Tweede week na bevruchting
A. Syncytiotrofoblast cellen gaan zich steeds meer vermengen met de epitheelcellen van het endometrium, epitheelcellen worden hiervoor aangezet tot apoptose
C. Syncytiotrophoblast cellen overspoelen omlegen cellen met veel voedingsstoffen, waaronder ook decidua cellen
D. Syncytiotrophoblast cellen produceren hCG –> aan het einde tweede week kan er een positieve zwangerschaps test uitkomen
Wat gebeurt er allemaal in de eerste week na de bevruchting?
Bron: Moore, K. L., Persaud, T. V. N., & Torchia, M. G. (2016). The Developing Human E-Book (10de editie). Elsevier Gezondheidszorg.
- Oöcyt wordt bevrucht door spermacel
Spermacel penetreert oöcyt, waardoor meiose II in gang wordt gezet - Klievingsdelingen vinden plaats tot aan de vorming van de morula –> Ongeveer drie dagen na bevruchting, treedt uterus binnen
- Blastocyste wordt gevormd
- Blastocyste hecht zich aan het endometrium
Wat gebeurt er allemaal in de tweede week na de bevruchting?
Bron: Moore, K. L., Persaud, T. V. N., & Torchia, M. G. (2016). The Developing Human E-Book (10de editie). Elsevier Gezondheidszorg.
- Innesteling wordt afgerond, door
syncytiotrophoblast cellen die steeds meer
vermengen en overvloeien in het endometrium - Amnionholte (vruchtwaterholte) ontstaat in de
embryoblast, samen met het amnion (vruchtvlies) - Embryonale schijf wordt gevormd, bestaande uit:
a. Epiblast, bovenste laag van embryoblast
b. Hypoblast - Lacunae (holtes) komen tevoorschijn tussen de
syncytiotrophoblast cellen. Deze holtes worden
gevuld met maternaal bloed (embryotroof), waarin
voedingsstoffen diffunderen naar de embryonale
schijf voor de embryo. - Bij tien dagen is de vrucht volledig ingenesteld –>
10-daagse conceptus (Er bevindt zich nog een
closing plug aan de buitenkant) - Lucanea vormen voortaan lucanaire netwerken –>
12-daagse embryo - Extraembryonische coelom ontstaat en scheidt
mesoderm in twee delen:
a. Extraembryonische somatische mesoderm
b. Extraembryonische splanchnische mesoderm - Stuk van de dooierzak (primairy umbilical vesicle)
wordt verwijdert en er ontstaat een kleinere
dooierzak (secundairy umbillical vesicle) - Primaire chorionische villi ontstaat
- Het extraembryonische somatische mesoderm en de twee lagen trofoblast vormen de chorionische zak / chorion(chorionic sac)
- Een deel van de hypoblast cellen vormen nu een
verdikt circulair gebied, oftewel de prechordale
plaat
Wat is gastrulatie? Welke processen worden allemaal in gang gezet?
Bron: Moore, K. L., Persaud, T. V. N., & Torchia, M. G. (2016). The Developing Human E-Book (10de editie). Elsevier Gezondheidszorg.
Proces waarin drie kiemlagen en de lengteas oriëntatie worden vastgelegd –> Embryo heet hier een gastrula
De drie kiemlagen worden gevormd:
- Embryonisch ectoderm
- Embryonisch mesoderm
- Embryonisch endoderm
- Vorming van de primitiefstreep, primitiefgroef en de primitief knoop
- Notochordaal proces: Mesenchym cellen migreren tussen het ectoderm en het endoderm naar de prochordale plaat en de primitief plaat vormt deels het notochordaal kanaal
- Allantois wordt gevormd, een soort uitpuiling van de dooierzak naar het verbindende weefsel om de amnion en umbilical vescicle heen
a. Urachus wordt gevormd, die van de blaas tot de navel zal gaan
b. Bloedvaten worden aangelegd voorbij chorion die basis zullen vormen voor placenta
c. Umbilical arteriën worden gevormd in verbindend weefsel
Wat gebeurt er in de derde week na de bevruchting?
Bron: Moore, K. L., Persaud, T. V. N., & Torchia, M. G. (2016). The Developing Human E-Book (10de editie). Elsevier Gezondheidszorg.
- Gastrulatie –> In deze week heet de embryo gastrula
a. Primitief streep, knoop en groef
b. Notochord - Neurulatie
a. Neurale plaat
b. Neurale buis
c. Neurale top - Ontwikkeling van de somieten
- Ontwikkeling van het intraembryonische coelom
- Vroege ontwikkeling van het cardiovasculair systeem
a. Begin derde week ontwikkelen de eerste formaties aan bloedvaten in het extraembryonisch mesoderm van de dooierzak (umbilical vesicle), hechtsteel en chorion
b. Vasculogenesis
c. Angiogenensis