Bioleg 1.5: Asidau Niwcleig a'u swyddogaeth Flashcards
Beth yw asidau niwcleig?
Polymerau o niwcleotidau. Mae DNA ac RNA yn engreifftiau.
Beth yw DNA a beth yw ei prif swyddogaeth?
DNA yw’r moleciwl sy’n cludo cod genynnol organeb a’i phrif swyddogaeth yw dyblygu a darparu’r cod ar gyfer syntheseiddio proteinau.
Beth yw RNA?
Asid niwcleig arall sy’n ymwneud a synthesis protein.
Beth ydy DNA ac RNA wedi wneud o?
Monomerau o’r enw Niwcleotodau.
Beth yw’r tri is-uned sy’n gwneud lan niwcleotidau?
Ffosffad, Siwgr Pentos a Bas Nitrogenaidd.
Beth yw grwp ffosffad?
Pi/PO4.
Mae pob niwcleotid yn cynnwys un neu fwy ffosffad.
Beth yw siwgr pentos?
Siwgr gyda pump atom carbon. Mae gan DNA siwgr deuocsiribos a mae gan RNA siwgr ribos.
Beth yw bas nitrogenaidd?
Bas organig sy’n cynnwys yr elfen nitrogen.
Beth yw’r 5 bas gwahanol?
Adenin - Thymin
Gwanin - Cytosin
Wracil (RNA yn unig)
Sut ydy’r tri is-uned niwcleotid yn cyfuno a beth yw’r bondiau sy’n ffurfio?
2 adwaith cyddwyso, sy’n ffurfio bond ffosffoester rhwng ffosffad a siwhgr pentos, a bond glycosidig rhwng y siwgr pentos a bas nitrogenaidd.
ATP - grwpiau ffosffad, siwgr pentos a basau nitrogenaidd?
> 3
Ribos
Adenin
DNA - grwpiau ffosffad, siwgr pentos a basau nitrogenaidd?
> 1
Deuocsribos
ATGC
RNA - grwpiau ffosffad, siwgr pentos a basau nitrogenaidd?
> 1
Ribos
AWGC
Beth yw strwythur ATP?
Niwcleotid wedi ei wneud o’r bas nitrogenaidd adenin, y siwgr pentos ribos a llinyn o 3 grwp ffodffad.
Beth yw Adenosin?
BAs adenin a’r siwgr pentos ribos wedi ei bondio.
Beth yw Triffosffad?
Y tri grwp ffosffad, mae’r rhain wedi uno gan fondiau egni uchel.
Beth ydy organebau angen egni ar gyfer?
> Cludiant actif
Synthesis proteinau
Trawsyriant nerfol
Cyfyngiadau cyhyrol
Beth ydy anifeiliaid a phlanhigion yn rhyddhau yn ystod resbiradaeth?
Glwcos.
Beth ydy rhyddhau egni yn afreolus o glwcos yn achosi?
Cynyddu tymheredd gymaint nes y byddai’n dinistrio celloedd.
Beth ydy organebau byw yn wneud yn lle?
Rhyddhau egni’n raddol o glwcos wrth ymddatod y moleciwl mewn cyfres o gamau bach.
Sut ydy’r egni sy’n cael ei rhyddhau yn cael ei ddefnyddio?
Yn ystod camau i ffurfio ATP.
Beth ydy ATP fel gludydd egni yn ei olygu?
ATP yn cludo egni o storfeydd i adweithiau sydd ei angen.
Pam ydym yn galw ATP yn gyfrwng cyfnewid egni cyffredinol?
> Mae’n cael ei ddefnyddio gan bob organeb
Mae’n ddarparu egni ar gyfer bron pob adwaith biocemegol.
Sut ydym yn ffurfio ATP?
Trwy ychwanegu ffosffad at ADP mewn adwaith cyddwyso.